Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
kaszlę |
kaszlemy |
|||
| 2 os. |
kaszlesz |
kaszlecie |
|||
| 3 os. |
kaszle |
kaszlą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kaszlałem +(e)m kaszlał |
kaszlałam +(e)m kaszlała |
kaszlałom +(e)m kaszlało |
kaszleliśmy +(e)śmy kaszleli |
kaszlałyśmy +(e)śmy kaszlały |
| 2 os. |
kaszlałeś +(e)ś kaszlał |
kaszlałaś +(e)ś kaszlała |
kaszlałoś +(e)ś kaszlało |
kaszleliście +(e)ście kaszleli |
kaszlałyście +(e)ście kaszlały |
| 3 os. |
kaszlał |
kaszlała |
kaszlało |
kaszleli |
kaszlały |
bezosobnik: kaszlano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę kaszlał będę kaszleć |
będę kaszlała będę kaszleć |
będę kaszlało będę kaszleć |
będziemy kaszleli będziemy kaszleć |
będziemy kaszlały będziemy kaszleć |
| 2 os. |
będziesz kaszlał będziesz kaszleć |
będziesz kaszlała będziesz kaszleć |
będziesz kaszlało będziesz kaszleć |
będziecie kaszleli będziecie kaszleć |
będziecie kaszlały będziecie kaszleć |
| 3 os. |
będzie kaszlał będzie kaszleć |
będzie kaszlała będzie kaszleć |
będzie kaszlało będzie kaszleć |
będą kaszleli będą kaszleć |
będą kaszlały będą kaszleć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
kaszlmy |
|
| 2 os. |
kaszl |
kaszlcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kaszlałbym bym kaszlał |
kaszlałabym bym kaszlała |
kaszlałobym bym kaszlało |
kaszlelibyśmy byśmy kaszleli |
kaszlałybyśmy byśmy kaszlały |
| 2 os. |
kaszlałbyś byś kaszlał |
kaszlałabyś byś kaszlała |
kaszlałobyś byś kaszlało |
kaszlelibyście byście kaszleli |
kaszlałybyście byście kaszlały |
| 3 os. |
kaszlałby by kaszlał |
kaszlałaby by kaszlała |
kaszlałoby by kaszlało |
kaszleliby by kaszleli |
kaszlałyby by kaszlały |
bezosobnik: kaszlano by
bezokolicznik: kaszleć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
kaszląc
gerundium: kaszlenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | kaszlenie |
kaszlenia |
| D. | kaszlenia |
kaszleń |
| C. | kaszleniu |
kaszleniom |
| B. | kaszlenie |
kaszlenia |
| N. | kaszleniem |
kaszleniami |
| Ms. | kaszleniu |
kaszleniach |
| W. | kaszlenie |
kaszlenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: kaszlący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | kaszlący |
kaszlący |
kaszlący |
kaszlące |
kaszląca |
| D. | kaszlącego |
kaszlącego |
kaszlącego |
kaszlącego |
kaszlącej |
| C. | kaszlącemu |
kaszlącemu |
kaszlącemu |
kaszlącemu |
kaszlącej |
| B. | kaszlącego |
kaszlącego |
kaszlący |
kaszlące |
kaszlącą |
| N. | kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącą |
| Ms. | kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | kaszlący |
kaszlący |
kaszlące |
kaszlące |
| D. | kaszlących |
kaszlących |
kaszlących |
kaszlących |
| C. | kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącym |
kaszlącym |
| B. | kaszlących |
kaszlących |
kaszlących |
kaszlące |
| N. | kaszlącymi |
kaszlącymi |
kaszlącymi |
kaszlącymi |
| Ms. | kaszlących |
kaszlących |
kaszlących |
kaszlących |
Pochodzenie
psł. *kašľati
1. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kasłać |
Połączenia
- brzydko, okropnie kaszleć
- zacząć/zaczynać kaszleć
- kaszleć i kichać; kaszleć i krztusić się; charczeć i kaszleć; smarkać i kaszleć
Cytaty
|
Ogór już w piątek zaczął brzydko kaszleć, więc trener nie mógł ryzykować zdrowia zawodnika. źródło: NKJP: Wojciech Koerber: Znów zawiódł bajkopisarz, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-09-17 |
|
|
Tato wlazł do wykopu, kuje i kuje, krztusi się pyłem, kaszle, charczy i kuje dalej. źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008 |
|
|
Mają katar, kaszlą, wymiotują, nie chcą jeść, są apatyczne i smutne. źródło: NKJP: Magdalena Rubaszewska: Psia grypa w Łodzi, Express Ilustrowany, 2004-01-28 |
|
|
Krystyna pozostała przy łóżku i przysłuchiwała się zwykłym, szpitalnym odgłosom. Jęczała kobieta pod dziewiątką. Kaszlał gruźlik spod piątki, którego dawno powinni wypisać ze szpitala. źródło: NKJP: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 1967 |
|
|
Kaszlący krwią Matsui nakazał swym oficerom, by zachowywali się godnie [...]. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008 |
Składnia
|
+ | kaszleć | + |
(JAK)
|
2. o urządzeniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Cytaty
|
Jest już wieczór, przejeżdżasz przez las, nagle silnik kaszle dwa razy i gaśnie. źródło: NKJP: Zuzanna Maj: Seks, Cosmopolitan, nr 4, 1999 |
|
|
[...] W pokoju na dole kaszle zegar. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997 |
|
|
W dali kaszlały działa, a niebo na północy zasnute było krepą pożarów. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955 |
|
|
Są ulice i uliczki, stary autobus, kaszlący i krztuszący się, pusta kawiarnia z ogródkiem, małe bistro i kilku obywateli przy winie. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957 |