UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gach

Chronologizacja

1597, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gach
gachowie
ndepr
gachy
depr
D. gacha
gachów
C. gachowi
gachom
B. gacha
gachów
N. gachem
gachami
Ms. gachu
gachach
W. gachu
gachowie
ndepr
gachy
depr

Pochodzenie

Skrót hipokorystyczny od gamrat 'rozpustnik, cudzołożnik, kochanek', a to chyba z wł. dial. gamerata 'kolega, towarzysz' (por. kamrat) (Bańk).

1. kochanek

Definicja

pot.  pogard. 
kochanek konkretnej kobiety

Noty o użyciu

Używane głównie w stosunku do kochanków kobiet zamężnych.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  fagas, frajer, kochanek, kochaś, lubownik, ogoniarz, przyjaciel
hiperonimy:  partner

Połączenia

  • gach żony
  • mieć gacha

Cytaty

Gach, podbierający potajemnie żonę mężowi, uchodził za złodzieja i podlegał surowej nieraz karze, natomiast gach, gotowy z góry płacić mężowi odszkodowanie, osiągał tu niejednokrotnie luby cel za zgodą męża.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962

Moja żona ma gacha.

źródło: NKJP: Janusz Minkiewicz: Bilans osobisty, 2001

Wasiak był złodziejem i rzadko bywał w domu, a Wasiakowa pod jego nieobecność przyjmowała gachów i miała czworo dzieci - każde od innego ojca.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

[...] ona ją tutaj nieraz widywała z jakimiś gachami, prawie codziennie z innym [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Składnia

bez ograniczeń + gach +
(KOGO)
bez ograniczeń + gach +
(CZYJ)

2. zając

Definicja

łow. 
samiec zająca

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Cytaty

Za takie fanaberie w myśliwskiej gwarze samiec szarak zyskał sobie słuszne i trafne przezwisko gacha. Tym bardziej słuszne, że rankiem małżeństwo uważane było za przeszłość i opieka nad jego owocem czyli małymi zajączkami spadała na barki samicy. A gach, jak to gach, skubał sobie trawkę.

źródło: NKJP: WCH: Druga Strona Regionu, Dziennik Polski, 2005-02-12

Parkoty zajęcy odbywają się zarówno w nocy, jak i w ciągu całego dnia. W czasie parkotów gachy prowadzą często zażarte boje, które polegają na biciu się przednimi skokami i drapaniu pazurami, czego widomym znakiem jest czasami rozerwane ucho, a często wyrwana turzyca.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Data ostatniej modyfikacji: 14.12.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj