UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ochmistrz

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ochmistrz
ochmistrze
ochmistrzowie
ndepr
ochmistrze
depr
D. ochmistrza
ochmistrzów
C. ochmistrzowi
ochmistrzom
B. ochmistrza
ochmistrzów
N. ochmistrzem
ochmistrzami
Ms. ochmistrzu
ochmistrzach
W. ochmistrzu
ochmistrze
ochmistrzowie
ndepr
ochmistrze
depr

Pochodzenie

niem. Hofmeister

Forma polska być może w wyniku kontaminacji niem. Hofmeister i Hochmeister 'wielki mistrz' (Bańk)

1. na statku

Definicja

żegl. 
oficer w dziale hotelowym, administracyjnym lub gospodarczym statku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  oficer

Cytaty

Jan Kozłowski, ochmistrz, informuje z uśmiechem, że do Singapuru będzie dwu nowych pasażerów.
– Komplet! Świetnie – cieszy się kapitan.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Lekarz naradzał się z asystentem ochmistrza, jakie posiłki przygotować, aby można je było jak najszybciej dostarczyć z kuchni do kabiny.

źródło: NKJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1985

Urodził się w 1908 r. w Lublinie, ukończył szkołę handlową i został... marynarzem. Był ochmistrzem na statku.

źródło: NKJP: Dochodzenie, Dziennik Polski, 2000-09-29

[...] szkoły ochmistrzów nie ma. Co wobec tego robi armator? Organizuje kursy, na które typuje kandydatów z floty - oczywiście takich, którzy mają za sobą odpowiedni staż pływania.

źródło: NKJP: Zygmunt Makowski: Prozerpina pomogła, Morze, 1961

2. w dawnej Polsce

Definicja

w dawnej Polsce urzędnik dworski zarządzający służbą króla lub magnata, opiekujący się jego dziećmi, a także pełniący inne funkcje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  urzędnik

Połączenia

  • królewski ochmistrz
  • ochmistrz dworu

Cytaty

Po śmierci matki wychowaniem Jadwigi i jej młodszej siostry Anny zajęli się ochmistrz Mikołaj Piotrowski [...] oraz Anna Szydłowiecka z Tęczyńskich.

źródło: NKJP: Internet

O zaopatrzenie dworzan Jagiełły w imieniu podskarbiego (później marszałka) Dymitra z Goraja troszczył się szafarz Albert, zaś dworzanami Jadwigi opiekował się ochmistrz jej dworu, Krystyn z Ostrowa.

źródło: NKJP: Helena Kręt: Śladami Świętej Jadwigi: Jadwiga i Jagiełło w Nowym Mieście Korczynie, 2008

Upolowaną zwierzynę sprawiał na miejscu [...] mieszkaniec osady rozłożonej na polanie, zajmującej szczyt wzgórza [...]. Dość prędko stał się on ulubieńcem ochmistrza dworu, któremu smakowały wybornie przyrządzone mięsa.

źródło: NKJP: Z kijem za pasem, Dziennik Polski, 2001-01-13

Dworzanie spojrzeli wyczekująco. [...] Piszczajko wziął kielich z rąk ochmistrza i szepnął cicho: - Co robić, zdrowie!

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Na ogromne, drabiniaste wozy liczni słudzy ładowali kufry i toboły, wypełnione po brzegi rozmaitymi sprzętami i kosztownościami. Znani mi z widzenia dworzanie i damy, a także ich ochmistrzowie nadzorowali ten bezwstydny rabunek.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj