UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wiedźma

wiedma

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wiedźma
wiedźmy
D. wiedźmy
wiedźm
C. wiedźmie
wiedźmom
B. wiedźmę
wiedźmy
N. wiedźmą
wiedźmami
Ms. wiedźmie
wiedźmach
W. wiedźmo
wiedźmy

Pochodzenie

psł. (dial.) *vědьma 'ta, która wie, zna' > 'osoba znająca czary, wróżka, znachorka'

1. w bajkach

Definicja

według dawnych wierzeń ludowych, kobieta, która dzięki zdobytej wiedzy tajemnej potrafi wywoływać zjawiska nadprzyrodzone oraz robić rzeczy nieosiągalne dla innych

Warianty

  • wiedma

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czarownica, szamanka, widma

Połączenia

  • zła wiedźma

Cytaty

Palenie wiedźm na stosach w Południowej Afryce zaczęło się na początku lat 90.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski, Grażyna Jagielska: Czarownice z Helen, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20

Po latach dobrych rządów bratanek Artura, przewrotny i podstępny Mordred, zdołał namówić poddanych Artura do buntu. Złymi czarami pomagała mu w tym wiedźma Morgana.

źródło: NKJP: Mit arturiański, Focus. Poznać i zrozumieć świat nr 8, 2003

Żyjemy w świecie, w którym byliśmy, jesteśmy i będziemy oceniani przez pryzmat naszej zewnętrznej aparycji - czy tego chcemy, czy nie.
Nawet w dzieciństwie opowiada nam się bajki, w których zła wiedźma jest zawsze szpetna, a ta wspaniała i dobra - piękna.

źródło: NKJP: Forum czyteników, Gazeta Poznańska, 2006-01-23

2. w życiu

Definicja

pot.  pejorat. 
kobieta uważana za bardzo niesympatyczną i złośliwą

Warianty

  • wiedma

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  baba jaga, czarownica, jędza

Cytaty

[...] mogę stać się okropną wiedźmą, która myśli, jak tobie dokuczyć.

źródło: NKJP: Ślubuję Ci..., Dziennik Polski, 2001-05-25

- Jeżeli można uspokoić zdenerwowaną kobietę, to dlaczego tego nie zrobić? - Zmienisz zdanie, jak zobaczysz starą wiedźmę - mruknął Stodolak.

źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958

- Ale chyba pani by nie chciała, żeby pani syn był pedałem? - Wiesz, z jaką wiedźmą ożenił się mój syn? - wykrzykuję. - Sto razy bym wolała, żeby przyprowadził do domu jakiegoś miłego chłopca!

źródło: NKJP: Mirosława Sędzikowska: Eus, deus, kosmateus, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 03.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj