UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cenzor

Chronologizacja

1654, SPXVI
W postaci: censor

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cenzor
cenzorowie
cenzorzy
ndepr
cenzory
depr
D. cenzora
cenzorów
C. cenzorowi
cenzorom
B. cenzora
cenzorów
N. cenzorem
cenzorami
Ms. cenzorze
cenzorach
W. cenzorze
cenzorowie
cenzorzy
ndepr
cenzory
depr

Pochodzenie

łac. censor 'wysoki urzędnik przeprowadzający spisy ludności, szacujący majątek rodzin, czuwający nad obyczajami; krytyk'

1. publikacji

Definicja

urzędnik, który przeprowadza cenzurę - kontrolę publikacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • główny, obyczajowy, peerelowski; pierwszy; wewnętrzny cenzor; cenzor kościelny
  • cenzor filmów, gazety, książek, pism, sztuki
  • cenzor z urzędu
  • cenzor i autocenzor, cenzor i prokurator
  • pan, towarzysz cenzor
  • etykieta, etykietka, funkcja, ingerencja, opinia, rola, uwaga, wątpliwości, zadanie cenzora
  • dopisek dla cenzora
  • rozmowy z cenzorami
  • cenzor zażądał czegoś

Cytaty

Jeśli wierzyć autorowi książki - nobliście i byłemu cenzorowi odpowiedzialnemu za kontrolę czasopism religijnych w czasach frankistowskiej dyktatury - miała ona wywołać wstrząs i służyć jako swoista terapia społeczna.

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Bezwstydny noblista, Polityka, 2002-02-02

Prawo wydawania książek pozostaje wyłącznie w gestii rad królewskich, wyznaczających cenzorów z urzędu.

źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006

Na początku lat 60., kiedy „Słodkie życie” nie schodziło z ekranów, wzbudzając histeryczne reakcje Watykanu oraz czujność cenzorów, nie sposób było przewidzieć, jak wielką rolę odegra ten film w kształtowaniu świadomości widzów.

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Słodkie piekło, Polityka, 2009-04-11

Dzieło to ukazuje się drukiem po raz pierwszy, ponieważ jego wydanie w 1962 roku zostało zablokowane przez cenzorów zakonu Mertona.

źródło: NKJP: Jacek Bolewski: Daleki Wschód na Zachodzie od reinkarnacji do regeneracji, 2006

Autor opisuje swoje zmagania z cenzorami, którzy najpierw zachwycają się jego operetką „Esmeralda”, a potem zdejmują ją.

źródło: NKJP: Andrzej Krzysztof Wróblewski: Szarzyzna czerwieni, Polityka, 2005-04-16

2. działań

Definicja

książk. 
osoba, która dokonuje oceny, krytyki i wytyka błędy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krytyk

Połączenia

  • cenzor działań, pracy

Cytaty

[...] koła są najsurowszym cenzorem działań kierownictwa partii oraz lewicowego rządu.

źródło: NKJP: Grzegorz Żurawiński: Czego boi się władza?, Gazeta Wrocławska, 2003-08-23

Według policjantów prokuratury znajdą się w sytuacji luksusowej: będą teraz pierwszym cenzorem pracy policji.

źródło: NKJP: Policjanci do piór, Polityka, 2003-06-28

Składnia

bez ograniczeń + cenzor +
CZEGO

3. w starożytności

Definicja

w starożytnym Rzymie: urzędnik wybierany na 5 lat, który zarządza majątkami państwowymi, przeprowadza spis ludności, ustala skład senatu i kontroluje moralność obywateli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  urzędnik

Cytaty

Cenzorzy zawierali kontrakty, których przedmiotem były roboty publiczne (np. budowa dróg dla celów wojskowych).

źródło: Internet: wikipedia.org

Urząd cenzora powstał w 443 roku p.n.e. i początkowo był zastrzeżony tylko dla patrycjuszy. Wybieranych było zawsze dwóch cenzorów na 5-letnią kadencję.

źródło: Internet: imperiumromanum.edu.pl

Data ostatniej modyfikacji: 09.12.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj