UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakwasić

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakwaszę
 zakwasimy
2 os. zakwasisz
 zakwasicie
3 os. zakwasi
 zakwaszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakwasiłem
+(e)m zakwasił
 zakwasiłam
+(e)m zakwasiła
 zakwasiłom
+(e)m zakwasiło
 zakwasiliśmy
+(e)śmy zakwasili
 zakwasiłyśmy
+(e)śmy zakwasiły
2 os. zakwasiłeś
+(e)ś zakwasił
 zakwasiłaś
+(e)ś zakwasiła
 zakwasiłoś
+(e)ś zakwasiło
 zakwasiliście
+(e)ście zakwasili
 zakwasiłyście
+(e)ście zakwasiły
3 os. zakwasił
 zakwasiła
 zakwasiło
 zakwasili
 zakwasiły

bezosobnik: zakwaszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakwaśmy
2 os. zakwaś
 zakwaście

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakwasiłbym
bym zakwasił
 zakwasiłabym
bym zakwasiła
 zakwasiłobym
bym zakwasiło
 zakwasilibyśmy
byśmy zakwasili
 zakwasiłybyśmy
byśmy zakwasiły
2 os. zakwasiłbyś
byś zakwasił
 zakwasiłabyś
byś zakwasiła
 zakwasiłobyś
byś zakwasiło
 zakwasilibyście
byście zakwasili
 zakwasiłybyście
byście zakwasiły
3 os. zakwasiłby
by zakwasił
 zakwasiłaby
by zakwasiła
 zakwasiłoby
by zakwasiło
 zakwasiliby
by zakwasili
 zakwasiłyby
by zakwasiły

bezosobnik: zakwaszono by

bezokolicznik: zakwasić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakwasiwszy

gerundium: zakwaszenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakwaszony

odpowiednik aspektowy: zakwaszać

Pochodzenie

Zob.  kwasić 

1. ogórki

Definicja

poddać fermentacji warzywo lub inną podobną rzecz, dzięki czemu uzyskają one kwaśny smak i nie będą podlegały przez dłuższy czas zepsuciu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ukisić, ukwasić, zakisić

Cytaty

W Nowych Sokolnikach [...] na pozór nic się nie zmieniło. [...]. Tekla zdążyła jeszcze zakwasić na zimę kapustę i usmażyć borówki.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Czy można [...] zakwasić ogórki obrane bez [...] szkody dla produktu finalnego? Będę wdzięczna za odpowiedź, bo właśnie szykuję się do zakwaszenia.

źródło: Internet: forum.gazeta.pl

Umówiliśmy się, że [...] będziemy im gotować polskie jedzenie. W ciągu następnych kilku dni zrobiliśmy więc pierogi, gołąbki, szarlotkę i kapuśniak (sami zakwasiliśmy kapustę) [...].

źródło: Internet: welocypedy.pl

Składnia

bez ograniczeń + zakwasić +
CO

2. octem

Definicja

sprawić, poprzez dodanie określonego rodzaju substancji, że coś staje się w smaku kwaśne

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

Cytaty

[...] kapustę mocno odciskam – soku nie wylewam, bo pod koniec dodatkowo zakwaszę nim zupę.

źródło: NKJP: Ewa Wachowicz: Kapuśniak na golonce, Gazeta Krakowska, 2007-02-24

Barszcz czerwony można oczywiście przygotować bez kwasu buraczanego, należy wtedy zupę zakwasić cytryną lub kwasem z kiszonych ogórków, lub kiszonej kapusty.

źródło: Internet: mytaste.pl

Kalafiory oczyszczam, myję, zalewam wodą zakwaszoną octem i odstawiam na pół godziny.

źródło: NKJP: Monika Babcia z Jeżyc: Obiad z Expressem, Gazeta Poznańska, 2002-08-22

Składnia

bez ograniczeń + zakwasić +
CO + CZYM

3. glebę

Definicja

chem. 
sprawić, że jakaś substancja lub rzecz uzyskuje, poprzez działanie określonego rodzaju innych substancji, nasycenie kwaśnymi związkami chemicznymi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia gleba

Połączenia

  • zakwasić glebę, środowisko

Cytaty

Po zakwaszeniu roztworu kwasem azotowym sole żelazowe nie wykazują intensywnego zabarwienia, hydroliza zaś ulega zahamowaniu.

źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 1989

Odczyn gleby powinien mieć pH od 3,5 do 4,5. Jeśli jest ono za wysokie, należy je obniżyć [...]. Najłatwiej jest zakwasić glebę siarką pylistą na rok przed planowanym sadzeniem roślin.

źródło: NKJP: Kazimiera Działowska: Borówka amerykańska, Wieczór Wybrzeża, 2011

Opady kwaśnych deszczów i spaliny powodują, że ziemia na Śląsku jest zakwaszona. Sposobem na to jest jej wapnowanie.

źródło: NKJP: (AMC): Poprawianie ziemi, Dziennik Zachodni, 2002-11-16

Japoński badacz uważa, że w wyniku kolizji do atmosfery dostały się duże ilości związków siarki, które zakwasiły Ziemię na setki tysięcy lat i zniszczyły jej środowisko.

źródło: NKJP: (SN): W strumieniach lawy, Dziennik Zachodni, 2002-09-09

Składnia

bez ograniczeń + zakwasić +
CO + (CZYM)

4. organizm

Definicja

med.  pot. 
spowodować nadmierne nasycenie organizmu lub jego części kwaśnymi związkami chemicznymi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

  • zakwasić organizm

Cytaty

Choć dolegliwości związane z hiperwitaminozą są niepokojące, to w ciągu 2 tygodni dochodzi do samoistnego odtrucia organizmu. Wyjątkiem jest witamina D. Jeśli nie zastosujemy diety niskowapniowej i nie zakwasimy organizmu (np. kapustą, ogórkami kiszonymi), to może dojść do zwapnień w narządach wewnętrznych.

źródło: NKJP: (D): Witaminy można przedawkować, Dziennik Łódzki, 2001-07-07

[...] odstaw czerwone mięso i wszystko to, co może zakwasić wątrobę.

źródło: Internet: infozdrowie24.pl

Cała ta chemia, gdy dostanie się do przewodu pokarmowego, zakwasi organizm, a ten, by wyrównać pH płynów ustrojowych, będzie musiał pobrać alkalizujące minerały z naszych tkanek, kości i zębów.

źródło: Internet: akademiawitalnosci.pl

Ze względu na dużą zawartość nie tylko wapnia, ale i potasu oraz magnezu, mleko odznacza się właściwościami wzmacniającymi, co jest szeroko wykorzystywane w żywieniu sportowców, u których podczas intensywnego wysiłku fizycznego dochodzi do zakwaszenia organizmu.

źródło: NKJP: (BN): Warto pić więcej mleka, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-12-15

Składnia

bez ograniczeń + zakwasić +
CO

5. mięśnie po bieganiu

Definicja

środ. 
spowodować ból mięśni jako rezultat intensywnego wysiłku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Cytaty

Zachęcałbym wszystkich, niezależnie od tego, czy są chudzi, czy grubi do codziennej, systematycznej gimnastyki, która ich rozrusza, a nie zakwasi mięśni.

źródło: NKJP: (FREN): Bez zakwasów, Gazeta Krakowska, 2002-07-14

[...] to po prostu górski podjazd, jakich w górach jest wiele, ale nietrenującemu za często rowerzyście może ten podjazd mocno zwiększyć tętno i zakwasić nogi.

źródło: Internet: karpacz.atrakcje.pl

Tydzień temu, żeby zakwasić biceps (i tak nie najmocniej), potrzebowałem 5 ćwiczeń z 3-4 seriami (każde po 50 powtórzeń).

źródło: Internet: forum.andegrand.pl

Składnia

bez ograniczeń + zakwasić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 08.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN