UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oficjalista

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oficjalista
oficjaliści
ndepr
oficjalisty
depr
D. oficjalisty
oficjalistów
C. oficjaliście
oficjalistom
B. oficjalistę
oficjalistów
N. oficjalistą
oficjalistami
Ms. oficjaliście
oficjalistach
W. oficjalisto
oficjaliści
ndepr
oficjalisty
depr

Pochodzenie

łac. officiālis 'sługa urzędnika'

1. dworski

Definicja

w dawnej Polsce: osoba zatrudniona przy zarządzaniu prywatnym majątkiem ziemskim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  administrator, zarządca

Połączenia

  • oficjalista dworski
  • służba i oficjaliści

Cytaty

[...] po śmierci Hilarego Stadnickiego, dziedzica w pobliskich Pieniążkowicach, rządził się tam jego oficjalista i plenipotent, który zasłużył sobie na miano „tyrana”.

źródło: NKJP: Janusz Andrusikiewicz: Ks. Jan Kanty Miś (1807-1898) - zasłużony pasterz parafii Odrowąż, Tygodnik Podhalański, 1997

XVIII-wieczny pisarz i oficjalista w majątku Szczęsnego Potockiego, zdrajcy i Targowiczanina w Tulczynie, napisał w swym pamiętniku: „Z rozkoszą rozpamiętywam sobie błogi i szczęśliwy stan ludu podległej temu magnatowi krainy [...]”.

źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Podolska legenda: powstanie i pogrzeb polskiego Podola, 2007

Kamieński uważał konspirację za niepotrzebne ryzyko, był za to zwolennikiem masowej propagandy, która od inteligencji i szlachty schodzić powinna do oficjalistów dworskich, a przez nich do ludu.

źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

2. sądowy

Definicja

przest. 
urzędnik

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  urzędnik

Połączenia

  • oficjalista sądowy

Cytaty

Po wojnie, jako oficjalista bez cenzusu, podlizywał się przełożonym.

źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998

W Ciężkowicach [...] pierwszym nauczycielem był niejaki Idzi Bartkowski, były oficjalista lasów państwowych, obdarzony liczną rodziną.

źródło: NKJP: Maria Leś-Runicka: Kadra nauczycielska, Co Tydzień Jaworzno, 2003-11-26

Do obsługi dworu, biurokracji, wojska potrzebne były rzesze oficjalistów i służby.

źródło: NKJP: Bohdan Jałowiecki: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, 2009

Godula urodził się w 1781 roku. Był synem oficjalisty leśnego, który doszedł do stanowiska nadleśniczego.

źródło: NKJP: Agata Pustułka: Kopciuszek ze Śląska, Dziennik Zachodni, 2010-06-18

Łącznie w biurach podległych Senatowi zatrudniano 86 etatowych oficjalistów.

źródło: NKJP: Wojciech Witkowski: Historia administracji w Polsce 1764-1989, 2007

Data ostatniej modyfikacji: 19.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj