Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *o(b)krǫtъ 'to, co jest kręcone, plecione; plecione naczynie; naczynie w ogóle; statek'
Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od przedrostkowego *o(b)krǫtiti 'opleść, owinąć' z przedrostkiem *o(b)- od psł. *krǫtiti 'obracać w koło, wprawiać w ruch wirowy' (Bor); zob. kręcić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | statek |
Połączenia
- brytyjski, francuski, polski...; duży, dwupokładowy, mały, najpotężniejszy, olbrzymi, sześciomasztowy, wielki; badawczy, pomocniczy, wojenny, wojskowy; piracki, żaglowy okręt; oceaniczne, uzbrojone okręty; okręt aliancki, kaperski, królewski; bojowy, dalekobieżny, desantowy, handlowy, hydrograficzny, pasażerski, podwodny; okręty morskie, pomocnicze, zaopatrzeniowe
- okręt aliantów, buntowników, rebeliantów; floty brytyjskiej, niemieckiej, polskiej..., Marynarki Wojennej, wsparcia logistycznego
- okręt pod dowództwem czyimś; okręt z legionistami; z banderą państwa jakiegoś, z samolotami, z żywnością, ze zbożem
- okręty i barki, okręty i samoloty, okręty i statki; jachty i okręty, krążowniki i okręty, tankowce i okręty, żaglowce i okręty
- dowódca, kapitan, marynarze, sternik, szef, właściciel, załoga; bryła, brzuch, burta, dno, działa, dziób, kadłub, maszt, pokład, rufa, spód, śruba okrętu; mechanik; flota, flotylla, grupa; żagle okrętów
- podróż, rejs, wyprawa okrętem
- majtkowie z okrętów
- walki z okrętami
- służba; wojskowy transport na okręcie
- okręt krąży, odpływa, pływa, przepływa, tonie, wypływa
- zatonięcie, zatopienie okrętu; namierzenie, przybycie okrętów
- prowadzić, wyprowadzić, wysłać; uzbroić; opanować, otoczyć, zatopić/zatapiać okręt
- jechać, kołysać, manewrować, płynąć, pojechać, żeglować okrętem
- dopływać do okrętu; wystrzelić, zejść z okrętu
- walczyć przeciw okrętom
- odpłynąć, pływać, służyć na okręcie
Cytaty
|
Po ukończeniu szkoły morskiej w Rosji pływał na badawczym okręcie hydrograficznym w Arktyce i, jak twierdził, jedną z wysepek nowo odkrytych przez okręt, na którym pełnił służbę, nazwano jego nazwiskiem. źródło: NKJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1985 |
|
|
W październiku 1858 roku okręty floty brytyjskiej zaczęły ostrzeliwać Kanton. źródło: NKJP: Grzegorz Jaszuński: Hongkong dla Chin?, 1997 |
|
|
[...] na skutek poprawy warunków bytowych na okrętach wojennych [...] wzrasta nabór ochotniczy do brytyjskiej floty wojennej. Wykształca się nowy typ marynarza, dla którego służba na okręcie wojennym staje się zaszczytem i przyjemnością. źródło: NKJP: Eugeniusz Koczorowski: Ludzie od masztów i żagli, 1986 |
|
|
Żeglował okrętem na Sycylię, wyspę kwitnącą pod rządami Arabów. źródło: NKJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963 |
|
|
Ze wspomnianej Konstancy (portu rumuńskiego na Morzu Czarnym) władze Rzeczypospolitej spodziewały się odpłynąć na okręcie alianckim do Francji. źródło: NKJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie1939-1345 : organizacja, personalia, polityka, 1993 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | okręt |
okręty |
|
| D. | okrętu |
okrętów |
|
| C. | okrętowi |
okrętom |
|
| B. | okręt |
okręty |
|
| N. | okrętem |
okrętami |
|
| Ms. | okręcie |
okrętach |
|
| W. | okręcie |
okręty |