UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

unosić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Zob. nosić

1. do pozycji stojącej

Definicja

zmieniać pozycję z siedzącej, leżącej lub innej niewyprostowanej na stojącą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dźwigać się, podnosić się, wstawać

Cytaty

Starszy, uprzejmy unosi się z miejsca i grzecznie odpowiada ukłonem.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1981

Rytm wybijali oklaskami niemal wszyscy, unosili się z krzeseł.

źródło: NKJP: Dorota Woźniak: Tak brzmi blues, Dziennik Bałtycki, 2009-09-11

Taro unosi się i siada z powrotem.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
(z CZEGO)

2. nieco na łokciach

Definicja

siedząc lub leżąc, unosić trochę swoje ciało

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  podnosić się

Cytaty

Ten moment opowieści zawsze najbardziej lubiłem. Babcia unosiła się w fotelu , oczy jej płonęły w ciemnej oprawie jak trujące perły w czarnych perłopławach i ręką, ręką wyciągniętą w kierunku telewizora lub pianina, zależnie od okoliczności, wypłaszała po raz setny niemiecką konnicę z rajskiego ogrodu Lisowa.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008

Zmieniłem pozycję. W kucki, unosząc się nieco na ugiętych kolanach usiłowałem zajrzeć w głąb pomieszczenia przez szczelinę w zasłonie.

źródło: NKJP: Maciej Dajnowski: Promieniowanie reliktowe, 2004

Radośnie unosi się na łóżku i wyciąga ręce. Chłopiec podchodzi i podaje jej tacę ze śniadaniem.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Słyszę kroki, więc na wszelki wypadek unoszę się na łokciach. To Jerzy.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
na CZYM
bez ograniczeń + unosić się +
GDZIE

3. kurtyna

Definicja

być podnoszonym w górę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  podnosić się

Cytaty

Nagie ramiona dziewczyny, ogorzałe od triumfującego bezkarnie słońca, spoczywały symetrycznie na mięciutkim żółto-niebieskim kocu. Koc unosił się i opadał wraz z jej nierównym oddechem.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Kelnerka chce krzyknąć jeszcze raz, lecz gdy nabiera powietrza, jej głowa nieco się unosi, a spojrzenie pada na ostatni stolik w samym rogu pod ścianą.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995

Przez moment zajęły Martę specyficzne klamki owych drzwi. Był to rodzaj metalowych łapek, opatrzonych okrągłym przyciskiem. Po naciśnięciu metalowy hak unosił się z uchwytu.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

4. samolot

Definicja

wzbijać się w górę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

synonimy:  podnosić się

Połączenia

  • samolot unosi się
  • unosić się w górę

Cytaty

Nocą widnokrąg wciąż jaśniał od łun, za dnia wstęgi dymów unosiły się w niebo, brudząc błękit.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Helikopter w czasie unoszenia się wpadł w chmurę śnieżną i doszło do awarii.

źródło: NKJP: Joanna Żytkowska: Spłonął śmigłowiec ratunkowy pogotowia, Super Express, 2006

Już gwiazdy świeciły na ciemnym niebie, nie widać było dymu, unoszącego się z kominów chałup, lecz tylko nikłe światełka lamp naftowych w oknach.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
(SKĄD) + (DOKĄD)

5. na wodzie

Definicja

utrzymywać się na pewnej wysokości nad ziemią lub na powierzchni czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • unosić się na powierzchni czegoś, na wodzie;
  • unosić się nad polami, nad miastem, nad ziemią

Cytaty

Nad piaszczystym boiskiem w słoneczne dni unosi się kurz.

źródło: NKJP: (mk): Spór o boisko, Dziennik Łódzki, 2004-07-27

Daleko na nieskalanym błękicie unosił się balon z gondolą.

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

Obłok smrodliwego dymu unosił się nad nimi jak zasłona.

źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1994

Koniec wędki wystawał nad brzegiem, spławik unosił się na wodzie, wędkowanie trwało, prawdopodobnie oddalił się tylko na chwilę.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
na CZYM|nad KIM/ CZYM

6. zapach

Definicja

o dźwięku, zapachu, pyle: rozchodzić się na wszystkie strony

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozchodzić się

Połączenia

  • fetor, kurz, odór, pył, smród, zapach unosił się; woń unosiła się; spaliny unosiły się

Cytaty

Dziewczyna jest alergiczką i dokucza jej kurz unoszący się z rozkopanej drogi, którą chodzi do swego pensjonatu.

źródło: NKJP: Hubert Sieczka: Uciążliwy postęp, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2006-07-11

Najbardziej zgubne dla środowiska mogą okazać się duszące opary unoszące się z płonącej ropy naftowej.

źródło: NKJP: Dariusz Schmidt: Walka z ogniem, Dziennik Zachodni, 2003-03-22

Ich uwagę zwróciła również woń alkoholu unosząca się z wnętrza wozu.

źródło: NKJP: (jak): Oszustwa i korupcja, Nowiny Raciborskie, 2002-09-25

W kuchni unosi się zapach ciasta upieczonego już na drogę.

źródło: NKJP: Ida Fink: Ślady, 1996

Przy dźwiękach bębna, fletu i orientalnego śpiewu, który unosi się, drga, moduluje bez przerwy, na scenie rozgrywa się opowieść biblijna od narodzenia Chrystusa po Zmartwychwstanie.

źródło: NKJP: Beata Pawlak: Zdjąć buciory z własnej kultury, Gazeta Wyborcza, 1992-10-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
SKĄD
bez ograniczeń + unosić się +
GDZIE

7. z byle powodu

Definicja

okazywać swój gniew i oburzenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  denerwować się, oburzać się, złościć się

Cytaty

- Myślałem, że szlag mnie trafi - unosi się pan Władysław, który w kolejce wystał kilka dobrych godzin.

źródło: NKJP: Michał Nicpoń: Kolejki do specjalisty jak w sklepie za PRL, Polska. Głos Wielkopolski, 2008-04-06

Nie może być żadnych okoliczności łagodzących dla rebelii - unosi się Japoniec.

źródło: NKJP: Internet

- Słuchaj, zadzwonię do ciebie później. Nie wściekaj się. Może za bardzo się unoszę. Ale idź sobie, proszę cię. Grzecznie cię proszę. Zostaw mnie. Odechciało mi się z tobą gadać.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Janusz Rakowski napisał po latach o stryju: Był on wybitną postacią zarówno w czasie walki niepodległościowej, jak i w życiu państwa, szanowaną również przez przeciwników politycznych dzięki niezwykłej prawości charakteru, spokojnej, rozważnej argumentacji, bez unoszenia się i obrażania ludzi innego zdania, a nade wszystko wielkiej ofiarności w służbie publicznej.

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
MOWA WPROST
bez ograniczeń + unosić się +
(JAK)

8. gniewem

Definicja

pod wpływem jakichś negatywnych emocji lub stanów psychicznych odstępować od zamiaru zrobienia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • unosić się gniewem, honorem, pychą

Cytaty

Uważam, że powinniśmy bronić swoich decyzji argumentami we właściwym tonie, bez unoszenia się emocjami - powiedział „Dziennikowi Polskiemu” prezydent Ryszard Nowak.

źródło: NKJP: (MONK): Ubrany w reklamę, Dziennik Polski, 2008-04-12

Chce działać jak mężczyzna - w ciele kobiety i rozumem kobiety. Nie ma zamiaru być ani dobra, ani łagodna, ani tym bardziej oddana i łaskawa. Będzie unosić się gniewem i pychą.

źródło: NKJP: Monika Rakusa: Żona Adama, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

odpowiednik aspektowy: unieść się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
CZYM

9. nad czyjąś urodą

Definicja

książk. 
wyrażać podziw dla czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  piać, podziwiać, rozpływać się, zachwycać się

Cytaty

[...] przyjmując ten prezent, z przesadnym unoszeniem się nad pięknością prostoty formy i barwy dziękowała ofiarodawczyni bardzo serdecznie.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

Poprosił mnie do gabinetu mieszczącego się po przeciwnej stronie korytarza, poczęstował herbatą i jął unosić się nad mymi zdolnościami, niecodziennymi, w jego mniemaniu [...].

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961

Podobna pochwała nie mogła zgorszyć renesansowych czytelników, skoro w całej ówczesnej Europie unoszono się nad szlachetnością Scypiona Afrykańskiego, który nie zniewolił wziętej w Hiszpanii do niewoli „pięknej, młodej i zacnej białogłowy”, lecz nietkniętą zwrócił przyszłemu mężowi.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002

Och, jaka była z niej elegantka!, nie wyobrażasz sobie! Teraz, w nędzy, w jakiej żyjemy, takich kobiet nie uświadczysz! Ojciec unosił się nad szykiem swej matki. Teściową natomiast wspominał rzadko, jedynie półsłówkami, w napomknieniach, w dwuznacznościach.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unoszę się
 unosimy się
2 os. unosisz się
 unosicie się
3 os. unosi się
 unoszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłem się
+(e)m się unosił
 unosiłam się
+(e)m się unosiła
 unosiłom się
+(e)m się unosiło
 unosiliśmy się
+(e)śmy się unosili
 unosiłyśmy się
+(e)śmy się unosiły
2 os. unosiłeś się
+(e)ś się unosił
 unosiłaś się
+(e)ś się unosiła
 unosiłoś się
+(e)ś się unosiło
 unosiliście się
+(e)ście się unosili
 unosiłyście się
+(e)ście się unosiły
3 os. unosił się
 unosiła się
 unosiło się
 unosili się
 unosiły się

bezosobnik: unoszono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się unosił
będę się unosić
 będę się unosiła
będę się unosić
 będę się unosiło
będę się unosić
 będziemy się unosili
będziemy się unosić
 będziemy się unosiły
będziemy się unosić
2 os. będziesz się unosił
będziesz się unosić
 będziesz się unosiła
będziesz się unosić
 będziesz się unosiło
będziesz się unosić
 będziecie się unosili
będziecie się unosić
 będziecie się unosiły
będziecie się unosić
3 os. będzie się unosił
będzie się unosić
 będzie się unosiła
będzie się unosić
 będzie się unosiło
będzie się unosić
 będą się unosili
będą się unosić
 będą się unosiły
będą się unosić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. unośmy się
2 os. unoś się
 unoście się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. unosiłbym się
bym się unosił
 unosiłabym się
bym się unosiła
 unosiłobym się
bym się unosiło
 unosilibyśmy się
byśmy się unosili
 unosiłybyśmy się
byśmy się unosiły
2 os. unosiłbyś się
byś się unosił
 unosiłabyś się
byś się unosiła
 unosiłobyś się
byś się unosiło
 unosilibyście się
byście się unosili
 unosiłybyście się
byście się unosiły
3 os. unosiłby się
by się unosił
 unosiłaby się
by się unosiła
 unosiłoby się
by się unosiło
 unosiliby się
by się unosili
 unosiłyby się
by się unosiły

bezosobnik: unoszono by się

bezokolicznik: unosić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: unosząc się

gerundium: unoszenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: unoszący się

Składnia

bez ograniczeń + unosić się +
nad CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 05.12.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN