UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lutować

Chronologizacja

1828, A. Kasperowski, "O gorzelniach parowych drewnianych", books.google.pl

Pochodzenie

Od: lut

1. drut

Definicja

za pomocą pewnej ilości roztopionego metalu łączyć przedmioty lub ich elementy wykonane z różnych metali lub stopów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Cytaty

Dziadek zamknął salon na klucz i zamienił go na coś w rodzaju warsztatu ślusarsko-inżynierskiego. Pod pustymi ścianami ustawił długie stoły pełne urządzeń elektrycznych i najrozmaitszych przyrządów. Coś w nim tworzył - lutował, przykręcał, mierzył - ale nigdy nie było wiadomo, co.

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion, czyli Chłopcy z Mielczarskiego, 1999

Przed upadkiem PRL Zakłady Wytwórcze Urządzeń Telefonicznych wraz z filiami zajmowały powierzchnię kilkunastu hektarów pod dachem [...]. Na hektarach hal w długich rzędach siedziały panie w białych czepkach i małymi lutownicami lutowały podzespoły. Zaglądaliśmy im przez ramię, zachwycaliśmy się precyzją.

źródło: NKJP: Agnieszka Wróblewska: Garaż, który był werandą, Gazeta Wyborcza, 1998-04-03

W jednym z zakładów złotniczych pruto puszki z mielonką i do środka pakowano woreczki z białym proszkiem. Po zapakowaniu towaru profesjonalnie lutowano brzegi puszki tak, aby wyglądała na oryginalnie zamkniętą.

źródło: NKJP: emka: Mielonka krakowska, Dlaczego?, 2009-08-12

Nowoczesne instalacje wodne i grzewcze wykonane są z rur miedzianych lub ze specjalnych tworzyw. Zależnie od firmy i modelu, łączy się je lutując, zgrzewając lub zaciskając.

źródło: NKJP: ds: Wygodne, szybkie, Gazeta Krakowska, 2003-09-25

Rondel ma ręcznie lutowane mosiądzem dno, z charakterystycznym ,„zębatym” wzorem [...].

źródło: NKJP: GOK: Starej kuchni czar, Gazeta Poznańska, 2002-03-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lutuję
lutujemy
2 os. lutujesz
lutujecie
3 os. lutuje
lutują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lutowałem
+(e)m lutował
lutowałam
+(e)m lutowała
lutowałom
+(e)m lutowało
lutowaliśmy
+(e)śmy lutowali
lutowałyśmy
+(e)śmy lutowały
2 os. lutowałeś
+(e)ś lutował
lutowałaś
+(e)ś lutowała
lutowałoś
+(e)ś lutowało
lutowaliście
+(e)ście lutowali
lutowałyście
+(e)ście lutowały
3 os. lutował
lutowała
lutowało
lutowali
lutowały

bezosobnik: lutowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę lutował
będę lutować
będę lutowała
będę lutować
będę lutowało
będę lutować
będziemy lutowali
będziemy lutować
będziemy lutowały
będziemy lutować
2 os. będziesz lutował
będziesz lutować
będziesz lutowała
będziesz lutować
będziesz lutowało
będziesz lutować
będziecie lutowali
będziecie lutować
będziecie lutowały
będziecie lutować
3 os. będzie lutował
będzie lutować
będzie lutowała
będzie lutować
będzie lutowało
będzie lutować
będą lutowali
będą lutować
będą lutowały
będą lutować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lutujmy
2 os. lutuj
lutujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lutowałbym
bym lutował
lutowałabym
bym lutowała
lutowałobym
bym lutowało
lutowalibyśmy
byśmy lutowali
lutowałybyśmy
byśmy lutowały
2 os. lutowałbyś
byś lutował
lutowałabyś
byś lutowała
lutowałobyś
byś lutowało
lutowalibyście
byście lutowali
lutowałybyście
byście lutowały
3 os. lutowałby
by lutował
lutowałaby
by lutowała
lutowałoby
by lutowało
lutowaliby
by lutowali
lutowałyby
by lutowały

bezosobnik: lutowano by

bezokolicznik: lutować

imiesłów przysłówkowy współczesny: lutując

gerundium: lutowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lutowanie
lutowania
D. lutowania
lutowań
C. lutowaniu
lutowaniom
B. lutowanie
lutowania
N. lutowaniem
lutowaniami
Ms. lutowaniu
lutowaniach
W. lutowanie
lutowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: lutujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lutujący
lutujący
lutujący
lutujące
lutująca
D. lutującego
lutującego
lutującego
lutującego
lutującej
C. lutującemu
lutującemu
lutującemu
lutującemu
lutującej
B. lutującego
lutującego
lutujący
lutujące
lutującą
N. lutującym
lutującym
lutującym
lutującym
lutującą
Ms. lutującym
lutującym
lutującym
lutującym
lutującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lutujący
lutujący
lutujące
lutujące
D. lutujących
lutujących
lutujących
lutujących
C. lutującym
lutującym
lutującym
lutującym
B. lutujących
lutujących
lutujących
lutujące
N. lutującymi
lutującymi
lutującymi
lutującymi
Ms. lutujących
lutujących
lutujących
lutujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: lutowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lutowany
lutowany
lutowany
lutowane
lutowana
D. lutowanego
lutowanego
lutowanego
lutowanego
lutowanej
C. lutowanemu
lutowanemu
lutowanemu
lutowanemu
lutowanej
B. lutowanego
lutowanego
lutowany
lutowane
lutowaną
N. lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowaną
Ms. lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lutowani
lutowani
lutowane
lutowane
D. lutowanych
lutowanych
lutowanych
lutowanych
C. lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanym
B. lutowanych
lutowanych
lutowanych
lutowane
N. lutowanymi
lutowanymi
lutowanymi
lutowanymi
Ms. lutowanych
lutowanych
lutowanych
lutowanych

odpowiednik aspektowy: zlutować

Składnia

bez ograniczeń + lutować +
CO + (CZYM)

2. napastnika

Definicja

pot. 
uderzać kogoś mocno

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bić, lać, przyładowywać, tłuc, uderzać, walić

Cytaty

Takiego oto zacnego obywatela [...] lutuje w bańkę. Nawet gdyby, jak uparcie twierdzi, nie lutował, sam fakt podnoszenia głosu na posła Antoine jest skreślający. Zresztą mój informator [...] potwierdza bicie Stryjewskiego w czapkę.

źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Jazz dla Mass, Gazeta Wrocławska, 2002-09-04

Spojrzałem na niego, na syna. Krzyknąłem do Adama: „Lutujemy!”, Ruszyliśmy na gościa. Sprowadziliśmy go do parteru i trzymaliśmy na ziemi do czasu przybycia policji.

źródło: NKJP: Belfer napadł na stację, Super Express, 1998

Odruchy zamiast myślenia, szczekanie zamiast języka, bluzgi zamiast metafor, „wrzeszcz, kop, lutuj w ryj” - prosta recepta na egzystencjalne subtelności.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lutuję
lutujemy
2 os. lutujesz
lutujecie
3 os. lutuje
lutują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lutowałem
+(e)m lutował
lutowałam
+(e)m lutowała
lutowałom
+(e)m lutowało
lutowaliśmy
+(e)śmy lutowali
lutowałyśmy
+(e)śmy lutowały
2 os. lutowałeś
+(e)ś lutował
lutowałaś
+(e)ś lutowała
lutowałoś
+(e)ś lutowało
lutowaliście
+(e)ście lutowali
lutowałyście
+(e)ście lutowały
3 os. lutował
lutowała
lutowało
lutowali
lutowały

bezosobnik: lutowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę lutował
będę lutować
będę lutowała
będę lutować
będę lutowało
będę lutować
będziemy lutowali
będziemy lutować
będziemy lutowały
będziemy lutować
2 os. będziesz lutował
będziesz lutować
będziesz lutowała
będziesz lutować
będziesz lutowało
będziesz lutować
będziecie lutowali
będziecie lutować
będziecie lutowały
będziecie lutować
3 os. będzie lutował
będzie lutować
będzie lutowała
będzie lutować
będzie lutowało
będzie lutować
będą lutowali
będą lutować
będą lutowały
będą lutować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lutujmy
2 os. lutuj
lutujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lutowałbym
bym lutował
lutowałabym
bym lutowała
lutowałobym
bym lutowało
lutowalibyśmy
byśmy lutowali
lutowałybyśmy
byśmy lutowały
2 os. lutowałbyś
byś lutował
lutowałabyś
byś lutowała
lutowałobyś
byś lutowało
lutowalibyście
byście lutowali
lutowałybyście
byście lutowały
3 os. lutowałby
by lutował
lutowałaby
by lutowała
lutowałoby
by lutowało
lutowaliby
by lutowali
lutowałyby
by lutowały

bezosobnik: lutowano by

bezokolicznik: lutować

imiesłów przysłówkowy współczesny: lutując

gerundium: lutowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lutowanie
lutowania
D. lutowania
lutowań
C. lutowaniu
lutowaniom
B. lutowanie
lutowania
N. lutowaniem
lutowaniami
Ms. lutowaniu
lutowaniach
W. lutowanie
lutowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: lutujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lutujący
lutujący
lutujący
lutujące
lutująca
D. lutującego
lutującego
lutującego
lutującego
lutującej
C. lutującemu
lutującemu
lutującemu
lutującemu
lutującej
B. lutującego
lutującego
lutujący
lutujące
lutującą
N. lutującym
lutującym
lutującym
lutującym
lutującą
Ms. lutującym
lutującym
lutującym
lutującym
lutującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lutujący
lutujący
lutujące
lutujące
D. lutujących
lutujących
lutujących
lutujących
C. lutującym
lutującym
lutującym
lutującym
B. lutujących
lutujących
lutujących
lutujące
N. lutującymi
lutującymi
lutującymi
lutującymi
Ms. lutujących
lutujących
lutujących
lutujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: lutowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lutowany
lutowany
lutowany
lutowane
lutowana
D. lutowanego
lutowanego
lutowanego
lutowanego
lutowanej
C. lutowanemu
lutowanemu
lutowanemu
lutowanemu
lutowanej
B. lutowanego
lutowanego
lutowany
lutowane
lutowaną
N. lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowaną
Ms. lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lutowani
lutowani
lutowane
lutowane
D. lutowanych
lutowanych
lutowanych
lutowanych
C. lutowanym
lutowanym
lutowanym
lutowanym
B. lutowanych
lutowanych
lutowanych
lutowane
N. lutowanymi
lutowanymi
lutowanymi
lutowanymi
Ms. lutowanych
lutowanych
lutowanych
lutowanych

odpowiednik aspektowy: lutnąć

Składnia

bez ograniczeń + lutować +
KOGO + (w CO)
Data ostatniej modyfikacji: 13.06.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj