UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oddawać

Chronologizacja

1391, Bańk

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	oddaję	oddajemy
2 os.	oddajesz	oddajecie
3 os.	oddaje	oddają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oddawałem +(e)m oddawał	oddawałam +(e)m oddawała	oddawałom +(e)m oddawało	oddawaliśmy +(e)śmy oddawali	oddawałyśmy +(e)śmy oddawały
2 os.	oddawałeś +(e)ś oddawał	oddawałaś +(e)ś oddawała	oddawałoś +(e)ś oddawało	oddawaliście +(e)ście oddawali	oddawałyście +(e)ście oddawały
3 os.	oddawał	oddawała	oddawało	oddawali	oddawały

bezosobnik: oddawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oddawał będę oddawać	będę oddawała będę oddawać	będę oddawało będę oddawać	będziemy oddawali będziemy oddawać	będziemy oddawały będziemy oddawać
2 os.	będziesz oddawał będziesz oddawać	będziesz oddawała będziesz oddawać	będziesz oddawało będziesz oddawać	będziecie oddawali będziecie oddawać	będziecie oddawały będziecie oddawać
3 os.	będzie oddawał będzie oddawać	będzie oddawała będzie oddawać	będzie oddawało będzie oddawać	będą oddawali będą oddawać	będą oddawały będą oddawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oddawajmy
2 os.	oddawaj	oddawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oddawałbym bym oddawał	oddawałabym bym oddawała	oddawałobym bym oddawało	oddawalibyśmy byśmy oddawali	oddawałybyśmy byśmy oddawały
2 os.	oddawałbyś byś oddawał	oddawałabyś byś oddawała	oddawałobyś byś oddawało	oddawalibyście byście oddawali	oddawałybyście byście oddawały
3 os.	oddawałby by oddawał	oddawałaby by oddawała	oddawałoby by oddawało	oddawaliby by oddawali	oddawałyby by oddawały

bezosobnik: oddawano by

bezokolicznik: oddawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oddając

gerundium: oddawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oddawanie	oddawania
D.	oddawania	oddawań
C.	oddawaniu	oddawaniom
B.	oddawanie	oddawania
N.	oddawaniem	oddawaniami
Ms.	oddawaniu	oddawaniach
W.	oddawanie	oddawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oddający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oddający	oddający	oddający	oddające	oddająca
D.	oddającego	oddającego	oddającego	oddającego	oddającej
C.	oddającemu	oddającemu	oddającemu	oddającemu	oddającej
B.	oddającego	oddającego	oddający	oddające	oddającą
N.	oddającym	oddającym	oddającym	oddającym	oddającą
Ms.	oddającym	oddającym	oddającym	oddającym	oddającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oddający	oddający	oddające	oddające
D.	oddających	oddających	oddających	oddających
C.	oddającym	oddającym	oddającym	oddającym
B.	oddających	oddających	oddających	oddające
N.	oddającymi	oddającymi	oddającymi	oddającymi
Ms.	oddających	oddających	oddających	oddających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oddawany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oddawany	oddawany	oddawany	oddawane	oddawana
D.	oddawanego	oddawanego	oddawanego	oddawanego	oddawanej
C.	oddawanemu	oddawanemu	oddawanemu	oddawanemu	oddawanej
B.	oddawanego	oddawanego	oddawany	oddawane	oddawaną
N.	oddawanym	oddawanym	oddawanym	oddawanym	oddawaną
Ms.	oddawanym	oddawanym	oddawanym	oddawanym	oddawanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oddawani	oddawani	oddawane	oddawane
D.	oddawanych	oddawanych	oddawanych	oddawanych
C.	oddawanym	oddawanym	oddawanym	oddawanym
B.	oddawanych	oddawanych	oddawanych	oddawane
N.	oddawanymi	oddawanymi	oddawanymi	oddawanymi
Ms.	oddawanych	oddawanych	oddawanych	oddawanych

odpowiednik aspektowy: oddać

Pochodzenie

Zob. dawać

1. pożyczkę

Definicja

dawać komuś z powrotem to, co się wzięło, ukradło lub pożyczyło

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zwracać

Połączenia

oddawać dług, pożyczkę
oddawać bankowi, pożyczkodawcy
oddawać do biblioteki
oddawać przed terminem
oddawać w ratach
oddawać z odsetkami, z procentem; z nawiązką

Cytaty

	Wziął bułki na kredyt. Sprzedawczyni nie miała oporów przed wydaniem mu towaru, ponieważ zawsze oddawał swoje długi. źródło: NKJP: Morderstwo w baraku, Trybuna Śląska, 2003-04-10
	Najpóźniej w rok po ukończeniu studiów powinnaś zacząć oddawać bankowi to, co od niego pożyczyłaś. źródło: NKJP: Piotr Sroka: Studentka na raty, Cosmopolitan, 1999
	Pan Władysław [...] oddaje w ratach pożyczone od rodziny 1000 złotych. źródło: NKJP: Michał Szulc: Jak można pozwolić nabić się w butelkę?, Metropol, 2001
	Ciekawych znalezisk dokonują w oddawanych do biblioteki książkach pracujące tam bibliotekarki. Najczęściej pomiędzy kartkami pozostają rzeczy używane jako zakładki, a za te służą np. listy czy pocztówki. źródło: NKJP: Naleśnik w książce, Dziennik Łódzki, 2004-09-28
	Młoda dama mogłaby nauczyć się oddawać pożyczone rzeczy, pomyślał kwaśno. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Składnia

	+	oddawać	+	(KOMU) + CO + (KIEDY \| JAK)
	+	oddawać	+	(KOMU) + ILE

2. do naprawy

Definicja

powodować, że dana rzecz będzie znajdować się w określonym miejscu, w którym będzie w stosunku do niej wykonana czynność wskazana lub zasygnalizowana następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dawać

Połączenia

oddawać do czyszczenia, (artykuł, gazetę, książkę, materiały, pracę, tekst) do druku, do konserwacji, (samochód) do naprawy, do oprawy, do prania, (motocykl, samochód, sprzęt) do przeglądu, do reklamacji, do renowacji, (film, kliszę, zdjęcia) do wywołania; do lakiernika, do pralni, do serwisu, (buty) do szewca, (samochód) do warsztatu; do depozytu, do komisu, do lombardu, (rzeczy, torbę, walizkę) do przechowalni, (buraki, makulaturę, zboże, ziarno) do skupu; do recyklingu, do utylizacji; do analizy, do ekspertyzy, do przebadania
oddawać (rzeczy) na przechowanie; na aukcję, na licytację; na makulaturę; (pojazd) na złom

Cytaty

	Niekiedy skradzione przedmioty oddawał do komisu. źródło: NKJP: Piwniczny włamywacz, Dziennik Bałtycki, 2011
	Nikt nie chce puchowych kurtek, bo trzeba oddawać je do pralni, a to są dodatkowe koszty. źródło: NKJP: A na Górniaku już zima, Express Ilustrowany, 2003-10-10
	[...] rząd Francji dawał ulgi podatkowe klientom, którzy kupując nowe auta, oddawali na złom stare. źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Salon samochodowy w Genewie, Gazeta Wyborcza, 1997-03-07
	W wielu przypadkach lepiej wyrzucić zepsuty sprzęt na śmietnik, niż oddawać go do naprawy. źródło: NKJP: Mariusz Urbanke: Liczy się gwarancja, Trybuna Śląska, 2002-09-12
	Kiedyś byłam przypadkiem w redakcji pewnego kobiecego pisma, a tam w wielkim podnieceniu oddawano właśnie do druku kolejny numer. źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Składnia

oddawać

CO + (do CZEGO | na CO)

3. przesyłkę

Definicja

dawać komuś coś, co jest dla niego przeznaczone

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Połączenia

oddawać list, przesyłkę; słuchawkę
oddawać do rąk własnych

Cytaty

	Co prawda ojciec, kiedy mi oddawał twój list, popatrzył na mnie wilkiem, ale nie powiedział ani słowa. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998
	Zamówiony towar odbierał zawsze podstawiony mężczyzna, który oddawał przesyłkę zamawiającym. źródło: NKJP: Anna Wasilewska-Śpioch: Zatrzymano trzech oszustów internetowych, Dziennik Internautów, 2003-05-30
	Słuchał przez chwilę, po czym kiwnął na mnie. - Właśnie tu jest, oddaję słuchawkę. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997
	Dopiero niedawno Jacek załatwił na poczcie, że renta oddawana jest Oli do rąk własnych. źródło: NKJP: Paweł Mazur, Królewicz i żebrak, Dziennik Bałtycki, 2000-02-25

Składnia

oddawać

(KOMU) + CO

4. do internatu

Definicja

decydować, że określona osoba (lub zwierzę) znajdzie się w pewnym miejscu i będzie tam wykonywać lub będą wobec niej wykonywane czynności, jakie się zwyczajowo w tym miejscu wykonuje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dawać

Połączenia

oddawać do domu dziecka, do domu opieki, do domu starców, do internatu, do przedszkola, do szkoły, do żłobka; do adopcji, do sierocińca, do przytułku; (psa) do schroniska
oddawać na wychowanie; na leczenie

Cytaty

	Po ulicach wałęsało się wtedy mnóstwo dzieci żydowskich. [...] zbierał je z ulic, gościł u siebie, a później oddawał je do ochronki lub umieszczał w polskich rodzinach [...]. źródło: NKJP: Stanisław Cieślak: Oblicza cierpienia i miłości, 2009
	Matki, które oddają dzieci do adopcji, za wszelką cenę chcą to utrzymać w tajemnicy. źródło: NKJP: Marzena Maciejczyk: Dzieci do wzięcia, Express Ilustrowany, 2003-03-17
	Często zaraz po urodzeniu niemowlęta oddawano na wychowanie mamkom pochodzącym ze wsi. źródło: NKJP: Katarzyna Krzan: Szczęśliwe macierzyństwo i jego sekrety, 2008
	Każdego roku w tym czasie liczba psów oddawanych przez właścicieli do schroniska drastycznie rośnie. źródło: NKJP: Monika Stefanek: Szczecinianie nie chcą psów, Głos Szczeciński, 2006

Składnia

	+	oddawać	+	KOGO/CO + DOKĄD
	+	oddawać	+	KOGO/CO + na CO + (KOMU)

5. pod dowództwo

Definicja

powodować, że osoba lub rzecz będzie podlegać czynności nazwanej sąsiadującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

powierzać

Połączenia

oddawać pod dowództwo, pod opiekę (kuratora, lekarzy, rodziców), pod protektorat, pod zarząd; pod dozór (kuratora, policji), pod czyjąś opiekę, kuratelę, pod straż; pod rozkazy;
oddawać w zarząd, w zarządzanie

Cytaty

	Sąd często oddaje skazanego pod opiekę kuratora. źródło: NKJP: Stanisław Podemski: Skazany na wolność, Polityka, 2000-10-07
	Burmistrz [...] stwierdził, że oddając wiejskie szkoły pod kuratelę fundacji, nie myślał, że przyniesie to aż taki efekt. źródło: NKJP: Z ziemi pilskiej, Gazeta Poznańska, 2005-06-25
	[...] sąd wypuścił jednak podejrzanych z aresztu, oddając ich jedynie pod dozór policji. źródło: NKJP: Siali postrach, Nowiny Raciborskie, 2003-12-10
	W wyniku ugody zawartej pod Zborowem, pod władzę hetmana kozackiego oddawano trzy województwa Rzeczypospolitej: kijowskie, bracławskie i czernihowskie. źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Podolska legenda. Powstanie i pogrzeb polskiego Podola, 2007
	[...] zarządzający zobowiązuje się do prowadzenia przedsiębiorstwa za wynagrodzeniem, w imieniu oraz na rachunek i ryzyko oddającego przedsiębiorstwo w zarząd. źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Menedżerowie dopłacą, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-07-31

Składnia

oddawać

KOGO/CO + pod CO | w CO

6. na własność

Definicja

powodować, że ktoś staje się właścicielem określonego przedmiotu lub może z niego korzystać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ofiarowywać

Połączenia

oddawać działkę, grunt, teren
oddawać (majątek, pieniądze...) na jakiś cel; na własność
oddawać (teren) pod budowę, pod inwestycję
oddawać (budynek, grunt, teren) w dzierżawę, w leasing, w najem, w (wieczyste) użytkowanie
oddawać za darmo, za marne, psie pieniądze; za bezcen
dobrowolnie oddawać; oddawać darmo

Cytaty

	Wkrótce Chińczycy chcieli, by Ericsson wszystko oddawał im za półdarmo. źródło: NKJP: John J. Keller, Marcus W. Brauchli: Ostatni taki rynek, Gazeta Wyborcza, 1994-04-11
	[...] jako radny poprzedniej kadencji przez cztery lata całą dietę oddawałem na cele społeczne. źródło: NKJP: Agata Pustułka: Prezydent w opałach, Trybuna Śląska, 2003-10-18
	To jest napad, oddawaj pieniądze! źródło: NKJP: Strzelali do wójta, Dziennik Bałtycki, 2011
	Zespoły i soliści [...] oddają potrzebującym drobną część uzyskanych wpływów, lwią część zachowując dla siebie. źródło: NKJP: Andrzej Skowroński: Dobroczyńcy z placu, Gazeta Krakowska, 2003-04-25
	Mali rolnicy sprzedają grunty lub oddają w dzierżawę dużym gospodarzom. źródło: NKJP: Dajcie ziemi, Nowiny Raciborskie, 2004-05-25
	[...] gmina oddaje grunt pod inwestycję , a inwestor wykłada kasę na budowę i potem zarządza gotowym obiektem. źródło: NKJP: Zdarzyło się, Dziennik Zachodni, 2010-02-26

Składnia

oddawać

(KOMU) + CO + (na CO | pod CO | do CZEGO)

7. budynek (do użytku)

Definicja

po zakończeniu budowy lub remontu umożliwiać korzystanie z czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

oddawać budynek, most, obiekt, pomieszczenie, teren
oddawać do eksploatacji, do ruchu, do użytku, do zasiedlenia
oddawać w terminie

Cytaty

	Od tego czasu będziemy w stanie oddawać rocznie 250 kilometrów autostrad i 60 kilometrów dróg ekspresowych [...]. źródło: NKJP: Sześciopasmówką do Berlina, Gazeta Poznańska, 2002-05-14
	Oddawana etapami szkoła funkcjonuje już od trzech lat, ale sala gimnastyczna jest ciągle w budowie. źródło: NKJP: Anna Klim: Sala jak marzenie, Wieczór Trójmiasta, 1999-08-31
	Miasto przyjęło harmonogram inwestycji komunalnych i co roku będziemy oddawać do zamieszkania kilkadziesiąt mieszkań [...]. źródło: NKJP: Małgorzata Moczulska: Lokator dziki z desperacji, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-08-03
	Obiekt oddawano do użytku z wielką pompą w październiku 2000 roku. źródło: NKJP: Agnieszka Bielawska: Slalom między wiaderkami, Gazeta Wrocławska, 2002-08-19
	Oddawane do eksploatacji autobusy to pojazdy zakupione w roku ubiegłym. źródło: NKJP: Topnieją w oczach, Gazeta Krakowska, 2003-04-05

Składnia

oddawać

CO + (do CZEGO)

8. mocz

Definicja

wydalać z organizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

oddawać kał, mocz

Cytaty

Leniwiec [...] wolno trawi, a mocz i kał oddaje raz na tydzień.

źródło: NKJP: Miasto na gorąco, Gazeta Poznańska, 2002-01-26

Niczego nie jadłam z przyjemnością i większość [...] oddawałam niedługo po zjedzeniu.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

oddawać

9. władzę

Definicja

używane do określenia sytuacji, gdy ktoś powoduje, lub wynika to z niezależnego od niego przebiegu zdarzeń, że jakiś przynależny mu atrybut lub wartość, określone następującym rzeczownikiem, zaczynają przynależeć do kogoś innego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przekazywać

Połączenia

oddawać dowództwo, rządy, urząd, władzę, ster; przywilej, uprawnienia; inicjatywę; pierwszeństwo, prowadzenie, przewagę, zwycięstwo; któreś miejsce, punkty; kraj, miasto, teren (nieprzyjacielowi)
oddawać bez walki
dobrowolnie oddawać

Cytaty

	Wspaniały duet Ferrari od początku objął prowadzenie i oddawał je tylko chwilami, podczas pobytu w swym boksie na zmianę opon. źródło: NKJP: Leszek Gracz: Królewska formuła, Polska Głos Wielkopolski, 2004-04-05
	[...] po raz pierwszy w historii komunistycznych Chin ich przywódca, cieszący się nadal dobrym zdrowiem, dobrowolnie oddaje władzę. źródło: NKJP: Jiang Zemin, Gazeta Krakowska, 2002-11-17
	[...] władze centralne bardzo niechętnie oddają swoje uprawnienia do przejmowania środków publicznych. źródło: NKJP: StanisławOwsiak: Finanse publiczne, 1998
	Dwa miesiące później [...] został nagle zajęty przez wojska brytyjskie i Armię Czerwoną, które nie miały najmniejszego zamiaru oddawać Niemcom kraju zasobnego w ropę. źródło: NKJP: Marek Kęskrawiec: Czwarty pożar Teheranu, 2010
	Podczas zajęć nauczyciele stali z boku, oddając inicjatywę młodzieży [...]. źródło: NKJP: Halina Czarnecka: Pomysły na edukację regionalną, Mazowieckie To i Owo, 2007-01-28

Składnia

oddawać

CO + (KOMU)

10. krew

Definicja

przekazywać jakiś swój narząd albo krew lub szpik kostny do zabiegów medycznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

oddawać krew, szpik kostny; narządy, nerkę

Cytaty

	Jeżeli ktokolwiek oddaje bądź będzie oddawał honorowo krew, [...] zasili konto akcji „Serce Lechowi, krew potrzebującym”. źródło: NKJP: Marek Lubawiński: Krew od kibiców Lecha, Polska Głos Wielkopolski, 2007-07-23
	Tylko czterech Małopolan na milion oddaje swoje organy do przeszczepów [...]. źródło: NKJP: Ewa Bożek, Dawca na wagę złota, Gazeta Krakowska, 2007-02-21
	Każdy z nas może kogoś ocalić, oddając za życia szpik, nerkę albo część wątroby. źródło: NKJP: Małgorzata Powązka: Tylko dawcy żyją wielokrotnie, Dziennik Zachodni, 2009-07-07
	Zostałem krwiodawcą w 1997 roku [...]. Od tego czasu stale oddaję krew potrzebującym. źródło: NKJP: Wyróżnieni krwiodawcy, Dziennik Elbląski, 2004-11-27

Składnia

	+	oddawać	+	(KOMU) + CO
	+	oddawać	+	CO + (do CZEGO)

11. strzał

Definicja

wykonywać czynność wskazaną lub nazwaną przez towarzyszący rzeczownik

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

oddawać rzut, skok, (celny, dokładny...) strzał; głos (na kogoś); przysługę, usługi; pokłon

Cytaty

	[...] przewodniczący składu zasadniczo nie brał udziału w głosowaniu, oddawał głos tylko wtedy, gdy głosowanie przyniosło wynik remisowy. źródło: NKJP: Wojciech Witkowski: Historia administracji w Polsce 1764-1989, 2007
	Sennie kiwali się nad karabinami, znienacka oddawali strzały do idących [...]. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971
	Działając we własnym interesie, jednocześnie oddawałem przysługę kolegom. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965
	Miał prawo ją uwielbiać, towarzyszyć jej i oddawać drobne usługi. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999
	[...] grupa lokalnej milicji wycofała się, oddając serię strzałów w powietrze. źródło: NKJP: Świat, Kurier Szczeciński, 2002

Składnia

oddawać

Informacja normatywna

Połączenia: oddawać rzut , oddawać strzał , oddawać skok , odnoszone do czynności wykonywanych przez sportowców, są uznawane za niepoprawne.

12. hołd bohaterom

Definicja

wyrażać pozytywny stosunek do kogoś swoim zachowaniem lub wypowiedzią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

oddawać cześć, hołd (bohaterom, kolegom, czyjejś pamięci, poległym, powstańcom, zabitym, zmarłym...), honory; szacunek

Cytaty

	Kajzer Wilhelm zatrzymywał się pod kościołem naszego św. Antoniego i w białych rękawiczkach oddawał honory. źródło: NKJP: Michał Palica: Od cesarstwa po Kalifornię, czyli rodzinne historie, Tygodnik Rybnicki, 2008-12-09
	Hołd zmarłemu oddają kardynałowie, biskupi [...] oraz politycy. źródło: NKJP: Kalendarium, Polityka, 2005-04-09
	Arbitrowi oddaję, że decyzja o przerwaniu meczu była słuszna. źródło: NKJP: Sędzia nie pozwolił, Dziennik Polski, 2002-04-08
	Oceniać ludzi miała potomność, miała swym przodkom oddawać sprawiedliwość. źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Bóstwo, Gazeta Wyborcza, 1998-12-04
	Oddając cześć wszystkim, którzy się bezpośrednio przyczynili do odzyskania niepodległości przez naszą ojczyznę, powinniśmy pamiętać o wielu pokoleniach, które nie szczędziły sił i poświęciły najlepsze lata [...] a często także i życie [...]. źródło: NKJP: Marek Malinowski: Mielniczanie u marszałka Sejmu, Głos Siemiatycz, 2010-06-03

Składnia

	+	oddawać	+	CO + KOMU
	+	oddawać	+	KOMU + że ZDANIE

13. atmosferę

Definicja

przedstawiać coś w sposób zgodny z tym, jakie jest lub było naprawdę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odzwierciedlać
	hiperonimy:	wyrażać

Połączenia

oddawać atmosferę, charakter, emocje, klimat, nastrój, wrażenia; przeszłość, rzeczywistość, zwyczaje; detale, kolorystykę, kształt, szczegóły; podobieństwo; istotę czegoś (problemu, rzeczy, sprawy, zjawiska); skalę zjawiska; przebieg; treść czegoś
oddawać słowami
oddawać na scenie, na ekranie
oddawać dobrze, wiernie, w pełni

Cytaty

	Dotychczas obrady rajców były nagrywane i na tej podstawie [...] powstawał wielostronicowy protokół, który - jak to bywa - nie oddawał emocji towarzyszących obradom. źródło: NKJP: Elwira Humeniuk: Sesja inaczej, Polska Głos Wielkopolski, 2005-06-09
	Szczegóły tych wizji malarz oddaje [...] z fotograficzną precyzją. źródło: NKJP: Marlena Polok: Sętowski z krainy czarów: Dziennik Zachodni, 2001-01-26
	Przytoczę tylko kilka sformułowań, które, wydaje mi się, trafnie oddają cele i istotę tej reformy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.04.1998
	Wynik ostatnich wyborów lepiej przede wszystkim oddaje znany podział kraju na Amerykę czerwoną, czyli konserwatywno-republikańską, [...] oraz niebieską, liberalno-demokratyczną, okopaną na obu wybrzeżach. źródło: NKJP: Tomasz Zalewski: Wygrali, ale nie zwyciężyli, Polityka, 2006-11-18
	Od kilku lat maluje pejzaże oddające piękno Ziemi Łukowskiej. źródło: NKJP: Podlasie na płótnie, Tygodnik Siedlecki, 2006-11-30

Składnia

oddawać

14. pocałunek

Definicja

odpowiadać komuś takim samym gestem lub zachowaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

odwzajemniać

Połączenia

oddawać pocałunek, ukłon, uścisk

Cytaty

Na atak odpowiadał atakiem. Im silniej dostawał, tym silniej oddawał.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

Objąłem dziewczynę w talii i zacząłem delikatnie całować [...]. Nie opierała się wcale, choć nie oddawała pocałunków.

źródło: NKJP: Wojciech Chmielewski: Kawa u Doroty, 2010

Student kłania się Baronowi. Baron oddaje ukłon lekkim skinieniem głowy.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 3, 1974

Składnia

	+	oddawać	+	(KOMU) + CO
	+	oddawać	+	KOMU

15. mecz

Definicja

pozwalać przeciwnikowi na zwycięstwo w rywalizacji sportowej, nazwanej następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

oddawać spotkanie, mecz; (pierwszego, drugiego) seta, tie-break; (pierwszą, drugą) połowę, tercję; zwycięstwo
oddawać bez walki
oddawać walkowerem

Cytaty

W pierwszych meczach [...] oddawaliśmy drugie połowy, lecz to na szczęście już się zmieniło. Zarówno w meczu wyjazdowym z Garbarzem, jak i teraz z Glinikiem, graliśmy równo przez całe spotkanie [...].

źródło: NKJP: Równowaga w zespole, Gazeta Krakowska, 2006-09-01

Kolejne mecze musimy oddawać walkowerem, bo kary za to są niższe niż koszty wyjazdów.

źródło: NKJP: Bartłomiej Knapik: O krok od śmierci, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-06-16

Agnieszka rozpoczęła mecz trzeciej rundy, oddając rywalce swojego gema serwisowego, ale po chwili wyrównała na 1-1 [...].

źródło: NKJP: Rewelacja Wimbledonu, Dziennik Polski, 2006-07-01

Składnia

oddawać

(KOMU) + CO

16. kartę

Definicja

karc.

wykładać kartę, za którą nie zdobywa się punktów lub za którą punkty zdobywa przeciwnik

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Połączenia

oddawać kartę; lewę; asa, damę, króla

Cytaty

Jeśliby odwrócił w pika lub w kiera, zyskałbym lewą w tym kolorze, a jeśli w trefla pod podwójny renons, wyrzucę z ręki pika i przebiję na stole, oddając tylko dwa kiery i trefla.

źródło: NKJP: Julian Klukowski: Ukryte możliwości wistujących, Gazeta Wyborcza, 1993-04-09

[...] w następnej lewie oddaje karo i przebija kontynuację treflem.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

oddawać

Frazeologizmy

ktoś nadaje na bagaż coś
ktoś oddaje na bagaż coś
ktoś oddaje coś w pacht komuś
ktoś oddaje głos komuś
ktoś oddaje kogoś/coś w pacht komuś
ktoś oddaje sprawę do kogoś
ktoś oddaje sprawiedliwość komuś/czemuś
ktoś oddaje rację komuś/czemuś
ktoś oddaje słuszność komuś/czemuś
ktoś oddaje w czyjeś ręce coś
ktoś oddaje życie
ktoś przekazuje pałeczkę komuś
ktoś oddaje pałeczkę komuś
ktoś stawia przed sądem kogoś
ktoś oddaje pod sąd kogoś
ktoś ustępuje pola
ktoś oddaje pole

Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2016