Chronologizacja
Formy ir , irz poświadczone w tekstach z XV w., ale w odniesieniu do innych gatunków ptaków
1. ptak
Definicja
Pochodzenie
Pochodzenie niejasne. Najpewniej istnieje związek z nazwą innego gatunku ptaków - jerzyk .
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ptak |
Cytaty
|
Zimą wiele ptaków gnieżdżących się w naszym kraju odlatuje na południe, ale za to przylatują do nas gatunki z północy, dla których Polska jest „ciepłym krajem”- są to na przykład jemiołuszki, jery, lodówki. źródło: NKJP: Inga Rusin: Czuwaj, 2008-02 |
|
|
Przy moich czterech karmnikach widuję codziennie stado zięb, jerów i dzwońców, sikory, kosy, kowaliki, dzięcioły duże i jednego zielonosiwego, sierpówki, sójki, gile, czasami również pełzacze ogrodowe, a od tygodnia krogulca. źródło: NKJP: (J. ŚW): Brakuje rąk do rzucania, Dziennik Polski, 2006-01-20 |
|
|
Wszystkie polskie bociany mają przylecieć, jemiołuszki, zięby i jery , które miały lecieć na północ, natychmiast powinny opuścić terytorium kraju, a żabom ma przestać zamarzać woda. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Oddajcie nam wiosnę!, Gazeta Wyborcza, 1997-04-22 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jer |
jery |
|
| D. | jera |
jerów |
|
| C. | jerowi |
jerom |
|
| B. | jera |
jery |
|
| N. | jerem |
jerami |
|
| Ms. | jerze |
jerach |
|
| W. | jerze |
jery |
2. półsamogłoska
Definicja
Pochodzenie
scs. jerъ, jerь 'nazwa liter ъ i ь w najstarszej cyrylicy'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | półsamogłoska |
Cytaty
|
Jeśli jery występowały kolejno we wszystkich sylabach danego słowa, to wtedy - licząc od końca - każdy jer nieparzysty (pierwszy, trzeci itd.) był słaby, zanikający, jer parzysty natomiast (drugi, czwarty itd.) mocny, przechodzący w pełną samogłoskę (u nas - w „e”). źródło: NKJP: Jan Miodek: Rzecz o języku, Dziennik Zachodni, 2009-03-06 |
|
|
Bo też funkcjonowały najpierw formy typu: sebrati, servati, sdelati, svaliti (w ich zapisach pomijam tzw. jery, czyli półsamogłoski) - tak jak w obiegu były wyłącznie takie wyrażenia przyimkowe, jak: s tatą, s mamą, s babcią, s nami, s vami. źródło: NKJP: Jan Miodek: Rozmyślajcie nad mową, Wiedza i Życie, nr 8/2001, 2001 |
|
|
No widzisz, nie interesuje Cię ten temat, a jako reformatora języka powinien - pochodzenie nazw, pisowni wiąże się z wieloma czynnikami i procesami, jakim podlegał język polski przez wieki - i nie tylko polski, bo inne języki również: palatalizacje, zaniki jerów czy iloczasu, metateza, wpływy innych języków. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jer |
jery |
|
| D. | jeru |
jerów |
|
| C. | jerowi |
jerom |
|
| B. | jer |
jery |
|
| N. | jerem |
jerami |
|
| Ms. | jerze |
jerach |
|
| W. | jerze |
jery |