UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osierocić

Chronologizacja

1572, SPXVI

Pochodzenie

Zob. sierota

1. dziecko

Definicja

umierając, spowodować, że dziecko zostało pozbawione rodzica

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

odumrzeć

Połączenia

kobieta, matka osierociła; rodzice osierocili
osierocić córkę, syna; dziecko

Cytaty

Dzień wcześniej ratownicy wyciągnęli z podziemnej pułapki zwłoki jego trzech kolegów [...] . Wszyscy górnicy zostawili żony i osierocili po dwoje dzieci.

źródło: NKJP: Przemysław Malisz: Zgasła nadzieja w kopalni, Super Express, 2006

[...] był ojcem pięciorga dzieci, które osierocił, nim osiągnęły samodzielność życiową.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Pomyśl o ludziach w teatrze na Dubrowce. Tam ludzie giną, cierpią. Zostają osierocone dzieci i samotni ojcowie.

źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osierocę	osierocimy
2 os.	osierocisz	osierocicie
3 os.	osieroci	osierocą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osierociłem +(e)m osierocił	osierociłam +(e)m osierociła	osierociłom +(e)m osierociło	osierociliśmy +(e)śmy osierocili	osierociłyśmy +(e)śmy osierociły
2 os.	osierociłeś +(e)ś osierocił	osierociłaś +(e)ś osierociła	osierociłoś +(e)ś osierociło	osierociliście +(e)ście osierocili	osierociłyście +(e)ście osierociły
3 os.	osierocił	osierociła	osierociło	osierocili	osierociły

bezosobnik: osierocono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osieroćmy
2 os.	osieroć	osieroćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osierociłbym bym osierocił	osierociłabym bym osierociła	osierociłobym bym osierociło	osierocilibyśmy byśmy osierocili	osierociłybyśmy byśmy osierociły
2 os.	osierociłbyś byś osierocił	osierociłabyś byś osierociła	osierociłobyś byś osierociło	osierocilibyście byście osierocili	osierociłybyście byście osierociły
3 os.	osierociłby by osierocił	osierociłaby by osierociła	osierociłoby by osierociło	osierociliby by osierocili	osierociłyby by osierociły

bezosobnik: osierocono by

bezokolicznik: osierocić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: osierociwszy

gerundium: osierocenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osierocenie	osierocenia
D.	osierocenia	osieroceń
C.	osieroceniu	osieroceniom
B.	osierocenie	osierocenia
N.	osieroceniem	osieroceniami
Ms.	osieroceniu	osieroceniach
W.	osierocenie	osierocenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: osierocony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osierocony	osierocony	osierocony	osierocone	osierocona
D.	osieroconego	osieroconego	osieroconego	osieroconego	osieroconej
C.	osieroconemu	osieroconemu	osieroconemu	osieroconemu	osieroconej
B.	osieroconego	osieroconego	osierocony	osierocone	osieroconą
N.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconą
Ms.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osieroceni	osieroceni	osierocone	osierocone
D.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osieroconych
C.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym
B.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osierocone
N.	osieroconymi	osieroconymi	osieroconymi	osieroconymi
Ms.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osieroconych

odpowiedniki aspektowe: osierocać , osieracać

Składnia

osierocić

KOGO

2. przyjaciela

Definicja

umierając, spowodować, że ktoś poczuł się osamotniony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

osamotnić

Połączenia

osierocić męża, żonę

Cytaty

[...] raptem siódmego dnia panna młoda jak zasnęła, tak już więcej się nie obudziła. Nie wiadomo, czy zatruła się jakąś potrawą, czy może zaczadziała, dość, że osierociła nagle wszystkich.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Beata dołączyła do grona opłakujących panią Stefanię, bo z chwilą jej śmierci poczuła się prawdziwie osierocona.

źródło: NKJP: Ewa Kozierkiewicz-Widermańska: Nieszczęścia chodzą parami, Detektyw nr 5 (153), 1999

Umarł im dwutygodniowy synek. Zdrowy. Na rękach matki, tuż po karmieniu, bez uchwytnej przyczyny. [...] Mocne i bolesne jest osierocenie rodziców, chociaż byli ze swoim synkiem tak krótko.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osierocę	osierocimy
2 os.	osierocisz	osierocicie
3 os.	osieroci	osierocą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osierociłem +(e)m osierocił	osierociłam +(e)m osierociła	osierociłom +(e)m osierociło	osierociliśmy +(e)śmy osierocili	osierociłyśmy +(e)śmy osierociły
2 os.	osierociłeś +(e)ś osierocił	osierociłaś +(e)ś osierociła	osierociłoś +(e)ś osierociło	osierociliście +(e)ście osierocili	osierociłyście +(e)ście osierociły
3 os.	osierocił	osierociła	osierociło	osierocili	osierociły

bezosobnik: osierocono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osieroćmy
2 os.	osieroć	osieroćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osierociłbym bym osierocił	osierociłabym bym osierociła	osierociłobym bym osierociło	osierocilibyśmy byśmy osierocili	osierociłybyśmy byśmy osierociły
2 os.	osierociłbyś byś osierocił	osierociłabyś byś osierociła	osierociłobyś byś osierociło	osierocilibyście byście osierocili	osierociłybyście byście osierociły
3 os.	osierociłby by osierocił	osierociłaby by osierociła	osierociłoby by osierociło	osierociliby by osierocili	osierociłyby by osierociły

bezosobnik: osierocono by

bezokolicznik: osierocić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: osierociwszy

gerundium: osierocenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osierocenie	osierocenia
D.	osierocenia	osieroceń
C.	osieroceniu	osieroceniom
B.	osierocenie	osierocenia
N.	osieroceniem	osieroceniami
Ms.	osieroceniu	osieroceniach
W.	osierocenie	osierocenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: osierocony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osierocony	osierocony	osierocony	osierocone	osierocona
D.	osieroconego	osieroconego	osieroconego	osieroconego	osieroconej
C.	osieroconemu	osieroconemu	osieroconemu	osieroconemu	osieroconej
B.	osieroconego	osieroconego	osierocony	osierocone	osieroconą
N.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconą
Ms.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osieroceni	osieroceni	osierocone	osierocone
D.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osieroconych
C.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym
B.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osierocone
N.	osieroconymi	osieroconymi	osieroconymi	osieroconymi
Ms.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osieroconych

odpowiedniki aspektowe: osierocać , osieracać

Składnia

osierocić

KOGO

3. dom

Definicja

książk.

opuściwszy coś, spowodować, że to podupadło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Nieobecna myślami Hildegard omiatała wzrokiem ściany i kiwała głową nad losem Domu, który niebawem miał zostać osierocony.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

W rolnictwie straty wynosiły 435 gospodarstw przy bardzo wysokim ubytku ludności. Ponadto panowie przyłączali do swoich majątków opuszczone bądź osierocone gospodarstwa chłopskie, stąd wzrosła ilość folwarków przy zmniejszonej liczbie rąk do pracy.

źródło: NKJP: Witold Piwoński: Żarskie państwo stanowe 1558-1765, Kronika Ziemi Żarskiej, nr 1, 1998

Natychmiast przeniesiono go do osieroconego pokoju panicza, po jego zaginięciu zamienionego w sanktuarium pamięci [...], teraz jednak gruntownie wysprzątanego.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	osierocę	osierocimy
2 os.	osierocisz	osierocicie
3 os.	osieroci	osierocą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osierociłem +(e)m osierocił	osierociłam +(e)m osierociła	osierociłom +(e)m osierociło	osierociliśmy +(e)śmy osierocili	osierociłyśmy +(e)śmy osierociły
2 os.	osierociłeś +(e)ś osierocił	osierociłaś +(e)ś osierociła	osierociłoś +(e)ś osierociło	osierociliście +(e)ście osierocili	osierociłyście +(e)ście osierociły
3 os.	osierocił	osierociła	osierociło	osierocili	osierociły

bezosobnik: osierocono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osieroćmy
2 os.	osieroć	osieroćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osierociłbym bym osierocił	osierociłabym bym osierociła	osierociłobym bym osierociło	osierocilibyśmy byśmy osierocili	osierociłybyśmy byśmy osierociły
2 os.	osierociłbyś byś osierocił	osierociłabyś byś osierociła	osierociłobyś byś osierociło	osierocilibyście byście osierocili	osierociłybyście byście osierociły
3 os.	osierociłby by osierocił	osierociłaby by osierociła	osierociłoby by osierociło	osierociliby by osierocili	osierociłyby by osierociły

bezosobnik: osierocono by

bezokolicznik: osierocić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: osierociwszy

gerundium: osierocenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	osierocenie	osierocenia
D.	osierocenia	osieroceń
C.	osieroceniu	osieroceniom
B.	osierocenie	osierocenia
N.	osieroceniem	osieroceniami
Ms.	osieroceniu	osieroceniach
W.	osierocenie	osierocenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: osierocony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osierocony	osierocony	osierocony	osierocone	osierocona
D.	osieroconego	osieroconego	osieroconego	osieroconego	osieroconej
C.	osieroconemu	osieroconemu	osieroconemu	osieroconemu	osieroconej
B.	osieroconego	osieroconego	osierocony	osierocone	osieroconą
N.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconą
Ms.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osieroceni	osieroceni	osierocone	osierocone
D.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osieroconych
C.	osieroconym	osieroconym	osieroconym	osieroconym
B.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osierocone
N.	osieroconymi	osieroconymi	osieroconymi	osieroconymi
Ms.	osieroconych	osieroconych	osieroconych	osieroconych

odpowiedniki aspektowe: osierocać , osieracać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

osierocić

Data ostatniej modyfikacji: 15.01.2019