UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

coś I

II

rzeczownik

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. co I

1. coś bym zjadł

Definicja

rzecz, wydarzenie lub zjawisko, o którym mówiący nie chce lub nie może powiedzieć, używając wyrazu jednoznacznie to nazywającego

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • coś ciekawego, ciężkiego, ładnego, małego, naturalnego, nieokreślonego, przyjemnego, trwałego, twardego, zabawnego; własnego
  • jeść, kupić, wybrać, wypić, zjeść; bełkotać, krzyczeć, mamrotać, odczuwać, ujrzeć, wykrzykiwać, wymyślić, zauważyć coś

Cytaty

Lecz ona natrętnie wracała, aż pozwoliłem jej zawładnąć sobą i wówczas doznałem czegoś nieokreślonego, czegoś, co było i bólem i rozkoszą jednocześnie.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

- Zjadłbym coś - wszedł jej nieoczekiwanie w słowo i pomasował się po brzuchu.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005

Minął ich siwobrody, zamyślony zakonnik. Nagle zawrócił, jakby coś zauważył.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

Inne uwagi

n2, M. coś, D. czegoś, C. czemuś, B. coś, N. czymś; Ms. czymś
Tylko lp

2. to naprawdę coś

Definicja

rzecz, wydarzenie lub zjawisko uważane przez mówiącego za ważniejsze od innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Czujemy, że taki właśnie historyczny wymiar mają te dni, że zbliżające się pierwsze powszechne wybory prezydenckie to będzie naprawdę coś [...].

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003

Wyeliminować Panathinaikos, zagrać w Lidze Mistrzów, to naprawdę coś.

źródło: NKJP: (MARO): Samotność Majdana, Dziennik Polski, 2005-08-25

Trafiło nam się kilka medali na olimpiadzie, wygraliśmy mecz z Ukrainą, produkujemy najlepszą wódkę na świecie i sprawniej od Francuzów blokujemy drogi. To jest coś.

źródło: NKJP: Jak amen w pacierzu, CKM nr 11, 2000

W czasach powszechnego upadku wartości i wzorów warto też inwestować w sport ze względów wychowawczych. Dla niejednego chłopca celem może być osiągnięcie czegoś w piłce.

źródło: NKJP: Tomasz Mucha: Wszedł jako gość, wyszedł jako prezes, Trybuna Śląska, 2002-01-29

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. coś

D. czegoś

C. czemuś

B. coś

N. czymś

Ms. czymś

W.

3. odrębna rzecz

Definicja

rzecz, wydarzenie lub zjawisko postrzegane jako odrębne

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

[...] ta wojna, mimo licznych podobieństw do swoich poprzedniczek, jest czymś innym.

źródło: NKJP: Tomasz P. Terlikowski: Mamy wojnę, Ozon nr 15, 2005

Gdzie mu, przebrzydłemu ptaszysku, do prawdziwego czarta! A zadziera dzioba, jakby był czymś lepszym niż ja.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

[...] sytuacja Adama i moja była jednak dość odmienna. On, mimo wszystko, czuł się w tym świecie u siebie. Natomiast dla mnie to było ciągle coś obcego.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

Inne uwagi

n2, M. coś, D. czegoś, C. czemuś, B. coś, N. czymś; Ms. czymś
Tylko lp

4. potocznie

Definicja

pot. 
rzecz, wydarzenie lub zjawisko, których mówiący nie chce lub nie umie określić dokładnie, ponieważ uważa je za nieistotne lub pod jakimś względem gorsze

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Nawet moje sześcioletnie bliźniaki nie chciały tego cosia posiadać. Tekst był krótki: „Tato, to padalstwo! My tym nie będziemy robić zdjęciów”.

źródło: NKJP: Internet

Niestety, dla mnie nie ma jednego cosia, tylko widzę całość w postaci poziomów.

źródło: NKJP: Internet

Ja nie uogólniam i nie piszę o cosiu, lecz o konkretnej fizycznej właściwości Świata - o sile powszechnego ciążenia.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. coś
cosie
D. cosia
cosiów
C. cosiowi
cosiom
B. cosia
cosie
N. cosiem
cosiami
Ms. cosiu
cosiach
W. cosiu
cosie

Frazeologizmy

coś jest komuś
coś jest na rzeczy
coś mocniejszego
coś na ząb
coś niecoś I
coś niecoś II
coś pęka w kimś/czymś
coś pękło
coś podobnego I
coś pomiędzy
coś się komuś śniło
coś się przyśniło komuś
coś takiego!
coś tu nie gra
coś w tym guście
coś w tym stylu
coś w tym rodzaju
coś w ten deseń
czy ja coś mówię
ktoś czuje coś do kogoś
ktoś ma coś do kogoś
ktoś ma coś do powiedzenia
ktoś ma coś do gadania
ktoś ma coś na kogoś
ktoś ma coś z życia
ktoś/coś ma w sobie coś
Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj