UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szwab

Chronologizacja

1498, SStp
Inne znaczenie: 'gatunek konia'

Pochodzenie

Od: Szwab

1. owad

Definicja

pot. 
karaluch

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

Relacje znaczeniowe

synonimy:  karaczan, karakan, karakon, karaluch, prusak, tarakan
hiperonimy:  owad

Cytaty

Ostatnia to reklama proszku przeciwko robakom, [...] jest propagandą, ośmieszającą zaborców. Możemy przeczytać: ,,Wstręt budzą i plagą dla każdego mieszkania są szwaby, francuzy i podobne robactwo”, a słowa ,,wstręt” i ,,szwaby” rzucają się od razu w oczy. „Szwaby” to obraźliwie nazwani Niemcy i... karaluchy, do których wytępienia nawołuje reklama.

źródło: NKJP: Przemysław Grobelny Gdy but był narodowy, Gazeta Poznańska, 2004-05-22

Karaluchy powszechnie budzą odrazę i źle się kojarzą. Dlatego pomysłowo nazwano je „prusakami” a często nawet szwabami, co nie kojarzy się Polakom zbyt dobrze.

źródło: Internet: prusaki.sprawdz.net.pl/karaluchy-ciekawostki

Karaluch wschodni nazywany jest potocznie szwabem, osiąga długość od 18 do 30 mm.

źródło: Karaluch wschodni (Blatta orientalia), 2013-2018 (owadek.pl)

Czarne i brunatne, groźne [...], „jadowite żuki”, monstrualne „karaluchy” robią wrażenie – działa tu bowiem perswazja wizualna oparta na emocji wypływającej z doświadczenia dezynsekcji [...]. Prusaki, szwaby – oto pierwsze z brzegu odniesienia, jakie zwykłemu odbiorcy, traktującemu rzecz literalnie, przychodzą w tym wypadku na myśl.

źródło: Internet: naszeblogi.pl/20475-opalki-kosalki-o-niemcach

Niemców ogólnie oceniano jako ludzi złych [...], a negatywne nastawienie polskiej ludności wiejskiej wobec nich wyrażają złośliwe i szydercze piosenki [...], a także przysłowia i wyrażenia o charakterze prześmiewczym. Przykładem mogą tu być nazwy prusaki i szwaby, które określają dwa gatunki owadów gnieżdżące się w domach.

źródło: Anna Tyrpa: Cudzoziemcy i obce kraje w dialektach, 2011 (repozytorium.uwb.edu.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szwab
szwaby
D. szwaba
szwabów
C. szwabowi
szwabom
B. szwaba
szwaby
N. szwabem
szwabami
Ms. szwabie
szwabach
W. szwabie
szwaby

2. ziemniak

Definicja

pot. 
ziemniak

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kartofel, pyra, ziemniaczek, ziemniak
hiperonimy:  warzywo

Cytaty

Z Niemcami wiązano pochodzenie ziemniaków, co wyraża się w nazwach niemce, sasaki, szwaby [...].

źródło: Anna Tyrpa: Cudzoziemcy i obce kraje w dialektach, 2011 (repozytorium.uwb.edu.pl)

Podczas rozmowy z naszymi znajomymi z różnych rejonów Polski trafiamy na kulinarny temat, to często pojawiają się nieporozumienia w nazewnictwie ziemniaka i są zazwyczaj pozytywnym zaskoczeniem dla obu stron. [...] O to niektóre z nazw ziemniaków: [...] sztajfarki, szwaby, szwabki, świętojanki [...].

źródło: Internet: internetowyogrod.xaa.pl/_data/ogrodnictwo

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szwab
szwaby
D. szwaba
szwabów
C. szwabowi
szwabom
B. szwaba
szwaby
N. szwabem
szwabami
Ms. szwabie
szwabach
W. szwabie
szwaby

Inne uwagi

Zwykle lm

Data ostatniej modyfikacji: 13.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj