UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sokoli

Chronologizacja

1269, SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. sokoli
sokoli
sokoli
sokole
sokola
D. sokolego
sokolego
sokolego
sokolego
sokolej
C. sokolemu
sokolemu
sokolemu
sokolemu
sokolej
B. sokolego
sokolego
sokoli
sokole
sokolą
N. sokolim
sokolim
sokolim
sokolim
sokolą
Ms. sokolim
sokolim
sokolim
sokolim
sokolej
W. sokoli
sokoli
sokoli
sokole
sokola
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. sokoli
sokoli
sokole
sokole
D. sokolich
sokolich
sokolich
sokolich
C. sokolim
sokolim
sokolim
sokolim
B. sokolich
sokolich
sokolich
sokole
N. sokolimi
sokolimi
sokolimi
sokolimi
Ms. sokolich
sokolich
sokolich
sokolich
W. sokoli
sokoli
sokole
sokole

Pochodzenie

Zob. sokół

1. związany z sokołem - ptakiem

Definicja

związany z sokołem - ptakiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sokołowy

Połączenia

  • sokola para, rodzina; sokole pióro; gniazdo

Cytaty

W Krakowie mieszka kilkadziesiąt sokolich par. [...] Jedną z zalet zamieszkania sokołów w przestrzeni miejskiej jest likwidacja nadmiaru innych zwierząt.

źródło: NKJP: (ZEK): Ranny ptaszek, Gazeta Krakowska, 2004-07-13

W złocistym kubraku, bez butów, ale za to z sokolim piórem przy kapeluszu, brodził w strumyku szukając wody.

źródło: NKJP: Andrzej NIczyperowicz: Byle do tysiąca..., Gazeta Poznańska, 2003-07-19

Ziemianie obowiązani byli strzec gniazd sokolich, a zbiegłe gniazdowniki łapać i karmić.

źródło: NKJP: (waw): Łowczy i jego służba, Nowiny Raciborskie, nr 3, 2007-01-16

Nagle Aren wzbił się w powietrze z ramienia opiekunki, podleciał wprost ku przerażającemu miejscu, usiadł na kamiennej ściance i spoglądając w głąb otchłani, wydał z siebie swój sokoli krzyk.

źródło: Internet: anduina.pl

Po roku nieobecności do Włocławka wróciła sokola samica Iskierka, za którą przywędrował sokół niewidziany dotąd w tych okolicach. [...] Codzienne życie sokolej rodziny można podglądać na stronie internetowej MPEC

źródło: Hej sokoły! Drapieżniki wróciły na komin ciepłowników, 2013-04-10 (torun.wyborcza.pl)

2. sposób

Definicja

taki, jak u sokoła

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne

Cytaty

Pustułka odkrywa taki ciąg plam - im intensywniej świecący, tym świeższy, i nad nim zawisa. Wkrótce też dostrzega ofiarę i sposobem sokolim, złożywszy skrzydła, spada nań jak strzała.

źródło: NKJP: Wiktor Pawłowski: Życie w gruzach, Polityka, nr 2520, 2005-09-10

W ruinach znaleziono kilkanaście steatytowych figurek ptaków o sokolich dziobach, ale z niby-ludzkimi dłońmi zamiast nóg.

źródło: NKJP: Internet

3. działacz

Definicja

związany z Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół”

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sokolski, sokołowy

Połączenia

  • sokoli klub; działacz; mundur, sztandar; sokola drużyna, sekcja; ruch; zlot sokoli; idea; młodzież; działalność sokola; gniazdo sokole; władze sokole

Cytaty

w zaborze pruskim powstał Związek Sokołów Wielkopolskich przekształcony po dwóch latach w Związek Sokołów Polskich w Państwie Niemieckim. W Królestwie Kongresowym gniazda sokole zaczęły się pojawiać dopiero po 1905 roku.

źródło: NKJP: Jolanta Wodniak: Opuszczone gniazdo, Gazeta Krakowska, 2004-04-22

[...] wśród młodzieży sokolej w Żywcu już przed wybuchem I wojny światowej uprawiane było narciarstwo. [...] W formy organizacyjne narciarstwo w żywieckim „Sokole” zostaje ujęte w 1926 roku.

źródło: NKJP: Aleksander Wiecheć: Narciarstwo sokole na Żywiecczyźnie i w Beskidzie Śląskiem do 1939 R. - zarys problemu, Przeszłość polskiej kultury fizycznej, 2004

W poniedziałek odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Wadowicach. Poza członkami organizacji sokolej w obradach wzięli udział zaproszeni goście [...].

źródło: NKJP: Sokół wybrał władze, Dziennik Polski, 1999-03-06

Frazeologizmy

sokole oko
sokoli wzrok
sokole oko
sokoli wzrok
Data ostatniej modyfikacji: 10.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj