UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

adwokat

Chronologizacja

W postaci: advocatus

1. prawnik

Definicja

prawnik, który prowadzi sprawy w sądzie, broni oskarżonego i udziela mu porad prawnych

Noty o użyciu

Jeżeli wyrazu adwokat używamy w odniesieniu do kobiety, we wszystkich kontekstach może występować forma równokształtna z M. lp., a wyraz może przyłączać formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. adwokat przyszła, spotkanie z nową adwokat, Anną Kowalską. Może też zostać zachowana odmiana i składnia charakterystyczna dla rzeczowników rodzaju m1, np.: spotkanie z nowym adwokatem, Anną Kowalską.

Pochodzenie

łac. advocatus

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa sąd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  adwokacina, mecenas, obrona, obrońca
antonimy:  oskarżyciel, prokurator
hiperonimy:  prawnik

Połączenia

  • dobry, doświadczony, wybitny, znakomity; wzięty, znany adwokat
  • adwokat ofiar, oskarżonego, pokrzywdzonego, poszkodowanego, skazanego; rodziny; firmy
  • adwokat lub radca prawny; adwokaci i aplikanci adwokaccy, adwokaci i notariusze, adwokaci i prokuratorzy, adwokaci i sędziowie
  • praca, rola, zawód; pomoc, pośrednictwo, rada; kancelaria adwokata; rada; środowisko adwokatów
  • honorarium, pieniądze dla adwokata; prawo do adwokata
  • kontakt z adwokatem
  • adwokat broni kogoś, reprezentuje kogoś
  • mieć; angażować, wynająć, wziąć, zatrudnić; powołać, ustanowić adwokata
  • udać się, zwrócić się do adwokata
  • skontaktować się z adwokatem

Cytaty

Adwokaci reprezentują interesy spółdzielni w dwóch sprawach sądowych.

źródło: NKJP: Tadeusz Sobczak: Adwokat broni spółdzielnię przed... lokatorami, Dziennik Łódzki, 2007-06-04

Moja klientka nie zamierzała zabić Kazimierza G. - bronił oskarżonej adwokat Bernard Ostolski.

źródło: NKJP: Renata Grochal: Zabiła z zazdrości, Gazeta Wrocławska, 2001-08-03

Jej ojciec, przedwojenny adwokat, bronił komunistów, został napadnięty przez studentów-endeków i pobity do nieprzytomności, nigdy nie wrócił do zdrowia.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Sprawa Niny S., 2009

W tej chwili każdy adwokat może zażądać wyłączenia z procesu oskarżyciela publicznego argumentując, że nie został on zatwierdzony przez prokuratora generalnego.

źródło: NKJP: Prokurator i prawo mumbo-jumbo, Gazeta Wyborcza, 1994-04-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. adwokat
adwokaci
ndepr
adwokaty
depr
D. adwokata
adwokatów
C. adwokatowi
adwokatom
B. adwokata
adwokatów
N. adwokatem
adwokatami
Ms. adwokacie
adwokatach
W. adwokacie
adwokaci
ndepr
adwokaty
depr

2. obrońca

Definicja

osoba, która broni kogoś lub czegoś przed krytyką, napaścią lub innym niebezpieczeństwem

Pochodzenie

łac. advocatus

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obrońca

Połączenia

  • adwokat dziecka, biednych; jakiejś sprawy
  • w roli adwokata

Cytaty

Nie będę stawał w obronie urzędników zajmujących się tą sprawą. Nie moją rolą jest być ich adwokatem - mówi Witkowski.

źródło: NKJP: Agnieszka Kępka: Grunty pod lotnisko jeszcze nie przekazane, Gazeta Wyborcza Radom, 2009-08-18

Lekarz jest adwokatem chorych - mówi diabetolog [...], niedoszły prawnik.

źródło: NKJP: Kamila Mróz, Toruń: Szczęśliwy? Robię, to, co lubię, Gazeta Pomorska, 2009-12-16

- Znaleźć w szkole mądrego nauczyciela, który będzie adwokatem dziecka na radach pedagogicznych. A jeśli takiego nie ma, poszukać innej szkoły.

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski, Naucz się szkoły, Gazeta Wyborcza, 1996-09-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. adwokat
adwokaci
ndepr
adwokaty
depr
D. adwokata
adwokatów
C. adwokatowi
adwokatom
B. adwokata
adwokatów
N. adwokatem
adwokatami
Ms. adwokacie
adwokatach
W. adwokacie
adwokaci
ndepr
adwokaty
depr

Składnia

bez ograniczeń + adwokat +
KOGO/CZEGO

3. likier

Definicja

kulin. 
gęsty likier z żółtek jaj, cukru, także mleka lub śmietany, z dodatkiem aromatu waniliowego

Warianty

  • rzadziej advocaat
  • rzadziej advocat

Pochodzenie

Advocaat - napój wprowadzony na rynek i opatentowany przez firmę Bols.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ajerkoniak, jajecznik, jajówka
hiperonimy:  likier

Połączenia

  • butelka, kieliszek adwokata
  • pączki, lody z adwokatem

Cytaty

Tata nigdy nie palił papierosów, nie nadużywał alkoholu. No, od czasu do czasu piwo albo kieliszek adwokata [...].

źródło: NKJP: Anna Libudzka, Liliana Kalita: Seniorzy Trójmiasta, Wieczór Wybrzeża, 2000-11-04

Na przystawkę goście spróbują kruchej babeczki faszerowanej pasztetem w sosie żurawinowym. Daniem głównym będzie kurczak pieczony z pistacjami, w sosie grzybowym z cherry, ryż czarno – biały, marchewka junior, a na deser gruszka w syropie, z adwokatem i bitą śmietaną.

źródło: NKJP: Rafał Niżnik: Gdzie się bawić w ten wieczór?, Nasze Miasto Wrocław, 2002-12-24

[...] Generał, by do końca pognębić opozycję, zakazał sprzedawania lodów z advocatem przed godziną 13.

źródło: NKJP: Witold Bereś: Obyczaje, Gazeta Wyborcza, 1993-07-30

Nawet w najlepszych restauracjach gazowaną wodę mineralną piję wprost z butelek. Wyłącznie z gwinta piję też 18 procentowego advocaata.

źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Jazz dla mass, Gazeta Wrocławska, 2003-08-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2, m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. adwokat
adwokaty
D. adwokata
adwokatów
C. adwokatowi
adwokatom
B. adwokata
adwokat
adwokaty
N. adwokatem
adwokatami
Ms. adwokacie
adwokatach
W. adwokacie
adwokaty

Frazeologizmy

adwokat diabła
obrońca z urzędu
adwokat z urzędu
Data ostatniej modyfikacji: 26.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj