świerzop
-
przest. pospolita roślina o wysokiej łodydze, żółtych kwiatach, szkodliwa dla zwierząt i innych roślin, w dużych ilościach trująca, dawniej używana do wytwarzania oleju i musztardy; Sinapis arvensis
-
Wyraz znany przede wszystkim z inwokacji otwierającej Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, ale jego dokładne odniesienie w poemacie nie jest pewne. Regionalnie mógł oznaczać również m. in. rzodkiew świrzepę (Raphanus raphanistrum), a nawet rzepak (S. Pigoń).
-
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat roślin
rośliny leśne i łąkowe -
Najwięcej problemów sprawiały tłumaczom niezliczone nazwy grzybów i roślin. Bo o ile Koreańczycy wiedzą, co to jest gryka, to już o świerzopie i dzięcielinie nigdy nie słyszeli.
źródło: NKJP: Renata Kim: Literatura, Polityka, 2005
O popularności kaszy gryczanej w dawnej kuchni polskiej świadczy chociażby to, że Mickiewicz wymienia ją w Inwokacji - obok pszenicy, żyta, dzięcieliny i świerzopu - pośród roślin, które kształtowały krajobraz wytęsknionej ojczyzny.
źródło: Kaszka krakowska - z tatarskiej jurty na dwór królewski czwartek, 2019-12-19 (kulinarny.krakow.pl)
Niewiele wiadomo o pochodzeniu nazwy miejscowości „Świerże”. Wg St. Rosponda, którego cytuje A. Wawryniuk, jest to nazwa o charakterze topograficznym, oznaczająca miejsce porośnięte świerzopem, czyli żółto kwitnącym chwastem.
źródło: Regina Balcerzak: Świerże, 2011-08-21 (profesor.pl)
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. świerzop
świerzopy
D. świerzopu
świerzopów
C. świerzopowi
świerzopom
B. świerzop
świerzopy
N. świerzopem
świerzopami
Ms. świerzopie
świerzopach
W. świerzopie
świerzopy
Inne uwagi
Zwykle lp
-
st.pol. świerzepi, świerzepy, świerzopi, świerzopy 'o ziwrzętach: nieoswojony, żyjący na swobodzie; o roślinach: dziko rosnący, polny, dziki'
z psł. sverěp, sverěpa 'dziko rosnący, nie uprawny (o roślinach); dziki, nieoswojony (o zwierzętach)'
F. Sławski, Gdzie bursztynowy świerzop, Język Polski LXXVIII, 1998, s. 329-336.
-
Zob. też: