Jak korzystać ze słownika?

zapał

  • Definicja
    stan psychiczny osoby, która ma wielką chęć robienia czegoś
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  entuzjazm
    gorliwość
  • Połączenia
    • bojowy, miłosny, misyjny, patriotyczny, religijny, rewolucyjny, twórczy, wojenny; młodzieńczy; duży, gorący, niesłychany, niesłabnący, ogromny, rosnący, wielki, zdwojony; mniejszy, umiarkowany; dziwny, szczery, święty; ogólny, szczególny zapał
    • zapał do działania, do robienia czegoś; do czytania, do ćwiczeń, do gry, do kupowania, do nauki, do pracy, do walki, do życia, do zakupów
    • pełen zapału
    • zapał gaśnie, minął/mija, opuścił kogoś, ostygł/ostyga, udziela się
    • komuś brakło/brakuje, zabrakło zapału
    • mieć; stracić; ożywić; hamować, osłabiać, ostudzić, studzić, tracić; widzieć; wykorzystać zapał
    • porwany zapałem
    • czytać, mówić, opowiadać, powiedzieć, przytaknąć, zawołać; pracować, oddać/oddawać się czemuś, wykonywać coś, zabrać się do czegoś z zapałem
  • Cytaty

    Pięknie się wysławiał, o wszystkim umiał mówić z zapałem i pewnością siebie, grywał na skrzypcach, świetnie pływał [...].

    źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

    [...] młodzi ludzie sami przychodzą pomagać przy organizacji wszystkiego, malowaniu i dekoracjach. Ich zapał udziela się wszystkim.

    źródło: NKJP: wr: Kawa z Bartkiem i ciekawą imprezą, Dziennik Łódzki, 2003-02-03

    Poczucie własnej godności i zapał do nauki wzrasta, gdy uczeń pozostaje w dobrych stosunkach z innymi.

    źródło: NKJP: Janusz Mastalski: Zasady edukacyjne w katechezie, 2002

    Natchnieni religijnym zapałem i przesiąknięci mistycyzmem wojownicy muzułmańscy w ciągu trzech dekad podbili całą północno-zachodnią Afrykę od Maroka po rzeki Senegal i Niger [...].

    źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. zapał
    		 zapały
    D. zapału
    		 zapałów
    C. zapałowi
    		 zapałom
    B. zapał
    		 zapały
    N. zapałem
    		 zapałami
    Ms. zapale
    		 zapałach
    W. zapale
    		 zapały

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • Składnia
    bez ograniczeń + zapał +
    (do CZEGO)
  • Pochodzenie

    ogsł. *zapalъ 'zapalenie, rozpalenie'

    Od: psł. przedrostkowego czasownika *za-paliti 'rozniecić, wzniecić ogień, spowodować, że coś zaczyna się palić'; zob.  palić 

CHRONOLOGIZACJA:
XV w., Bor
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 08.07.2014