chrzęścić

rzadziej chrzęszczeć

  • być źródłem dźwięku, jaki wydają łamiące się lub ocierające się o siebie twarde przedmioty
  • KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    dźwięki

    • chrzęści piach, śnieg, szkło, żwir; chrzęszczą buty
    • chrzęścić pod butami, pod nogami, pod stopami; w zębach, w palcach
  • Posypała wszystkie grubą, chrzęszczącą w palcach solą i ustawiła na talerzu pośrodku stołu.

    źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

    Stąpali rzędem po chrzęszczącej szkłem jezdni.

    źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

    Gdy obchodzi się budynek, pod nogami chrzęści gruz z powybijanych tynków i kawałki szkła

    źródło: NKJP: (dj): Internat w rozsypce, Express Ilustrowany 2002-04-23

    Wreszcie znajdujemy domek, jest ciemno, jest pięknie, jeszcze dzwonią świerszcze, pod naszymi butami chrzęści żwir.

    źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka opowiadania wyuzdane, 2007

    Widzę, jak strudzeni krzyżowymi wyprawami schodzą z trudem z konia, odrzucają wodze giermkowi i chrzęszcząc zbroją biegną ku sobie z trudem.

    źródło: NKJP: Krzysztof Rutkowski:Paryskie pasaże, Gazeta Wyborcza, 1993-09-01

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. chrzęszczę
    chrzęścimy
    2 os. chrzęścisz
    chrzęścicie
    3 os. chrzęści
    chrzęszczą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. chrzęściłem
    +(e)m chrzęścił
    chrzęściłam
    +(e)m chrzęściła
    chrzęściłom
    +(e)m chrzęściło
    chrzęściliśmy
    +(e)śmy chrzęścili
    chrzęściłyśmy
    +(e)śmy chrzęściły
    2 os. chrzęściłeś
    +(e)ś chrzęścił
    chrzęściłaś
    +(e)ś chrzęściła
    chrzęściłoś
    +(e)ś chrzęściło
    chrzęściliście
    +(e)ście chrzęścili
    chrzęściłyście
    +(e)ście chrzęściły
    3 os. chrzęścił
    chrzęściła
    chrzęściło
    chrzęścili
    chrzęściły

    bezosobnik: chrzęszczono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę chrzęścił
    będę chrzęścić
    będę chrzęściła
    będę chrzęścić
    będę chrzęściło
    będę chrzęścić
    będziemy chrzęścili
    będziemy chrzęścić
    będziemy chrzęściły
    będziemy chrzęścić
    2 os. będziesz chrzęścił
    będziesz chrzęścić
    będziesz chrzęściła
    będziesz chrzęścić
    będziesz chrzęściło
    będziesz chrzęścić
    będziecie chrzęścili
    będziecie chrzęścić
    będziecie chrzęściły
    będziecie chrzęścić
    3 os. będzie chrzęścił
    będzie chrzęścić
    będzie chrzęściła
    będzie chrzęścić
    będzie chrzęściło
    będzie chrzęścić
    będą chrzęścili
    będą chrzęścić
    będą chrzęściły
    będą chrzęścić

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. chrzęśćmy
    2 os. chrzęść
    chrzęśćcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. chrzęściłbym
    bym chrzęścił
    chrzęściłabym
    bym chrzęściła
    chrzęściłobym
    bym chrzęściło
    chrzęścilibyśmy
    byśmy chrzęścili
    chrzęściłybyśmy
    byśmy chrzęściły
    2 os. chrzęściłbyś
    byś chrzęścił
    chrzęściłabyś
    byś chrzęściła
    chrzęściłobyś
    byś chrzęściło
    chrzęścilibyście
    byście chrzęścili
    chrzęściłybyście
    byście chrzęściły
    3 os. chrzęściłby
    by chrzęścił
    chrzęściłaby
    by chrzęściła
    chrzęściłoby
    by chrzęściło
    chrzęściliby
    by chrzęścili
    chrzęściłyby
    by chrzęściły

    bezosobnik: chrzęszczono by

    bezokolicznik: chrzęścić

    imiesłów przysłówkowy współczesny: chrzęszcząc

    gerundium: chrzęszczenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: chrzęszczący

    odpowiedniki aspektowe: chrząstnąć , chrzęstnąć , chrzęsnąć , chrząsnąć

  • bez ograniczeń + chrzęścić +
    (GDZIE)
    bez ograniczeń + chrzęścić +
    (CZYM)
  • Wyrażenie dźwiękonaśladowcze

CHRONOLOGIZACJA:
1466, SStp
Data ostatniej modyfikacji: 15.06.2022