stępor

rzadziej stąpor

  • podłużny, mający formę tłuczka lub młota element urządzeń służących do kruszenia, miażdżenia, sprasowywania różnych substancji lub materiałów albo do wbijania czegoś w podłoże
    • rzadziej stąpor
  • CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Jedzenie i jego przygotowanie

    miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Tradycja

    świat dawnych epok i wydarzenia historyczne


    CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Urządzenia i maszyny

    rodzaje urządzeń i maszyn

  • Słyszał już [...] głęboki, wstrząsający gruntem łomot - bicie stęporów, tłukących sukno w stępach. Folusz Peterlina był foluszem nowoczesnym, oprócz kilku tradycyjnych stanowisk ze stęporami posiadał też napędzane wodą młoty, które pilśniły szybciej, lepiej i równiej.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

    Brzegi strumienia po prostu usiane były co kilka lub kilkanaście kroków młynkami wodnymi wszelakich kształtów, stęporami do łuszczenia ryżu, tłukami samoczynnie i bez przerwy wykonującymi różną robotę za ludzi.

    źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1960

    Przez udoskonalenie stępy zaopatrzonej w młotkowaty stępor powstała stępa nożna.

    źródło: Kazimierz Moszyński: Kultura ludowa Słowian. Kultura materialna, 1967 (books.google.pl)

    Poganiacz [...] musiał uważać nie tylko na równomierne obroty kieratu, lecz także na obsługującego młocarnię, aby w porę uchronić go przed uderzeniem stępora poprzez zręczne zahamowanie kieratu.

    źródło: Julian Bartyś: Początki mechanizacji rolnictwa polskiego, 1966 (books.google.pl)

    Wsypane do wydrążenia ziarno otłukiwano stęporem trzymanym najczęściej oburącz, rzadziej w jednej ręce. Wyjątkowym zjawiskiem były stępy ze stęporem umocowanym do osobnej, elastycznej żerdzi, podrywającej go po uderzeniu do góry [...].

    źródło: Acta Universitatis Wratislaviensis. Ethnologica, 1993 (books.google.pl)

    Jeszcze raz oglądam pracę - i dolę - kobiet: dziecko na biodrze, dziecko na plecach, dzieci u spódnicy, w rękach blisko dwumetrowy hebanowy stąpor, którym ubija się na miazgę jadalne liście.

    źródło: Znak, t. 28, 1976, s.1182 (books.google.pl)

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. stępor
    stępory
    D. stępora
    stęporów
    C. stęporowi
    stęporom
    B. stępor
    stępory
    N. stęporem
    stęporami
    Ms. stęporze
    stęporach
    W. stęporze
    stępory
  • bez ograniczeń + stępor +
    (do CZEGO)
  • niem. Stampfe 'narzędzie, przyrząd do wbijania, ubijania'

    z śr.-w.-niem. stampfen 'miażdżyć'

CHRONOLOGIZACJA:
XV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 02.06.2022