nizać

  • nawlekać jakieś elementy na coś długiego i cienkiego
  • CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Ubranie

    czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

  • hiperonimy:  nawlekać
    • nizać koraliki, paciorki, perły
    • nizać na nitkę, na sznurek
  • Razem śpiewali, rozmawiali, na koniec każdy dostawał kawałek jabłka albo pomarańczy. Do obiadu rysowali, przybijali gwoździe do desek, nizali koraliki na żyłki albo budowali zamek z poduszek.

    źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

    Siostry otworzyły pracownię, całe zespoły siedziały przy stołach i przez wiele godzin nizały paciorki na rzemień, potem inne ekipy rozwoziły je po wioskach...

    źródło: NKJP: Maria Nurowska: Niemiecki taniec, 2009

    Niegdyś praca w domu, zwana chałupniczą lub nakładczą, była domeną osób słabo wykształconych. Pracodawca dostarczał materiałów, z których pracownik wykonywał określony produkt - kleił koperty, nizał koraliki, wyplatał koszyki itp.

    źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Telechałupnicy, Polityka nr 2632, 2007-12-08

    Wyrzucił ogórki, w ich miejsce zaczął nizać na szpadkę suszone śliwki, Mancowi zaś wystawił pomnik na kartach jadłospisu.

    źródło: NKJP: Piotr Bikont: Zło mięsem zwyciężaj, Gazeta Wyborcza, 1996-06-28

    Na klęczkach zbierał kartofle, buraki, nizał liście tytoniu.

    źródło: NKJP: Chytry pensjonariusz, Dziennik Polski, 1999-04-23

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. niżę
    niżemy
    2 os. niżesz
    niżecie
    3 os. niże
    niżą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nizałem
    +(e)m nizał
    nizałam
    +(e)m nizała
    nizałom
    +(e)m nizało
    nizaliśmy
    +(e)śmy nizali
    nizałyśmy
    +(e)śmy nizały
    2 os. nizałeś
    +(e)ś nizał
    nizałaś
    +(e)ś nizała
    nizałoś
    +(e)ś nizało
    nizaliście
    +(e)ście nizali
    nizałyście
    +(e)ście nizały
    3 os. nizał
    nizała
    nizało
    nizali
    nizały

    bezosobnik: nizano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę nizał
    będę nizać
    będę nizała
    będę nizać
    będę nizało
    będę nizać
    będziemy nizali
    będziemy nizać
    będziemy nizały
    będziemy nizać
    2 os. będziesz nizał
    będziesz nizać
    będziesz nizała
    będziesz nizać
    będziesz nizało
    będziesz nizać
    będziecie nizali
    będziecie nizać
    będziecie nizały
    będziecie nizać
    3 os. będzie nizał
    będzie nizać
    będzie nizała
    będzie nizać
    będzie nizało
    będzie nizać
    będą nizali
    będą nizać
    będą nizały
    będą nizać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. niżmy
    2 os. niż
    niżcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nizałbym
    bym nizał
    nizałabym
    bym nizała
    nizałobym
    bym nizało
    nizalibyśmy
    byśmy nizali
    nizałybyśmy
    byśmy nizały
    2 os. nizałbyś
    byś nizał
    nizałabyś
    byś nizała
    nizałobyś
    byś nizało
    nizalibyście
    byście nizali
    nizałybyście
    byście nizały
    3 os. nizałby
    by nizał
    nizałaby
    by nizała
    nizałoby
    by nizało
    nizaliby
    by nizali
    nizałyby
    by nizały

    bezosobnik: nizano by

    bezokolicznik: nizać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: niżąc

    gerundium: nizanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: niżący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: nizany

    odpowiednik aspektowy: nanizać

  • bez ograniczeń + nizać +
    CO + (na CO)
  • psł. *nizati 'wbijać na coś, nawlekać na coś'

CHRONOLOGIZACJA:
1823, Maximilian Jakubowicz, Grammatyka jezyka polskiego, books.google.pl
Data ostatniej modyfikacji: 08.12.2022