osłupienie

  • książk.  trwający kilka chwil bardzo silny stan psychiczny osoby, która widzi, że ktoś lub coś jest zupełnie inne, niż się spodziewała albo że wydarzyło się coś, czego się nie spodziewała
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

  • hiperonimy:  zdumienie
    zdziwienie
    • kompletne, lekkie, nieme, prawdziwe osłupienie
    • chwila, stan osłupienia
    • wpaść, wprawić kogoś w osłupienie
    • patrzeć z osłupieniem
    • patrzeć, stać, trwać w osłupieniu
  • [...] wstał, wyciągając rękę do serdecznego uścisku. Ale ręka zawisła w powietrzu i tak trwała przez chwilę, bo rotmistrz ułanów wileńskich [...] znalazł się w stanie pomieszania graniczącego z osłupieniem.

    źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

    Popatrzyłem na niego z osłupieniem, a potem wybuchnąłem wariackim śmiechem. Przez długą chwilę nie byłem w stanie objaśnić mu niczego.

    źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

    Kompletne osłupienie odmalowało się na twarzy pani major [...].

    źródło: NKJP: Robert Urbański; Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

    Patrzyła na mnie w skupieniu, ale nie było to bynajmniej osłupienie wywołane szokującą wieścią, bólem i rozpaczą tak wielkimi, że musi upłynąć dłuższa chwila, nim człowiek przyjmie je do wiadomości i zareaguje.

    źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: n2

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. osłupienie
    osłupienia
    D. osłupienia
    osłupień
    C. osłupieniu
    osłupieniom
    B. osłupienie
    osłupienia
    N. osłupieniem
    osłupieniami
    Ms. osłupieniu
    osłupieniach
    W. osłupienie
    osłupienia

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • Zob. słup

CHRONOLOGIZACJA:
1803, Michał Bończa-Tomaszewski, Uszczęśliwienie narodu, czyli miłość y wdzięczność w poddanych. Dramma w 2 aktach, polona.pl
Data ostatniej modyfikacji: 23.06.2023