Jak korzystać ze słownika?

piorun

  • Definicja
    występujące w czasie burzy bardzo silne wyładowanie elektryczne, któremu towarzyszy huk i błysk
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Pogoda

    zjawiska atmosferyczne

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  grom
  • Połączenia
    • groźny piorun; piorun kulisty
    • piorun z nieba
    • pioruny i błyskawice, pioruny i deszcz, pioruny i grzmoty; burza i pioruny, grad i pioruny
    • błysk, trzask pioruna; grzmot, huk piorunów
    • pożar, śmierć od pioruna
    • ochrona przed piorunami; burza, nawałnica, ulewa z piorunami
    • piorun poraził kogoś, trafił kogoś, zabił kogoś; spalił coś, trafił w coś, uderzył w coś; trzasnął; pioruny biją, strzelają, walą
    • bać się piorunów
    • ściągać pioruny
    • porażony, rażony, trafiony piorunem
    • zapalić się, zginąć; spalony od pioruna
    • porażony, powalony, uderzony przez pioruny
    • chronić się przed piorunami
  • Cytaty

    Po raz drugi gdzieś bardzo blisko uderzył piorun i w ciągu sekundy z nieba runęła ulewa, która zagłuszyła następne
    grzmoty.

    źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996

    Wokół szaleje burza, zacina deszcz, biją pioruny.

    źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Zanim zobaczą „Wesołą wdówkę”, Gazeta Wyborcza, 1999-03-15

    W czasie burzy od pioruna zapaliła się stodoła przy ulicy Osikowej.

    źródło: NKJP: Trafiona piorunem, Dziennik Polski, 2000-03-29

    [...] nad moją głową czarne chmury pękały od zygzaków błyskawic, a grzmot piorunów niemal ogłuszał.

    źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987

    Wiatr osiągał w porywach 140 km na godzinę, a nawałnica przerodziła się w pewnym momencie w burzę z piorunami.

    źródło: NKJP: Paweł Kotwica: Skoki przełożone na dziś, Echo Dnia, 2007-01-20
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. piorun
    		 pioruny
    D. pioruna
    		 piorunów
    C. piorunowi
    		 piorunom
    B. piorun
    		 pioruny
    N. piorunem
    		 piorunami
    Ms. piorunie
    		 piorunach
    W. piorunie
    		 pioruny
  • Pochodzenie

    psł. *perunъ 'grom, piorun, błyskawica'

    Forma prasłowiańska jest nazwą wykonawcy czynności od czasownika *pьrati 'bić, uderzać, razić' z przyrostkiem *-unъ (Bor); zob.  prać 

CHRONOLOGIZACJA:
1420, SStp
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 17.09.2023