Jak korzystać ze słownika?

śmierć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. bohaterska

  • Definicja

    1.

    koniec życia człowieka lub zwierzęcia
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Bieg życia

    śmierć


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Choroby i ich leczenie

    przyczyny, objawy i skutki chorób


    CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  koniec
    zejście
    zgon
    antonimy:  narodziny
    urodzenie
  • Połączenia
    • bohaterska, głodowa, męczeńska, samobójcza; bezsensowna, okropna, przedwczesna, tragiczna; gwałtowna, nagła, niechybna, niespodziewana, nieunikniona, powolna, rychła; bezpotomna śmierć
    • śmierć Jana Pawła II, Mojżesza, Piłsudskiego, ...; brata, dziecka, matki, męża, ojca; ciała
    • choroba i śmierć; miłość i śmierć; narodziny i śmierć; życie i śmierć
    • moment, rocznica; kara, wyrok; groźba, przeczucie; sens, znaczenie; pragnienie, świadomość śmierci
    • pogarda wobec śmierci
    • bliski śmierci
    • śmierć nadchodzi
    • bać się; życzyć śmierci
    • zadać/zadawać; przeżywać czyjąś; pomścić czyjąś śmierć
    • grozić, straszyć; umrzeć jakąś śmiercią
  • Cytaty

    Jeden z braci składał ofiary krwawe z trzód, drugi pierwociny z owoców dla zobrazowania Syna Bożego, który za grzechy ma być zabity i cały na krzyżu wypalony, aż do przynoszącego śmierć ciała wysuszenia całej krwi.

    źródło: NKJP: Elżbieta Jung-Palczewska (red.): Prima Verba - Krakowskie mowy uniwersyteckie, 2000

    W Komi dzienna różnica temperatur rzędu 20 stopni Celsjusza to rzecz zwyczajna. Mroźny wiatr przewiewał nas ze wszystkich stron, po godzinie byliśmy bliscy śmierci.

    źródło: NKJP: Gennadij Żaworonkow: Gdzie drwa rąbią, Gazeta Wyborcza, 1992-08-28

    [...] przyglądając się dokładniej nie tylko bitwom, ale chorobom, gwałtownym czynom, charakterom czy śmierciom wybitnych skądinąd hetmanów i polityków z narodowego panteonu, mam wrażenie, że wielu z nich piło zbyt dużo.

    źródło: NKJP: Jerzy Besala: Gardłowa sprawa, Polityka, 2003-02-08
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. śmierć
    		 śmierci
    D. śmierci
    		 śmierci
    C. śmierci
    		 śmierciom
    B. śmierć
    		 śmierci
    N. śmiercią
    		 śmierciami
    Ms. śmierci
    		 śmierciach
    W. śmierci
    		 śmierci

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • Składnia
    bez ograniczeń + śmierć +
    (KOGO/CZEGO)
  • Pochodzenie

    psł. *sъmŕ̥tь '(dobra, naturalna) śmierć'

    Archaiczne złożenie z pierwszym członem *sъ- (< pie. *sŭ- 'dobry'), drugim - pie. *mr̥tĭ- 'śmierć' (od pierwiastka *mer- 'umrzeć').