tarapaty

  • trudne i nieprzyjemne sytuacje, w których ktoś się znalazł
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    słownictwo oceniające

  • synonimy:  kanał
    opały
    • ciężkie, poważne; przykre; finansowe, życiowe tarapaty
    • wybrnąć, wydostać się, wygrzebać się, wykaraskać się, wyjść (cało, obronną ręką); wyciągnąć kogoś, wyprowadzić kogoś z tarapatów
    • pakować się, popaść/popadać, wpaść; wpędzić kogoś w tarapaty
    • znaleźć się w tarapatach
  • Kogo nie stać na to, by spłacać raty i odsetki, ten kredytu brać nie powinien. A jeśli pomimo to zaciągnie zobowiązania finansowe i popadnie w tarapaty, musi liczyć się z konsekwencjami.

    źródło: NKJP: Janusz Jankowiak: Prywatyzacyjne wejście smoka, Gazeta Wyborcza, 1993-03-31

    Wysoce dyskomfortowa sytuacja. Nie ma na szczęście takich tarapatów, z których Polak [...] nie umiałby wybrnąć.

    źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Oni, Polityka, nr 2550, 2006-04-15

    Źle się tu dzieje. Najpierw kablownia i walcownia były w tarapatach, a teraz rafineria ma kłopoty. Gdzie ci ludzie pójdą do pracy? Ja pamiętam jeszcze czasy, kiedy rąk do pracy brakowało, kiedy o pracownika się prosili. A teraz?

    źródło: NKJP: Tadeusz Blofer: Pieniądze nie lubią czekać, Dziennik Zachodni, 2006-03-01

    Kilka sekund przed uderzeniem pocisku plutonowy Bielski wypatrzył go przez peryskop i zdążył zawołać do mikrofonu: „Uwaga rakieta!”. Dwaj żołnierze trzeciej drużyny, ci, którzy wyskoczyli z rozpędzającego się wozu, wyszli z tarapatów bez szwanku.

    źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

    Ponad tysiąc osób, które z różnych przyczyn znalazły się w życiowych tarapatach każdego roku korzysta z pomocy Stowarzyszenia Pomocy Pracowniczej. [...] działa tu spora grupa ludzi dobrej woli, którzy zawsze są gotowi spieszyć z pomocą osobom, które nie potrafią poradzić sobie z nałogami i nie mają siły prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie.

    źródło: NKJP: (ab): Pomagają zagubionym, Gazeta Krakowska, 2002-08-01

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: p3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. tarapaty
    D. tarapatów
    C. tarapatom
    B. tarapaty
    N. tarapatami
    Ms. tarapatach
    W. tarapaty
  • Pełnogłos i akanie wskazywałyby na pochodzenie wyrazu z obszaru kontaktów z językiem białoruskim, por. st.brus. (1606 r.) tarapata 'kłopot, ciężar, przygnębienie', dial. brus. zach. tarapáta 'kłopot, zatroskanie' (wobec ukr. toropáta 'kłopot, bieda, ciężka praca'). Od psł. *torpiti 'zadawać ból, cierpienie, męczyć; trwożyć, lękać, zastraszać'; por.  tropić ,  trapić .
    Z przyczyn głosowych trudna do obronienia etymologia Brücknera, zestawiającego  tarapaty  z czasownikami  trapacować ,  trapecować  (od wł. strapazzo, strapazzare).

CHRONOLOGIZACJA:
1807, SL
Data ostatniej modyfikacji: 12.12.2017