błagać

  • prosić o coś bardzo mocno i pokornie
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich

  • hiperonimy:  prosić
    • lud błaga
    • błagać litości, pomocy
    • błagać matkę, ojca; papieża; policjantów, urzędników; Boga, bogów, Pana
    • błagać o jałmużnę; o pomoc, o ratunek; o przebaczenie, o rozgrzeszenie, o wybaczenie; o litość, o łaskę, o miłosierdzie; o życie
    • błagać z płaczem
    • błagać !?pokornie; w duchu
    • błagać i prosić; płakać i błagać, przepraszać i błagać
  • Często myślał o młodym Niemcu, który żołnierza rosyjskiego błagał o życie. Klęknął przy nim, ręce złożył jak do modlitwy.

    źródło: NKJP: Violetta Polak: Półtora miliona za żołnierza, Gazeta Wyborcza, 1993-11-15

    Gardził wtedy Niemcami i tymi, którzy skomląc żałośnie [...], błagali o łaskę śmiejącego się strażnika.

    źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1975

    Kiedyś w nocy złapano w wiosce dwóch rosyjskich żołnierzy, którzy próbowali okraść sklep. Błagali, żeby ich nie wydawać partyzantom z gór w niewolę, mówili, że głodują.

    źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

    Na Mokotowie, gdy wysiadłem z więźniarki i zobaczyłem 'ścieżkę zdrowia', jako człowiek 51-letni i najstarszy z grupy, na kolanach z płaczem błagałem litości.

    źródło: NKJP: Radomski cud niepamięci, Dziennik Polski, 2001-12-08

    Mama jest sama z młodszymi siostrami, bez pieniędzy – ojca w domu nie ma, rozdzieliła nas wojna – klęczy przede mną i błaga: – Nie odchodź, Kubuś-synku!

    źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. błagam
    błagamy
    2 os. błagasz
    błagacie
    3 os. błaga
    błagają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. błagałem
    +(e)m błagał
    błagałam
    +(e)m błagała
    błagałom
    +(e)m błagało
    błagaliśmy
    +(e)śmy błagali
    błagałyśmy
    +(e)śmy błagały
    2 os. błagałeś
    +(e)ś błagał
    błagałaś
    +(e)ś błagała
    błagałoś
    +(e)ś błagało
    błagaliście
    +(e)ście błagali
    błagałyście
    +(e)ście błagały
    3 os. błagał
    błagała
    błagało
    błagali
    błagały

    bezosobnik: błagano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę błagał
    będę błagać
    będę błagała
    będę błagać
    będę błagało
    będę błagać
    będziemy błagali
    będziemy błagać
    będziemy błagały
    będziemy błagać
    2 os. będziesz błagał
    będziesz błagać
    będziesz błagała
    będziesz błagać
    będziesz błagało
    będziesz błagać
    będziecie błagali
    będziecie błagać
    będziecie błagały
    będziecie błagać
    3 os. będzie błagał
    będzie błagać
    będzie błagała
    będzie błagać
    będzie błagało
    będzie błagać
    będą błagali
    będą błagać
    będą błagały
    będą błagać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. błagajmy
    2 os. błagaj
    błagajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. błagałbym
    bym błagał
    błagałabym
    bym błagała
    błagałobym
    bym błagało
    błagalibyśmy
    byśmy błagali
    błagałybyśmy
    byśmy błagały
    2 os. błagałbyś
    byś błagał
    błagałabyś
    byś błagała
    błagałobyś
    byś błagało
    błagalibyście
    byście błagali
    błagałybyście
    byście błagały
    3 os. błagałby
    by błagał
    błagałaby
    by błagała
    błagałoby
    by błagało
    błagaliby
    by błagali
    błagałyby
    by błagały

    bezosobnik: błagano by

    bezokolicznik: błagać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: błagając

    gerundium: błaganie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: błagający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: błagany

  • Rzosobowy + błagać +
    (KOGO) + o CO
    Rzosobowy + błagać +
    (KOGO) + żeby ZDANIE
    Rzosobowy + błagać +
    CZEGO
    Rzosobowy + błagać +
    MOWA WPROST
  • st.czes. blahati 'wielbić'

  • Uznawane za niepoprawne w połączeniu: pokornie błagać

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SPXVI
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2010