postanawiać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

po zastanowieniu uznawać, że będzie się robić to, o czym mowa, lub będzie się chcieć powodować, aby działo się to, o czym mowa, a nie cokolwiek innego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

chłopak, człowiek, ojciec, syn; rząd, sejm postanawia; komisja, rada postanawia; rodzice postanawiają
postanawiać o przeprowadzeniu (referendum, wyborów), o przyjęciu (zawiadomienia, zgłoszenia), o usunięciu czegoś
postanawiać wspólnie; nagle postanawiać
postanawiać jechać, uciec, wyruszyć; opuścić, pozbyć się kogoś, zerwać z czymś

Cytaty

	[...] jeden z dyżurujących akurat doktorów [...] postanawia zatelefonować do KIN-u. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Miazga, 1981
	Po przyjęciu chrześcijaństwa złożyła ślub czystości, postanawiając żyć w dziewictwie. źródło: NKJP: Hezmik: Mikstacka opiekunka kobiet, Czas Ostrzeszowski, 2007
	W listopadzie 1995 r. sąd postanawia o tymczasowym aresztowaniu. źródło: NKJP: Barbara Chybalska, Tomasz Kucharski, Jarosław Sobkowski: Opowieści częstochowskie, Gazeta Wyborcza, 1996-03-22
	A... Frank... Dziennik - udaje się odczytać Annie. I natychmiast postanawia, że musi to przeczytać. źródło: NKJP: Monika Rakusa: Żona Adama, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	postanawiam	postanawiamy
2 os.	postanawiasz	postanawiacie
3 os.	postanawia	postanawiają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	postanawiałem +(e)m postanawiał	postanawiałam +(e)m postanawiała	postanawiałom +(e)m postanawiało	postanawialiśmy +(e)śmy postanawiali	postanawiałyśmy +(e)śmy postanawiały
2 os.	postanawiałeś +(e)ś postanawiał	postanawiałaś +(e)ś postanawiała	postanawiałoś +(e)ś postanawiało	postanawialiście +(e)ście postanawiali	postanawiałyście +(e)ście postanawiały
3 os.	postanawiał	postanawiała	postanawiało	postanawiali	postanawiały

bezosobnik: postanawiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę postanawiał będę postanawiać	będę postanawiała będę postanawiać	będę postanawiało będę postanawiać	będziemy postanawiali będziemy postanawiać	będziemy postanawiały będziemy postanawiać
2 os.	będziesz postanawiał będziesz postanawiać	będziesz postanawiała będziesz postanawiać	będziesz postanawiało będziesz postanawiać	będziecie postanawiali będziecie postanawiać	będziecie postanawiały będziecie postanawiać
3 os.	będzie postanawiał będzie postanawiać	będzie postanawiała będzie postanawiać	będzie postanawiało będzie postanawiać	będą postanawiali będą postanawiać	będą postanawiały będą postanawiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		postanawiajmy
2 os.	postanawiaj	postanawiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	postanawiałbym bym postanawiał	postanawiałabym bym postanawiała	postanawiałobym bym postanawiało	postanawialibyśmy byśmy postanawiali	postanawiałybyśmy byśmy postanawiały
2 os.	postanawiałbyś byś postanawiał	postanawiałabyś byś postanawiała	postanawiałobyś byś postanawiało	postanawialibyście byście postanawiali	postanawiałybyście byście postanawiały
3 os.	postanawiałby by postanawiał	postanawiałaby by postanawiała	postanawiałoby by postanawiało	postanawialiby by postanawiali	postanawiałyby by postanawiały

bezosobnik: postanawiano by

bezokolicznik: postanawiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: postanawiając

gerundium: postanawianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	postanawianie	postanawiania
D.	postanawiania	postanawiań
C.	postanawianiu	postanawianiom
B.	postanawianie	postanawiania
N.	postanawianiem	postanawianiami
Ms.	postanawianiu	postanawianiach
W.	postanawianie	postanawiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: postanawiający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	postanawiający	postanawiający	postanawiający	postanawiające	postanawiająca
D.	postanawiającego	postanawiającego	postanawiającego	postanawiającego	postanawiającej
C.	postanawiającemu	postanawiającemu	postanawiającemu	postanawiającemu	postanawiającej
B.	postanawiającego	postanawiającego	postanawiający	postanawiające	postanawiającą
N.	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającą
Ms.	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	postanawiający	postanawiający	postanawiające	postanawiające
D.	postanawiających	postanawiających	postanawiających	postanawiających
C.	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającym	postanawiającym
B.	postanawiających	postanawiających	postanawiających	postanawiające
N.	postanawiającymi	postanawiającymi	postanawiającymi	postanawiającymi
Ms.	postanawiających	postanawiających	postanawiających	postanawiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: postanawiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	postanawiany	postanawiany	postanawiany	postanawiane	postanawiana
D.	postanawianego	postanawianego	postanawianego	postanawianego	postanawianej
C.	postanawianemu	postanawianemu	postanawianemu	postanawianemu	postanawianej
B.	postanawianego	postanawianego	postanawiany	postanawiane	postanawianą
N.	postanawianym	postanawianym	postanawianym	postanawianym	postanawianą
Ms.	postanawianym	postanawianym	postanawianym	postanawianym	postanawianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	postanawiani	postanawiani	postanawiane	postanawiane
D.	postanawianych	postanawianych	postanawianych	postanawianych
C.	postanawianym	postanawianym	postanawianym	postanawianym
B.	postanawianych	postanawianych	postanawianych	postanawiane
N.	postanawianymi	postanawianymi	postanawianymi	postanawianymi
Ms.	postanawianych	postanawianych	postanawianych	postanawianych

odpowiednik aspektowy: postanowić

Składnia

Rz_osobowy	+	postanawiać	+	(CO) + (o CZYM)
Rz_osobowy	+	postanawiać	+	że ZDANIE\|ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
Rz_osobowy	+	postanawiać	+	BEZOKOLICZNIK

Pochodzenie

Zob. stanowić