ustrzec
-
nie dopuścić do tego, by komuś stało się coś złego lub by coś uległo uszkodzeniu bądź zniszczeniu
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
- ustrzec dzieci, klientów, kraj, miasto, rękopisy, biżuterię
- ustrzec od cierpienia, od grzechu, od klęski, od najgorszego, od samotności, od trosk, od zagłady, od złego
- ustrzec przed błędami, przed infekcją, przed kradzieżą, przed niebezpieczeństwem, przed nieszczęściem, przed zejściem na złą drogę; przed wandalami, przed złymi ludźmi
-
Dla oszczędnej i moralnej ks. Apolonii rozrzutność i rozwiązłość niewiernego męża były przyczyną wiecznej udręki. Czyniła też wszystko, aby ustrzec od wad ojcowskich ukochanego jedynaka.
źródło: KWSJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1960
Stalingrad, wstrzymując na sobie potęgę bolszewicką, pozwolił na zorganizowanie obrony na tyłach, ustrzegł Niemcy od pewnej klęski.
źródło: KWSJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem, 1957
Czy potrafię ją ustrzec od zetknięcia z chorymi, których sam widok przeraża?
źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Listy Nikodema, 1951
Miała żal do generała. Uważała, że ojciec powinien był ustrzec synów przed nieszczęściem.
źródło: KWSJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997
Analiza przytoczonych elementów programowania i projektowania, przeprowadzona umiejętnie i odpowiednim czasie, może ustrzec przed podejmowaniem błędnych decyzji.
źródło: KWSJP: Marian Bartnicki: Inwestować taniej i z większymi efektami, prasa, 1959
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ustrzegę
ustrzeżemy
2 os. ustrzeżesz
ustrzeżecie
3 os. ustrzeże
ustrzegą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ustrzegłem
+(e)m ustrzegł
ustrzegłam
+(e)m ustrzegła
ustrzegłom
+(e)m ustrzegło
ustrzegliśmy
+(e)śmy ustrzegli
ustrzegłyśmy
+(e)śmy ustrzegły
2 os. ustrzegłeś
+(e)ś ustrzegł
ustrzegłaś
+(e)ś ustrzegła
ustrzegłoś
+(e)ś ustrzegło
ustrzegliście
+(e)ście ustrzegli
ustrzegłyście
+(e)ście ustrzegły
3 os. ustrzegł
ustrzegła
ustrzegło
ustrzegli
ustrzegły
bezosobnik: ustrzeżono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ustrzeżmy
2 os. ustrzeż
ustrzeżcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ustrzegłbym
bym ustrzegł
ustrzegłabym
bym ustrzegła
ustrzegłobym
bym ustrzegło
ustrzeglibyśmy
byśmy ustrzegli
ustrzegłybyśmy
byśmy ustrzegły
2 os. ustrzegłbyś
byś ustrzegł
ustrzegłabyś
byś ustrzegła
ustrzegłobyś
byś ustrzegło
ustrzeglibyście
byście ustrzegli
ustrzegłybyście
byście ustrzegły
3 os. ustrzegłby
by ustrzegł
ustrzegłaby
by ustrzegła
ustrzegłoby
by ustrzegło
ustrzegliby
by ustrzegli
ustrzegłyby
by ustrzegły
bezosobnik: ustrzeżono by
bezokolicznik: ustrzec
imiesłów przysłówkowy uprzedni: ustrzegłszy
gerundium: ustrzeżenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. ustrzeżenie
ustrzeżenia
D. ustrzeżenia
ustrzeżeń
C. ustrzeżeniu
ustrzeżeniom
B. ustrzeżenie
ustrzeżenia
N. ustrzeżeniem
ustrzeżeniami
Ms. ustrzeżeniu
ustrzeżeniach
W. ustrzeżenie
ustrzeżenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: ustrzeżony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. ustrzeżony
ustrzeżony
ustrzeżony
ustrzeżone
ustrzeżona
D. ustrzeżonego
ustrzeżonego
ustrzeżonego
ustrzeżonego
ustrzeżonej
C. ustrzeżonemu
ustrzeżonemu
ustrzeżonemu
ustrzeżonemu
ustrzeżonej
B. ustrzeżonego
ustrzeżonego
ustrzeżony
ustrzeżone
ustrzeżoną
N. ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżoną
Ms. ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. ustrzeżeni
ustrzeżeni
ustrzeżone
ustrzeżone
D. ustrzeżonych
ustrzeżonych
ustrzeżonych
ustrzeżonych
C. ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżonym
ustrzeżonym
B. ustrzeżonych
ustrzeżonych
ustrzeżonych
ustrzeżone
N. ustrzeżonymi
ustrzeżonymi
ustrzeżonymi
ustrzeżonymi
Ms. ustrzeżonych
ustrzeżonych
ustrzeżonych
ustrzeżonych
odpowiednik aspektowy: strzec
-
+ ustrzec + KOGO/CO + przed KIM/CZYM | od CZEGO -
Zob. strzec
SL
SWil: ustrzedz
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP