wystrzegać się
-
unikać czegoś, co mogłoby nam zaszkodzić, lub kogoś, kto mógłby zaszkodzić
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
synonimy: strzec się
hiperonimy: unikać
-
- wystrzegać się ludzi; błędów, grzechów
- musieć, należy, trzeba wystrzegać się kogoś/czegoś
-
Wystrzegaj się lichwiarzy i ajentów oraz unikaj niemiłego towarzystwa.
źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Wielki sennik współczesny, 2007
Trzeba było tylko wystrzegać się żołnierzy z czerwoną opaską albo mieć znajomego komandira.
źródło: NKJP: Renata Gluza: Pierwszy był dwudziestoletni chłopak z Koszewa - dwa lata temu spalił się w transformatorze, Gazeta Wyborcza, 1995-03-31
Wystrzegajmy się pokusy przerzucania winy na dziecko.
źródło: NKJP: Wojciech Eichelberger: O co pytają dzieci?: o miłości i wychowaniu, 1999
Montażysta ze swej strony musi wystrzegać się łączenia ujęć wyraźnie różniących się tonalnością.
źródło: NKJP: Maciej Łuczak: Rejs, czyli szczególnie nie chodzę na filmy polskie, 2002
Wezwał do bezwzględnego przegotowywania wody do picia, wystrzegania się surowych warzyw i owoców, ostrzegał przed spożywaniem owoców przejrzałych.
źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wystrzegam się
wystrzegamy się
2 os. wystrzegasz się
wystrzegacie się
3 os. wystrzega się
wystrzegają się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wystrzegałem się
+(e)m się wystrzegał
wystrzegałam się
+(e)m się wystrzegała
wystrzegałom się
+(e)m się wystrzegało
wystrzegaliśmy się
+(e)śmy się wystrzegali
wystrzegałyśmy się
+(e)śmy się wystrzegały
2 os. wystrzegałeś się
+(e)ś się wystrzegał
wystrzegałaś się
+(e)ś się wystrzegała
wystrzegałoś się
+(e)ś się wystrzegało
wystrzegaliście się
+(e)ście się wystrzegali
wystrzegałyście się
+(e)ście się wystrzegały
3 os. wystrzegał się
wystrzegała się
wystrzegało się
wystrzegali się
wystrzegały się
bezosobnik: wystrzegano się
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę się wystrzegał
będę się wystrzegać
będę się wystrzegała
będę się wystrzegać
będę się wystrzegało
będę się wystrzegać
będziemy się wystrzegali
będziemy się wystrzegać
będziemy się wystrzegały
będziemy się wystrzegać
2 os. będziesz się wystrzegał
będziesz się wystrzegać
będziesz się wystrzegała
będziesz się wystrzegać
będziesz się wystrzegało
będziesz się wystrzegać
będziecie się wystrzegali
będziecie się wystrzegać
będziecie się wystrzegały
będziecie się wystrzegać
3 os. będzie się wystrzegał
będzie się wystrzegać
będzie się wystrzegała
będzie się wystrzegać
będzie się wystrzegało
będzie się wystrzegać
będą się wystrzegali
będą się wystrzegać
będą się wystrzegały
będą się wystrzegać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wystrzegajmy się
2 os. wystrzegaj się
wystrzegajcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wystrzegałbym się
bym się wystrzegał
wystrzegałabym się
bym się wystrzegała
wystrzegałobym się
bym się wystrzegało
wystrzegalibyśmy się
byśmy się wystrzegali
wystrzegałybyśmy się
byśmy się wystrzegały
2 os. wystrzegałbyś się
byś się wystrzegał
wystrzegałabyś się
byś się wystrzegała
wystrzegałobyś się
byś się wystrzegało
wystrzegalibyście się
byście się wystrzegali
wystrzegałybyście się
byście się wystrzegały
3 os. wystrzegałby się
by się wystrzegał
wystrzegałaby się
by się wystrzegała
wystrzegałoby się
by się wystrzegało
wystrzegaliby się
by się wystrzegali
wystrzegałyby się
by się wystrzegały
bezosobnik: wystrzegano by się
bezokolicznik: wystrzegać się
imiesłów przysłówkowy współczesny: wystrzegając się
gerundium: wystrzeganie się
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. wystrzeganie się
wystrzegania się
D. wystrzegania się
wystrzegań się
C. wystrzeganiu się
wystrzeganiom się
B. wystrzeganie się
wystrzegania się
N. wystrzeganiem się
wystrzeganiami się
Ms. wystrzeganiu się
wystrzeganiach się
W. wystrzeganie się
wystrzegania się
imiesłów przymiotnikowy czynny: wystrzegający się
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wystrzegający się
wystrzegający się
wystrzegający się
wystrzegające się
wystrzegająca się
D. wystrzegającego się
wystrzegającego się
wystrzegającego się
wystrzegającego się
wystrzegającej się
C. wystrzegającemu się
wystrzegającemu się
wystrzegającemu się
wystrzegającemu się
wystrzegającej się
B. wystrzegającego się
wystrzegającego się
wystrzegający się
wystrzegające się
wystrzegającą się
N. wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającą się
Ms. wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającej się
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wystrzegający się
wystrzegający się
wystrzegające się
wystrzegające się
D. wystrzegających się
wystrzegających się
wystrzegających się
wystrzegających się
C. wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającym się
wystrzegającym się
B. wystrzegających się
wystrzegających się
wystrzegających się
wystrzegające się
N. wystrzegającymi się
wystrzegającymi się
wystrzegającymi się
wystrzegającymi się
Ms. wystrzegających się
wystrzegających się
wystrzegających się
wystrzegających się
odpowiednik aspektowy: wystrzec się
-
+ wystrzegać się + KOGO/CZEGO -
Zob. strzec
-
Uznawane za niepoprawne: wystrzegać się + przed kim/czym