przestrzec - Wielki słownik języka polskiego PAN

zawczasu zwrócić komuś uwagę, że w określonych okolicznościach może się stać coś złego dla niego

[pszestszec] lub pot. [pszesczszec], lub pot. [pszeszczec]

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

przestrzec klientów, przyjaciela, społeczeństwo, turystów
przestrzec przed błędami, przed niebezpieczeństwem, przed nierozważnym postępowaniem, przed pułapkami; przed wrogiem, przed złymi ludźmi

	Pacjentów należy przestrzec przed gwałtownym wchodzeniem do wody bez uprzedniego przyzwyczajenia skóry do niskiej temperatury. źródło: KWSJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001
	Rodzice wybaczyli jej wprawdzie, ale przestrzegli, że los zemści się na niej okrutnie. źródło: KWSJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946
	To wszystko niczego jeszcze nie dowodzi — zaprzeczył starzec. Ale kiedy pocztylion znalazł drugi chodak i przestrzegł chłopca, żeby nie dał się po raz drugi na czymś podobnym złapać, stary zadowolił się zdawkową groźbą. źródło: KWSJP: Gerhard Menzel: Gorzkie są ostatnie krople, 1965
	Talibowie przestrzegli wszak Afgańczyków, by pod żadnym pozorem nie wpuszczali do swoich domów cudzoziemców, którzy będą ich namawiać, kusić, przekupywać, by wyrzekli się wiary w Allaha i uwierzyli w innego Boga. źródło: KWSJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000
	– To damska sala, panie Matczejko – przestrzegła go Agnieszka wesołym, omalże zalotnym głosem. źródło: KWSJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestrzegłem +(e)m przestrzegł	przestrzegłam +(e)m przestrzegła	przestrzegłom +(e)m przestrzegło	przestrzegliśmy +(e)śmy przestrzegli	przestrzegłyśmy +(e)śmy przestrzegły
2 os.	przestrzegłeś +(e)ś przestrzegł	przestrzegłaś +(e)ś przestrzegła	przestrzegłoś +(e)ś przestrzegło	przestrzegliście +(e)ście przestrzegli	przestrzegłyście +(e)ście przestrzegły
3 os.	przestrzegł	przestrzegła	przestrzegło	przestrzegli	przestrzegły

bezosobnik: przestrzeżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestrzeżmy
2 os.	przestrzeż	przestrzeżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestrzegłbym bym przestrzegł	przestrzegłabym bym przestrzegła	przestrzegłobym bym przestrzegło	przestrzeglibyśmy byśmy przestrzegli	przestrzegłybyśmy byśmy przestrzegły
2 os.	przestrzegłbyś byś przestrzegł	przestrzegłabyś byś przestrzegła	przestrzegłobyś byś przestrzegło	przestrzeglibyście byście przestrzegli	przestrzegłybyście byście przestrzegły
3 os.	przestrzegłby by przestrzegł	przestrzegłaby by przestrzegła	przestrzegłoby by przestrzegło	przestrzegliby by przestrzegli	przestrzegłyby by przestrzegły

bezosobnik: przestrzeżono by

bezokolicznik: przestrzec

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przestrzegłszy

gerundium: przestrzeżenie

rodzaj gramatyczny: dk

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestrzeżony

odpowiednik aspektowy: przestrzegać

Zob. strzec