przestrzegać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

zawczasu zwracać komuś uwagę, że może się stać coś złego dla niego

[pszestszegać], lub pot. [pszesczszegać], lub pot. [pszeszczszegać]

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

przestrzegać przed błędami, przed niebezpieczeństwem, przed pułapkami, przed wyciąganiem pochopnych wniosków, przed złem; przed wrogiem, przed złymi ludźmi

	Ciotka z troską przestrzegała przed przeziębieniem. źródło: KWSJP: Lew Kaltenbergh: Ogień strzeżony. Opowieść o Stanisławie Wyspiańskim, 1964
	Już Arystoteles przestrzegał, że ustrój polityczny - również demokratyczny - staje się zwyrodniały z chwilą, gdy o rozstrzygnięciach w państwie decyduje interes czy też dobro sprawujących władzę. źródło: KWSJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, 1997
	Zaćmienie najszybciej rozpocznie się na Dolnym Śląsku, najpóźniej w okolicach Białegostoku. Astronomowie przestrzegają, aby nie obserwować tego zjawiska gołym okiem. źródło: KWSJP: Paweł Fąfara: Dziś Słońce schowa się za Księżyc, Super Express, 2006
	W piwnicy jest zimno - przestrzegała mama. źródło: KWSJP: Elżbieta Niedźwiadek: Słuchajcie, państwo, sygnałów dnia, 1985

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestrzegałem +(e)m przestrzegał	przestrzegałam +(e)m przestrzegała	przestrzegałom +(e)m przestrzegało	przestrzegaliśmy +(e)śmy przestrzegali	przestrzegałyśmy +(e)śmy przestrzegały
2 os.	przestrzegałeś +(e)ś przestrzegał	przestrzegałaś +(e)ś przestrzegała	przestrzegałoś +(e)ś przestrzegało	przestrzegaliście +(e)ście przestrzegali	przestrzegałyście +(e)ście przestrzegały
3 os.	przestrzegał	przestrzegała	przestrzegało	przestrzegali	przestrzegały

bezosobnik: przestrzegano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przestrzegał będę przestrzegać	będę przestrzegała będę przestrzegać	będę przestrzegało będę przestrzegać	będziemy przestrzegali będziemy przestrzegać	będziemy przestrzegały będziemy przestrzegać
2 os.	będziesz przestrzegał będziesz przestrzegać	będziesz przestrzegała będziesz przestrzegać	będziesz przestrzegało będziesz przestrzegać	będziecie przestrzegali będziecie przestrzegać	będziecie przestrzegały będziecie przestrzegać
3 os.	będzie przestrzegał będzie przestrzegać	będzie przestrzegała będzie przestrzegać	będzie przestrzegało będzie przestrzegać	będą przestrzegali będą przestrzegać	będą przestrzegały będą przestrzegać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestrzegajmy
2 os.	przestrzegaj	przestrzegajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestrzegałbym bym przestrzegał	przestrzegałabym bym przestrzegała	przestrzegałobym bym przestrzegało	przestrzegalibyśmy byśmy przestrzegali	przestrzegałybyśmy byśmy przestrzegały
2 os.	przestrzegałbyś byś przestrzegał	przestrzegałabyś byś przestrzegała	przestrzegałobyś byś przestrzegało	przestrzegalibyście byście przestrzegali	przestrzegałybyście byście przestrzegały
3 os.	przestrzegałby by przestrzegał	przestrzegałaby by przestrzegała	przestrzegałoby by przestrzegało	przestrzegaliby by przestrzegali	przestrzegałyby by przestrzegały

bezosobnik: przestrzegano by

bezokolicznik: przestrzegać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przestrzegając

gerundium: przestrzeganie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: przestrzegający

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestrzegany

odpowiednik aspektowy: przestrzec

Zob. strzec