przepraszać - Wielki słownik języka polskiego PAN

prosić o wybaczenie za wyrządzone zło lub niestosowne zachowanie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

przepraszać Boga, czytelników, rodziców, pasażerów, mieszkańców, wyborców
przepraszać za błędy, za grzechy, za hałasy, za incydent, za nieobecność, za opóźnienie, za pomówienie, za spóźnienie, za wszystko, za zachowanie, za zbrodnie
przepraszać serdecznie
ktoś ani myśli, nie zamierza przepraszać
przepraszać i obiecywać poprawę

	Pan Tanenbaum, którego uważam za jednego z najrozumniejszych członków polskiej delegacji pokojowej, zrozumiał popełnioną gafę i bardzo mnie przepraszał. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002
	Przepraszałem, jak mogłem, starałem się go ułagodzić, ale bez powodzenia. źródło: NKJP: Maciej Wierzyński: Młodzieńczy głos, Polityka, 2005-01-29
	Po pięciu latach dostałem następny list. Tym razem przepraszała mnie za swoje zachowanie i dziękowała, że powiedziałem jej prawdę. źródło: NKJP: Henryka Bochniarz, Jacek Santorski: Bądź sobą i wygraj: 10 podpowiedzi dla aktywnej kobiety, 2003
	Do mieszkania Romów wpuścił mnie mały, śniady chłopczyk, z olbrzymimi, błyszczącymi oczami. […] Na zasłanym tapczanie najważniejsza w rodzinie osoba: matka i babka. Przeprasza mnie, że nie wstaje, ale dopiero wyszła ze szpitala. źródło: KWSJP: Małgorzata Trzcionkowska: Reportaż, Kronika Ziemi Żarskiej, 1997
	Byli tacy, co mówili po polsku pięknym literackim językiem ze wschodnim zaśpiewem, inni wplatali w polskie zdania rosyjskie zwroty. Niektórzy przepraszali, że nie mówią biegle językiem ojczystym, więc wolą - po rosyjsku. źródło: NKJP: Zdarzył się cud..., Przekrój, 1995

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepraszałem +(e)m przepraszał	przepraszałam +(e)m przepraszała	przepraszałom +(e)m przepraszało	przepraszaliśmy +(e)śmy przepraszali	przepraszałyśmy +(e)śmy przepraszały
2 os.	przepraszałeś +(e)ś przepraszał	przepraszałaś +(e)ś przepraszała	przepraszałoś +(e)ś przepraszało	przepraszaliście +(e)ście przepraszali	przepraszałyście +(e)ście przepraszały
3 os.	przepraszał	przepraszała	przepraszało	przepraszali	przepraszały

bezosobnik: przepraszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przepraszał będę przepraszać	będę przepraszała będę przepraszać	będę przepraszało będę przepraszać	będziemy przepraszali będziemy przepraszać	będziemy przepraszały będziemy przepraszać
2 os.	będziesz przepraszał będziesz przepraszać	będziesz przepraszała będziesz przepraszać	będziesz przepraszało będziesz przepraszać	będziecie przepraszali będziecie przepraszać	będziecie przepraszały będziecie przepraszać
3 os.	będzie przepraszał będzie przepraszać	będzie przepraszała będzie przepraszać	będzie przepraszało będzie przepraszać	będą przepraszali będą przepraszać	będą przepraszały będą przepraszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przepraszajmy
2 os.	przepraszaj	przepraszajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepraszałbym bym przepraszał	przepraszałabym bym przepraszała	przepraszałobym bym przepraszało	przepraszalibyśmy byśmy przepraszali	przepraszałybyśmy byśmy przepraszały
2 os.	przepraszałbyś byś przepraszał	przepraszałabyś byś przepraszała	przepraszałobyś byś przepraszało	przepraszalibyście byście przepraszali	przepraszałybyście byście przepraszały
3 os.	przepraszałby by przepraszał	przepraszałaby by przepraszała	przepraszałoby by przepraszało	przepraszaliby by przepraszali	przepraszałyby by przepraszały

bezosobnik: przepraszano by

bezokolicznik: przepraszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przepraszając

gerundium: przepraszanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: przepraszający

imiesłów przymiotnikowy bierny: przepraszany

odpowiednik aspektowy: przeprosić

Rz_osobowy	+	przepraszać	+	KOGO + za CO
Rz_osobowy	+	przepraszać	+	(KOGO) + że ZDANIE

Zob. prosić