zbroja

  • metalowe okrycie ciała noszone dawniej przez osoby walczące, stanowiące ochronę w czasie walki
  • D. C. Ms. lp i D. lm wymawiane: [zbroji].

  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Wojsko i wojna

    broń


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Tradycja

    świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

  • synonimy:  zbroica
    zbroiczka
    • metalowa, stalowa, żelazna; biała, czarna, srebrna, srebrzysta, zdobiona, złota; ciężka, lekka; królewska; drogocenna, piękna, wspaniała; zardzewiała; magiczna zbroja; zbroja husarska, rajtarska, rycerska, samurajska; bojowa, turniejowa; średniowieczne zbroje; zbroje paradne
    • zbroja hoplity, rycerza, samuraja; przeciwnika
    • zbroja i hełm, zbroja i kopia, zbroja i miecz, zbroja i oręż; zbroje i szyszaki; broń i zbroja, koń i zbroja
    • napierśnik, naramienniki; szczęk zbroi
    • rycerz w zbroi
    • zbroja ważyła ileś kilogramów
    • przywdziać/przywdziewać; przebić/przebijać zbroję; nosić zbroje
    • odziany, ubrany, zakuty w zbroję
  • Pełna płytowa zbroja rycerska całkowicie chroniła ciało przed obrażeniami podczas walki.

    źródło: NKJP: Włodzimierz Kwaśniewicz: Dzieje szabli w Polsce, 1993

    Dolina [...] wypełnia się tłumem wojsk. Słychać chrzęst zbroi, okrzyki ranionych żołnierzy, tętent końskich kopyt.

    źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001

    Ówczesne groty strzelców angielskich krzywiły się na tarczach, zbrojach Francuzów.

    źródło: NKJP: Internet

    Zapewniał, że te kurhany za miastem na pewno kryją zapomniane grobowce dawnych władców, i że znajdziemy tam złote zbroje i tarcze, i hełmy, i oręż.

    źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

    Serię bitew o wyimaginowany zamek stoczyły między sobą dwie grupy rycerzy, z których każdy dźwigał na sobie zbroję ważącą około 30 kilogramów.

    źródło: NKJP: Rekord frekwencji, Dziennik Polski, 2003-09-30

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. zbroja
    zbroje
    D. zbroi
    zbroi
    neut
    zbrój
    char
    C. zbroi
    zbrojom
    B. zbroję
    zbroje
    N. zbroją
    zbrojami
    Ms. zbroi
    zbrojach
    W. zbrojo
    zbroje
  • Wyraz o niejasnej etymologii. Przypuszczalnie jest to rzeczownik od przedrostkowego psł. czasownika *sb-brojiti 'uczynić, zrobić, wykonać' (zob.  zbroić ). Pierwotne znaczenie 'narzędzia, sprzęt' (poświadczone w st.pol. zbroja), pod wpływem bliskiego fonetycznie  broń  (zob.) wtórnie, w wyniku specjalizacji, rozwinęło się w 'narzędzia do walki, sprzęt wojenny, wyposażenie wojownika'.

CHRONOLOGIZACJA:
1393, SStp
Data ostatniej modyfikacji: 31.03.2023