ewakuować

  • wywieźć lub wyprowadzić ludzi z zagrożonego miejsca
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Wojsko i wojna

    czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

    • ewakuować kobiety i dzieci, ludność, ludzi, mieszkańców, pracowników, więźniów, wojsko, żołnierzy; budynek szkolny, dzielnicę, kamienicę, kilka domów, miasto, stolicę, szpital, teren, ulicę, Warszawę
    • ewakuować do bazy szpitalnej, do pobliskiego centrum handlowego
    • ewakuować z Bagdadu, z kamienicy, z oblężonego miasta, z płonącego budynku, ze szpitala, z jakiegoś terytorium, z Warszawy, z wyspy, z zadymionego budynku
    • ewakuować w nocy; w pośpiechu
  • Zeszyty, rękopisy - oto cały jej skarb, który ze sobą powlokła, kiedy ją ewakuowano z oblężonego, przymierającego głodem Leningradu.

    źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

    W styczniu 1945 przez ziemię wodzisławską ewakuowano więźniów oświęcimskich.

    źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

    Po ewakuowaniu Warszawy w nocy z 21 na 22 kwietnia i podjęciu decyzji o wkroczeniu armii polskiej do Galicji książę Józef polecił Dąbrowskiemu odprowadzić do Modlina jazdę.

    źródło: KWSJP: Marek Ruszczyc: Potomkowie generała, 1985

    Straż pożarna ewakuowała z budynku ok. 150 mieszkańców.

    źródło: KWSJP: Kraj, Dziennik Polski, 1998-02-16

    Na propozycję Sikorskiego, by jednostki polskie ewakuować do Iranu, Stalin wyraził przekonanie, że jeśli wojsko opuści terytorium Związku Radzieckiego, to już nie wróci.

    źródło: KWSJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie1939-1345: organizacja, personalia, polityka, 1993

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany lub niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. ewakuuję
    ewakuujemy
    2 os. ewakuujesz
    ewakuujecie
    3 os. ewakuuje
    ewakuują

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. ewakuowałem
    +(e)m ewakuował
    ewakuowałam
    +(e)m ewakuowała
    ewakuowałom
    +(e)m ewakuowało
    ewakuowaliśmy
    +(e)śmy ewakuowali
    ewakuowałyśmy
    +(e)śmy ewakuowały
    2 os. ewakuowałeś
    +(e)ś ewakuował
    ewakuowałaś
    +(e)ś ewakuowała
    ewakuowałoś
    +(e)ś ewakuowało
    ewakuowaliście
    +(e)ście ewakuowali
    ewakuowałyście
    +(e)ście ewakuowały
    3 os. ewakuował
    ewakuowała
    ewakuowało
    ewakuowali
    ewakuowały

    bezosobnik: ewakuowano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę ewakuował
    będę ewakuować
    będę ewakuowała
    będę ewakuować
    będę ewakuowało
    będę ewakuować
    będziemy ewakuowali
    będziemy ewakuować
    będziemy ewakuowały
    będziemy ewakuować
    2 os. będziesz ewakuował
    będziesz ewakuować
    będziesz ewakuowała
    będziesz ewakuować
    będziesz ewakuowało
    będziesz ewakuować
    będziecie ewakuowali
    będziecie ewakuować
    będziecie ewakuowały
    będziecie ewakuować
    3 os. będzie ewakuował
    będzie ewakuować
    będzie ewakuowała
    będzie ewakuować
    będzie ewakuowało
    będzie ewakuować
    będą ewakuowali
    będą ewakuować
    będą ewakuowały
    będą ewakuować

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. ewakuujmy
    2 os. ewakuuj
    ewakuujcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. ewakuowałbym
    bym ewakuował
    ewakuowałabym
    bym ewakuowała
    ewakuowałobym
    bym ewakuowało
    ewakuowalibyśmy
    byśmy ewakuowali
    ewakuowałybyśmy
    byśmy ewakuowały
    2 os. ewakuowałbyś
    byś ewakuował
    ewakuowałabyś
    byś ewakuowała
    ewakuowałobyś
    byś ewakuowało
    ewakuowalibyście
    byście ewakuowali
    ewakuowałybyście
    byście ewakuowały
    3 os. ewakuowałby
    by ewakuował
    ewakuowałaby
    by ewakuowała
    ewakuowałoby
    by ewakuowało
    ewakuowaliby
    by ewakuowali
    ewakuowałyby
    by ewakuowały

    bezosobnik: ewakuowano by

    bezokolicznik: ewakuować

    imiesłów przysłówkowy współczesny:

    ewakuując

    imiesłów przysłówkowy uprzedni:

    ewakuowawszy

    gerundium: ewakuowanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: ewakuujący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: ewakuowany

  • Rzosobowy + ewakuować +
    KOGO/CO + (SKĄD)
  • fr. évacuer

    niem. evakuieren

    z łac. evacuare 'wypróżnić'

CHRONOLOGIZACJA:
SJPXVII
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2013