-
1.
zdecydować się na zrobienie czegoś, pokonując jakieś obawy, łamiąc jakieś zasady -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
synonimy: odważyć się
-
- ośmielić się krytykować coś, mówić coś, napisać, odezwać, odmówić, opisać, podważyć, powtórzyć, przeciwstawić, przedstawić, przekroczyć coś , przyznać, sięgnąć po coś, skrytykować
- ośmielić się na odpowiedź, na jakiś krok
-
A cóż takiego mówi nam ta wiadomość o najeźdźcach? Że pojawili się na peryferii. To wcale jeszcze nie znaczy, że ośmielą się uderzyć na stolicę. Powstrzymuje ich lęk przed potęgą naszego cesarstwa, [...]
źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979
Neron początkowo czuł tremę. Zaczął biadać, że nigdy nie ośmieli się zaśpiewać wobec tysięcy widzów.
źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949
Kiedy podeszliśmy do kilku młodo wyglądających mężczyzn, nie chcieli z nami rozmawiać. Jeden ośmielił się na krótkie wyznanie: – To jest wolny kraj i nie tylko panie mogą tak zarabiać.
źródło: NKJP: Bartłomiej Knapik: Bastion w ruinie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-02-23
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ośmielę się
ośmielimy się
2 os. ośmielisz się
ośmielicie się
3 os. ośmieli się
ośmielą się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ośmieliłem się
+(e)m się ośmielił
ośmieliłam się
+(e)m się ośmieliła
ośmieliłom się
+(e)m się ośmieliło
ośmieliliśmy się
+(e)śmy się ośmielili
ośmieliłyśmy się
+(e)śmy się ośmieliły
2 os. ośmieliłeś się
+(e)ś się ośmielił
ośmieliłaś się
+(e)ś się ośmieliła
ośmieliłoś się
+(e)ś się ośmieliło
ośmieliliście się
+(e)ście się ośmielili
ośmieliłyście się
+(e)ście się ośmieliły
3 os. ośmielił się
ośmieliła się
ośmieliło się
ośmielili się
ośmieliły się
bezosobnik: ośmielono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ośmielmy się
2 os. ośmiel się
ośmielcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ośmieliłbym się
bym się ośmielił
ośmieliłabym się
bym się ośmieliła
ośmieliłobym się
bym się ośmieliło
ośmielilibyśmy się
byśmy się ośmielili
ośmieliłybyśmy się
byśmy się ośmieliły
2 os. ośmieliłbyś się
byś się ośmielił
ośmieliłabyś się
byś się ośmieliła
ośmieliłobyś się
byś się ośmieliło
ośmielilibyście się
byście się ośmielili
ośmieliłybyście się
byście się ośmieliły
3 os. ośmieliłby się
by się ośmielił
ośmieliłaby się
by się ośmieliła
ośmieliłoby się
by się ośmieliło
ośmieliliby się
by się ośmielili
ośmieliłyby się
by się ośmieliły
bezosobnik: ośmielono by się
bezokolicznik: ośmielić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni: ośmieliwszy się
gerundium: ośmielenie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. ośmielenie się
ośmielenia się
D. ośmielenia się
ośmieleń się
C. ośmieleniu się
ośmieleniom się
B. ośmielenie się
ośmielenia się
N. ośmieleniem się
ośmieleniami się
Ms. ośmieleniu się
ośmieleniach się
W. ośmielenie się
ośmielenia się
odpowiednik aspektowy: ośmielać się
-
+ ośmielić się + BEZOKOLICZNIK
+ ośmielić się + na CO -
Zob. śmiały
-
+ ośmielić się + BEZOKOLICZNIK
+ ośmielić się + na CO