-
2.
uderzając w coś, trzęsąc lub poruszając, spowodować, że coś zbitego stanie się sypkie lub luźniejsze
-
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
stan skupienia, trwałość materii -
synonimy: zruszyć
-
- wzruszyć grunt, piasek, ziemię; słomę, pierze
- wzruszyć (ziemię) motyką, szpadlem, (słomę) widłami
-
Tej nocy przed snem matka wzruszyła mu słomę w sienniku, przyniosła z dołu pierzynkę i otuliła własnymi rękami.
źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954
Rośliny, które były zabezpieczone przed mrozem, musimy odkryć, rozsypać wokół nich nawóz i delikatnie wzruszyć ziemię.
źródło: NKJP: W domu, Kwietnik, 1996, nr 3
Zdążył dokładnie sprawdzić cały zieleniec, wzruszył szpadlem ziemię i zaczynał przymierzać się do podlewania.
źródło: Internet
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wzruszę
wzruszymy
2 os. wzruszysz
wzruszycie
3 os. wzruszy
wzruszą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wzruszyłem
+(e)m wzruszył
wzruszyłam
+(e)m wzruszyła
wzruszyłom
+(e)m wzruszyło
wzruszyliśmy
+(e)śmy wzruszyli
wzruszyłyśmy
+(e)śmy wzruszyły
2 os. wzruszyłeś
+(e)ś wzruszył
wzruszyłaś
+(e)ś wzruszyła
wzruszyłoś
+(e)ś wzruszyło
wzruszyliście
+(e)ście wzruszyli
wzruszyłyście
+(e)ście wzruszyły
3 os. wzruszył
wzruszyła
wzruszyło
wzruszyli
wzruszyły
bezosobnik: wzruszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wzruszmy
2 os. wzrusz
wzruszcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wzruszyłbym
bym wzruszył
wzruszyłabym
bym wzruszyła
wzruszyłobym
bym wzruszyło
wzruszylibyśmy
byśmy wzruszyli
wzruszyłybyśmy
byśmy wzruszyły
2 os. wzruszyłbyś
byś wzruszył
wzruszyłabyś
byś wzruszyła
wzruszyłobyś
byś wzruszyło
wzruszylibyście
byście wzruszyli
wzruszyłybyście
byście wzruszyły
3 os. wzruszyłby
by wzruszył
wzruszyłaby
by wzruszyła
wzruszyłoby
by wzruszyło
wzruszyliby
by wzruszyli
wzruszyłyby
by wzruszyły
bezosobnik: wzruszono by
bezokolicznik: wzruszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: wzruszywszy
gerundium: wzruszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. wzruszenie
wzruszenia
D. wzruszenia
wzruszeń
C. wzruszeniu
wzruszeniom
B. wzruszenie
wzruszenia
N. wzruszeniem
wzruszeniami
Ms. wzruszeniu
wzruszeniach
W. wzruszenie
wzruszenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: wzruszony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wzruszony
wzruszony
wzruszony
wzruszone
wzruszona
D. wzruszonego
wzruszonego
wzruszonego
wzruszonego
wzruszonej
C. wzruszonemu
wzruszonemu
wzruszonemu
wzruszonemu
wzruszonej
B. wzruszonego
wzruszonego
wzruszony
wzruszone
wzruszoną
N. wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszoną
Ms. wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wzruszeni
wzruszeni
wzruszone
wzruszone
D. wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
C. wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
B. wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
wzruszone
N. wzruszonymi
wzruszonymi
wzruszonymi
wzruszonymi
Ms. wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
odpowiednik aspektowy: wzruszać
-
+ wzruszyć + CO + (CZYM) -
Z przedrostkiem wz- (< psł. *vъz-) od czasownika ruszyć (zob.). Rozwój znaczenia: 'poruszając, zmieszać, przewrócić, spulchnić', 'wywołać poruszenie, rozczulić, roztkliwić'