nasłuchiwać

rzadziej nadsłuchiwać

  • trwać w oczekiwaniu, że za chwilę coś będzie można usłyszeć
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    zmysły


    CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

  • synonimy:  ktoś strzyże uszami
    • nasłuchiwać głosów, kroków, oddechu, odgłosów, szeptu, szmerów, wieści
    • nasłuchiwać w napięciu
    • nasłuchiwać z niepokojem
    • czujnie, pilnie, uważnie; chwilę nasłuchiwać
    • począć, zacząć nasłuchiwać
    • przystawać i nasłuchiwać; nasłuchiwać i rozglądać się, nasłuchiwać i czekać, nasłuchiwać i wypatrywać
  • [...] w Ameryce budują ogromne radioteleskopy, żeby nasłuchiwać głosów ze wszechświata.

    źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1993

    Nagle stanęła i w napięciu nasłuchiwała dalekich odgłosów burzy. - Słyszy pani? - zawołała.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980

    Po cichutku zakradł się do przedpokoju i zaczął nasłuchiwać.

    źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

    Chwilę nasłuchiwała, czy ktoś nie nadchodzi.

    źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

    [...] wracał do miasta, plątał się po rynku, nasłuchiwał, co mówią ludzie.

    źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. nasłuchuję
    nasłuchujemy
    2 os. nasłuchujesz
    nasłuchujecie
    3 os. nasłuchuje
    nasłuchują

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nasłuchiwałem
    +(e)m nasłuchiwał
    nasłuchiwałam
    +(e)m nasłuchiwała
    nasłuchiwałom
    +(e)m nasłuchiwało
    nasłuchiwaliśmy
    +(e)śmy nasłuchiwali
    nasłuchiwałyśmy
    +(e)śmy nasłuchiwały
    2 os. nasłuchiwałeś
    +(e)ś nasłuchiwał
    nasłuchiwałaś
    +(e)ś nasłuchiwała
    nasłuchiwałoś
    +(e)ś nasłuchiwało
    nasłuchiwaliście
    +(e)ście nasłuchiwali
    nasłuchiwałyście
    +(e)ście nasłuchiwały
    3 os. nasłuchiwał
    nasłuchiwała
    nasłuchiwało
    nasłuchiwali
    nasłuchiwały

    bezosobnik: nasłuchiwano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę nasłuchiwał
    będę nasłuchiwać
    będę nasłuchiwała
    będę nasłuchiwać
    będę nasłuchiwało
    będę nasłuchiwać
    będziemy nasłuchiwali
    będziemy nasłuchiwać
    będziemy nasłuchiwały
    będziemy nasłuchiwać
    2 os. będziesz nasłuchiwał
    będziesz nasłuchiwać
    będziesz nasłuchiwała
    będziesz nasłuchiwać
    będziesz nasłuchiwało
    będziesz nasłuchiwać
    będziecie nasłuchiwali
    będziecie nasłuchiwać
    będziecie nasłuchiwały
    będziecie nasłuchiwać
    3 os. będzie nasłuchiwał
    będzie nasłuchiwać
    będzie nasłuchiwała
    będzie nasłuchiwać
    będzie nasłuchiwało
    będzie nasłuchiwać
    będą nasłuchiwali
    będą nasłuchiwać
    będą nasłuchiwały
    będą nasłuchiwać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. nasłuchujmy
    2 os. nasłuchuj
    nasłuchujcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nasłuchiwałbym
    bym nasłuchiwał
    nasłuchiwałabym
    bym nasłuchiwała
    nasłuchiwałobym
    bym nasłuchiwało
    nasłuchiwalibyśmy
    byśmy nasłuchiwali
    nasłuchiwałybyśmy
    byśmy nasłuchiwały
    2 os. nasłuchiwałbyś
    byś nasłuchiwał
    nasłuchiwałabyś
    byś nasłuchiwała
    nasłuchiwałobyś
    byś nasłuchiwało
    nasłuchiwalibyście
    byście nasłuchiwali
    nasłuchiwałybyście
    byście nasłuchiwały
    3 os. nasłuchiwałby
    by nasłuchiwał
    nasłuchiwałaby
    by nasłuchiwała
    nasłuchiwałoby
    by nasłuchiwało
    nasłuchiwaliby
    by nasłuchiwali
    nasłuchiwałyby
    by nasłuchiwały

    bezosobnik: nasłuchiwano by

    bezokolicznik: nasłuchiwać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: nasłuchując

    gerundium: nasłuchiwanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: nasłuchujący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: nasłuchiwany

  • Rzżywotny + nasłuchiwać +
    (CZEGO)
    Rzżywotny + nasłuchiwać +
    (ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE)
  • Zob.  słuchać 

CHRONOLOGIZACJA:
SPXVI: nasłuchawać
SL: nasłuchywać
SWil: nasłuchywać
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2012