przyłapać się
-
uświadomić sobie, że myśli się lub działa w określony sposób
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
synonimy: złapać się
hiperonimy: uświadomić
-
Spośród tłumu wyłowiłem swego czasu jedno uczucie, czyste i prawdziwe... - Przerwał nagle, jakby przyłapał się na zwierzeniu zbyt osobistym, i zmieniając tor monologu na bezpieczny (jak nakręcona odwiecznym tematem sprężyna), zaczął ględzić o wpływie ruchu na czas i na nasz los i o tym, jak krew w żyłach krąży zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010
Postanowiła wejść i kupić dla Julki ulubione czekoladowe trufle. Poczuła ślinę napływającą do ust i zaraz przyłapała się na myśli, że przecież córka z pewnością odmówi jedzenia ciastek i będzie musiała wszystko zjeść sama, ale czy nie o to właśnie chodziło? Miała po prostu ochotę na coś słodkiego i nie chciała się do tego przyznać.
źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004
Z pewnością kiedyś przyłapiemy się na jedzeniu indyka z nadzieniem z kiełbasy i boczku lub hamburgera z małymi frytkami. Z powodu okazjonalnego złamania zasad dietetycznych nie otrujemy się.
źródło: NKJP: Roger Vogler, Wayne Bartz: Nastolatki i alkohol: Kiedy nie wystarczy powiedzieć „nie”, 1999
Przyłapał się też na tym, że instynktownie w kieszeni kurtki ściskał z wściekłości dłonie.
źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Tryptyk wojenny: Nocą umówioną, nocą ociemniałą, Esensja, 2008-10
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przyłapię się
przyłapiemy się
2 os. przyłapiesz się
przyłapiecie się
3 os. przyłapie się
przyłapią się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przyłapałem się
+(e)m się przyłapał
przyłapałam się
+(e)m się przyłapała
przyłapałom się
+(e)m się przyłapało
przyłapaliśmy się
+(e)śmy się przyłapali
przyłapałyśmy się
+(e)śmy się przyłapały
2 os. przyłapałeś się
+(e)ś się przyłapał
przyłapałaś się
+(e)ś się przyłapała
przyłapałoś się
+(e)ś się przyłapało
przyłapaliście się
+(e)ście się przyłapali
przyłapałyście się
+(e)ście się przyłapały
3 os. przyłapał się
przyłapała się
przyłapało się
przyłapali się
przyłapały się
bezosobnik: przyłapano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przyłapmy się
2 os. przyłap się
przyłapcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przyłapałbym się
bym się przyłapał
przyłapałabym się
bym się przyłapała
przyłapałobym się
bym się przyłapało
przyłapalibyśmy się
byśmy się przyłapali
przyłapałybyśmy się
byśmy się przyłapały
2 os. przyłapałbyś się
byś się przyłapał
przyłapałabyś się
byś się przyłapała
przyłapałobyś się
byś się przyłapało
przyłapalibyście się
byście się przyłapali
przyłapałybyście się
byście się przyłapały
3 os. przyłapałby się
by się przyłapał
przyłapałaby się
by się przyłapała
przyłapałoby się
by się przyłapało
przyłapaliby się
by się przyłapali
przyłapałyby się
by się przyłapały
bezosobnik: przyłapano by się
bezokolicznik: przyłapać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyłapawszy się
gerundium: przyłapanie się
liczba pojedyncza liczba mnoga M. przyłapanie się
przyłapania się
D. przyłapania się
przyłapań się
C. przyłapaniu się
przyłapaniom się
B. przyłapanie się
przyłapania się
N. przyłapaniem się
przyłapaniami się
Ms. przyłapaniu się
przyłapaniach się
W. przyłapanie się
przyłapania się
odpowiednik aspektowy: przyłapywać się
-
Rzosobowy + przyłapać się + na CZYM -
Zob. łapać