przyłapać się

  • uświadomić sobie, że myśli się lub działa w określony sposób
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    nazwy działań intelektualnych człowieka


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • synonimy:  złapać się
    hiperonimy:  uświadomić
  • Spośród tłumu wyłowiłem swego czasu jedno uczucie, czyste i prawdziwe... - Przerwał nagle, jakby przyłapał się na zwierzeniu zbyt osobistym, i zmieniając tor monologu na bezpieczny (jak nakręcona odwiecznym tematem sprężyna), zaczął ględzić o wpływie ruchu na czas i na nasz los i o tym, jak krew w żyłach krąży zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

    źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010

    Postanowiła wejść i kupić dla Julki ulubione czekoladowe trufle. Poczuła ślinę napływającą do ust i zaraz przyłapała się na myśli, że przecież córka z pewnością odmówi jedzenia ciastek i będzie musiała wszystko zjeść sama, ale czy nie o to właśnie chodziło? Miała po prostu ochotę na coś słodkiego i nie chciała się do tego przyznać.

    źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

    Z pewnością kiedyś przyłapiemy się na jedzeniu indyka z nadzieniem z kiełbasy i boczku lub hamburgera z małymi frytkami. Z powodu okazjonalnego złamania zasad dietetycznych nie otrujemy się.

    źródło: NKJP: Roger Vogler, Wayne Bartz: Nastolatki i alkohol: Kiedy nie wystarczy powiedzieć „nie”, 1999

    Przyłapał się też na tym, że instynktownie w kieszeni kurtki ściskał z wściekłości dłonie.

    źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Tryptyk wojenny: Nocą umówioną, nocą ociemniałą, Esensja, 2008-10

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. przyłapię się
    przyłapiemy się
    2 os. przyłapiesz się
    przyłapiecie się
    3 os. przyłapie się
    przyłapią się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. przyłapałem się
    +(e)m się przyłapał
    przyłapałam się
    +(e)m się przyłapała
    przyłapałom się
    +(e)m się przyłapało
    przyłapaliśmy się
    +(e)śmy się przyłapali
    przyłapałyśmy się
    +(e)śmy się przyłapały
    2 os. przyłapałeś się
    +(e)ś się przyłapał
    przyłapałaś się
    +(e)ś się przyłapała
    przyłapałoś się
    +(e)ś się przyłapało
    przyłapaliście się
    +(e)ście się przyłapali
    przyłapałyście się
    +(e)ście się przyłapały
    3 os. przyłapał się
    przyłapała się
    przyłapało się
    przyłapali się
    przyłapały się

    bezosobnik: przyłapano się

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. przyłapmy się
    2 os. przyłap się
    przyłapcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. przyłapałbym się
    bym się przyłapał
    przyłapałabym się
    bym się przyłapała
    przyłapałobym się
    bym się przyłapało
    przyłapalibyśmy się
    byśmy się przyłapali
    przyłapałybyśmy się
    byśmy się przyłapały
    2 os. przyłapałbyś się
    byś się przyłapał
    przyłapałabyś się
    byś się przyłapała
    przyłapałobyś się
    byś się przyłapało
    przyłapalibyście się
    byście się przyłapali
    przyłapałybyście się
    byście się przyłapały
    3 os. przyłapałby się
    by się przyłapał
    przyłapałaby się
    by się przyłapała
    przyłapałoby się
    by się przyłapało
    przyłapaliby się
    by się przyłapali
    przyłapałyby się
    by się przyłapały

    bezosobnik: przyłapano by się

    bezokolicznik: przyłapać się

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyłapawszy się

    gerundium: przyłapanie się

    odpowiednik aspektowy: przyłapywać się

  • Rzosobowy + przyłapać się +
    na CZYM
  • Zob. łapać

CHRONOLOGIZACJA:
1912, SJPWar
Data ostatniej modyfikacji: 28.09.2018