współczuć

  • czuć przykrość z powodu czegoś złego, co spotkało inną osobę
  • Konstrukcja:  współczuć z kim  jest przestarzała.

  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich

    • współczuć biedakom, ludziom, ofiarom, rodzicom; czyjemuś losowi, czyjejś doli
    • bardzo, głęboko, ogromnie, serdecznie, szczerze, z całego serca współczuć
    • współczuć i solidaryzować się, współczuć i pocieszać
  • Obserwujący akcję współczuli mieszkańcom bloków, na które wiatr spychał kłęby dymu.

    źródło: NKJP: Robert Domżał: Albert w ogniu, Gazeta Poznańska, 2006-06-05

    [...] chociaż Pius IX wyrażał się z wielką sympatią i uznaniem o waleczności Polaków, współczuł ich doli - zalecał cierpliwość i nie dawał żadnych obietnic.

    źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie: od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995

    - Bardzo panu współczuję - burknął nieszczerze.

    źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

    [...] rozumiała go znakomicie, współczuła w jego niepowodzeniach, nie cierpiała ludzi, którzy według niej winni byli jego niedoli.

    źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy, czyli Pożegnanie z Mazurami, 1998

    [...] pomimo całej mojej przyjaźni, daleko mi było do tego, bym szczerze z nim współczuł.

    źródło: NKJP: Tadeusz Breza, Urząd, 1984

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. współczuję
    współczujemy
    2 os. współczujesz
    współczujecie
    3 os. współczuje
    współczują

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. współczułem
    +(e)m współczuł
    współczułam
    +(e)m współczuła
    współczułom
    +(e)m współczuło
    współczuliśmy
    +(e)śmy współczuli
    współczułyśmy
    +(e)śmy współczuły
    2 os. współczułeś
    +(e)ś współczuł
    współczułaś
    +(e)ś współczuła
    współczułoś
    +(e)ś współczuło
    współczuliście
    +(e)ście współczuli
    współczułyście
    +(e)ście współczuły
    3 os. współczuł
    współczuła
    współczuło
    współczuli
    współczuły

    bezosobnik: współczuto

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę współczuł
    będę współczuć
    będę współczuła
    będę współczuć
    będę współczuło
    będę współczuć
    będziemy współczuli
    będziemy współczuć
    będziemy współczuły
    będziemy współczuć
    2 os. będziesz współczuł
    będziesz współczuć
    będziesz współczuła
    będziesz współczuć
    będziesz współczuło
    będziesz współczuć
    będziecie współczuli
    będziecie współczuć
    będziecie współczuły
    będziecie współczuć
    3 os. będzie współczuł
    będzie współczuć
    będzie współczuła
    będzie współczuć
    będzie współczuło
    będzie współczuć
    będą współczuli
    będą współczuć
    będą współczuły
    będą współczuć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. współczujmy
    2 os. współczuj
    współczujcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. współczułbym
    bym współczuł
    współczułabym
    bym współczuła
    współczułobym
    bym współczuło
    współczulibyśmy
    byśmy współczuli
    współczułybyśmy
    byśmy współczuły
    2 os. współczułbyś
    byś współczuł
    współczułabyś
    byś współczuła
    współczułobyś
    byś współczuło
    współczulibyście
    byście współczuli
    współczułybyście
    byście współczuły
    3 os. współczułby
    by współczuł
    współczułaby
    by współczuła
    współczułoby
    by współczuło
    współczuliby
    by współczuli
    współczułyby
    by współczuły

    bezosobnik: współczuto by

    bezokolicznik: współczuć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: współczując

    gerundium: współczucie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: współczujący

  • Rzosobowy + współczuć +
    KOMU + (w CZYM)
    Rzosobowy + współczuć +
    z KIM
  • Złożenie:  współ - 'wspólnie, razem' (od wyrażenia przyimkowego *vъz polъ 'z połową') +  czuć  (zob.)

CHRONOLOGIZACJA:
1848, H. Kajsiewicz: Kazania i mowy przygodne, books.google.pl
W postaci  spółczuć 
Data ostatniej modyfikacji: 28.12.2017