zasnąć

  • zacząć spać
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne

    • kierowca zasnął, dziecko zasnęło
    • zasnąć na chwilę, na kilkanaście minut, na moment; na krześle, na ławce, na plaży; na lekcji, na służbie
    • zasnąć nad książką; (dopiero) nad ranem
    • zasnąć przy otwartym oknie; przy biurku
    • zasnąć przed telewizorem
    • zasnąć w fotelu, w czyichś ramionach, w samochodzie; w ubraniu
    • zasnąć za kierownicą, za kółkiem
    • zasnąć głęboko, kamiennym snem, mocno, na dobre, spokojnie, twardo; natychmiast; późno, wcześnie; na siedząco, na stojąco
    • zasnąć jak dziecię, jak dziecko, jak kamień, jak niemowlę
    • bać się, nie móc, próbować, usiłować zasnąć
    • zasnąć i spać, zasnąć i śnić, zasnąć i nie obudzić się
  • Chwila paniki otrzeźwiła mnie jednak zupełnie i uświadomiłem sobie, że teraz już nie zasnę.

    źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002

    Tuż przed zaśnięciem ukazała mu się z natarczywą wyrazistością twarz o gładkich kasztanowatych włosach z grzywką, o okrągłych rumianych policzkach i okrągłych, niebieskich oczach.

    źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1958

    Kiedy szare światło rozmyło cienie i wydobyło z mroku solidne kontury łóżek, zasnęła krótkim, ciężkim snem.

    źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1990

    Znużeni szumem jadącego autobusu wreszcie zasnęliśmy.

    źródło: NKJP: Agnieszka Turska: W krainie nosorożca, Dziennik Polski, 2001-09-15

    Prawdopodobnie kierowca ciężarowego mercedesa zasnął za kierownicą i stracił panowanie nad pojazdem.

    źródło: NKJP: (GM): Zasnął za kierownicą, Dziennik Polski, 2001-08-09

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zasnę
    zaśniemy
    2 os. zaśniesz
    zaśniecie
    3 os. zaśnie
    zasną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zasnąłem
    +(e)m zasnął
    zasnęłam
    +(e)m zasnęła
    zasnęłom
    +(e)m zasnęło
    zasnęliśmy
    +(e)śmy zasnęli
    zasnęłyśmy
    +(e)śmy zasnęły
    2 os. zasnąłeś
    +(e)ś zasnął
    zasnęłaś
    +(e)ś zasnęła
    zasnęłoś
    +(e)ś zasnęło
    zasnęliście
    +(e)ście zasnęli
    zasnęłyście
    +(e)ście zasnęły
    3 os. zasnął
    zasnęła
    zasnęło
    zasnęli
    zasnęły

    bezosobnik: zaśnięto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zaśnijmy
    2 os. zaśnij
    zaśnijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zasnąłbym
    bym zasnął
    zasnęłabym
    bym zasnęła
    zasnęłobym
    bym zasnęło
    zasnęlibyśmy
    byśmy zasnęli
    zasnęłybyśmy
    byśmy zasnęły
    2 os. zasnąłbyś
    byś zasnął
    zasnęłabyś
    byś zasnęła
    zasnęłobyś
    byś zasnęło
    zasnęlibyście
    byście zasnęli
    zasnęłybyście
    byście zasnęły
    3 os. zasnąłby
    by zasnął
    zasnęłaby
    by zasnęła
    zasnęłoby
    by zasnęło
    zasnęliby
    by zasnęli
    zasnęłyby
    by zasnęły

    bezosobnik: zaśnięto by

    bezokolicznik: zasnąć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: zasnąwszy

    gerundium: zaśnięcie

  • tylko Rz żywotny + zasnąć + bez ograniczeń
  • Z przedrostkiem za- od dawnego  snąć  < psł. *sъpnǫti - czasownika z przyrostkiem *-nǫ- od *sъpati; zob.  spać