uprawnić

  • dać komuś prawo do czegoś
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Prawo i łamanie prawa

    regulacje prawne

    • uprawnić absolwentów, cudzoziemców, inwalidów, obywateli, studentów; ministra, nauczyciela, pracodawcę, prezesa, wojewodę
    • uprawnić do dodatku, do zniżki; do przejazdu; do korzystania z czegoś, do kierowania czymś, do otrzymania czegoś
    • ktoś uprawniony do emerytury, do gry, do nagrody, do renty, do świadczeń, do ulgi, do zasiłku
    • uprawnić i zobowiązać
  • ROB [Ruch Obrony Bezrobotnych] wydawał odpłatnie legitymacje, które miały uprawnić bezrobotnych do jazdy bez biletów w całym kraju.

    źródło: NKJP: Jan Dziadul: Listy grzechów, Polityka, nr 2568, 2006

    Na początku roku PZPN uprawnił kluby do wprowadzania zakazu stadionowego.

    źródło: NKJP: Izolować chuliganów, czy ich wychowywać, Gazeta Wyborcza, 1996-10-22

    Marksowska idea wyzwolenia proletariatu przez odebranie kapitalistom zagarnianej przez nich wartości dodatkowej trafiła więc na podatny grunt: któż inny, jeśli nie sam robotnik, jest bardziej uprawniony do decydowania o przeznaczeniu wyprodukowanych przez siebie dóbr?

    źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989

    Więźniowie uprawnieni z racji swych funkcji do poruszania się po wydzielonym terenie albo uprawnieni do przechodzenia ze swoim komandem na teren innych odcinków uczestniczyli w systemie komunikacji (jako przenoszący informacje i jako dostarczający lekarstwa, odzież i żywność).

    źródło: NKJP: Anna Pawełczyńska: Wartości a przemoc: zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia, 1973

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. uprawnię
    uprawnimy
    2 os. uprawnisz
    uprawnicie
    3 os. uprawni
    uprawnią

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. uprawniłem
    +(e)m uprawnił
    uprawniłam
    +(e)m uprawniła
    uprawniłom
    +(e)m uprawniło
    uprawniliśmy
    +(e)śmy uprawnili
    uprawniłyśmy
    +(e)śmy uprawniły
    2 os. uprawniłeś
    +(e)ś uprawnił
    uprawniłaś
    +(e)ś uprawniła
    uprawniłoś
    +(e)ś uprawniło
    uprawniliście
    +(e)ście uprawnili
    uprawniłyście
    +(e)ście uprawniły
    3 os. uprawnił
    uprawniła
    uprawniło
    uprawnili
    uprawniły

    bezosobnik: uprawniono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. uprawnijmy
    2 os. uprawnij
    uprawnijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. uprawniłbym
    bym uprawnił
    uprawniłabym
    bym uprawniła
    uprawniłobym
    bym uprawniło
    uprawnilibyśmy
    byśmy uprawnili
    uprawniłybyśmy
    byśmy uprawniły
    2 os. uprawniłbyś
    byś uprawnił
    uprawniłabyś
    byś uprawniła
    uprawniłobyś
    byś uprawniło
    uprawnilibyście
    byście uprawnili
    uprawniłybyście
    byście uprawniły
    3 os. uprawniłby
    by uprawnił
    uprawniłaby
    by uprawniła
    uprawniłoby
    by uprawniło
    uprawniliby
    by uprawnili
    uprawniłyby
    by uprawniły

    bezosobnik: uprawniono by

    bezokolicznik: uprawnić

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: uprawniwszy

    gerundium: uprawnienie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: uprawniony

    odpowiednik aspektowy: uprawniać

  • bez ograniczeń + uprawnić +
    KOGO + do CZEGO
  • Od:  prawny ; zob.  prawo ,  prawy 

CHRONOLOGIZACJA:
1801, SL
Data ostatniej modyfikacji: 01.06.2017