rozmyślać - Wielki słownik języka polskiego PAN

spędzać pewien czas, myśląc intensywnie o kimś lub o czymś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

synonimy:

rozmyśliwać

rozmyślać całymi dniami
rozmyślać o dawnych czasach, o dobrych i złych chwilach, o dziewczynie, o popełnionych błędach, o ostatnich wydarzeniach, o powrocie, o przyszłości, o spotkaniu, o śmierci, o tym i owym, o zemście
rozmyślać nad okrucieństwem losu, nad sobą, nad swoim położeniem, nad projektem, nad propozycją, nad scenariuszem, nad treścią pytania, nad wydarzeniami ostatnich miesięcy
rozmyślać przez wiele nocy
rozmyślać w samotności

	Wieczorami siedziałem w swoim małym pokoiku i rozmyślałem. Miałem dużo czasu wyłącznie dla siebie. źródło: NKJP: Hubert Klimko Dobrzaniecki: Kołysanka dla wisielca, 2007
	Im dłużej rozmyślał nad tym, tym bardziej wydawało mu się to podejrzane. Wszystko mogło być zwyczajną prowokacją. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania. Kościół w Skaryszewie, 2006
	Rozmyślałem o starej kobiecie, która przez całą wojnę nie widziała Niemca ani nie słyszała strzału. Była małą dziewczynką, którą uchroniono. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009
	Marek wrócił na swoje łóżko, a ja długo przewracałem się z boku na bok, rozmyślając, co to wszystko znaczy, a przede wszystkim czy grozi mi z jego strony jakieś niebezpieczeństwo, skoro już wie, że symuluję i udaję schizofrenika. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998
	Oczy ma zamknięte, twarz skupioną. Rozmyśla: kradzież dokonana została w nocy, a w nocy padał deszcz. Zatem złodzieje powinni byli pozostawić wyraźne ślady stóp. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozmyślałem +(e)m rozmyślał	rozmyślałam +(e)m rozmyślała	rozmyślałom +(e)m rozmyślało	rozmyślaliśmy +(e)śmy rozmyślali	rozmyślałyśmy +(e)śmy rozmyślały
2 os.	rozmyślałeś +(e)ś rozmyślał	rozmyślałaś +(e)ś rozmyślała	rozmyślałoś +(e)ś rozmyślało	rozmyślaliście +(e)ście rozmyślali	rozmyślałyście +(e)ście rozmyślały
3 os.	rozmyślał	rozmyślała	rozmyślało	rozmyślali	rozmyślały

bezosobnik: rozmyślano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozmyślał będę rozmyślać	będę rozmyślała będę rozmyślać	będę rozmyślało będę rozmyślać	będziemy rozmyślali będziemy rozmyślać	będziemy rozmyślały będziemy rozmyślać
2 os.	będziesz rozmyślał będziesz rozmyślać	będziesz rozmyślała będziesz rozmyślać	będziesz rozmyślało będziesz rozmyślać	będziecie rozmyślali będziecie rozmyślać	będziecie rozmyślały będziecie rozmyślać
3 os.	będzie rozmyślał będzie rozmyślać	będzie rozmyślała będzie rozmyślać	będzie rozmyślało będzie rozmyślać	będą rozmyślali będą rozmyślać	będą rozmyślały będą rozmyślać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozmyślajmy
2 os.	rozmyślaj	rozmyślajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozmyślałbym bym rozmyślał	rozmyślałabym bym rozmyślała	rozmyślałobym bym rozmyślało	rozmyślalibyśmy byśmy rozmyślali	rozmyślałybyśmy byśmy rozmyślały
2 os.	rozmyślałbyś byś rozmyślał	rozmyślałabyś byś rozmyślała	rozmyślałobyś byś rozmyślało	rozmyślalibyście byście rozmyślali	rozmyślałybyście byście rozmyślały
3 os.	rozmyślałby by rozmyślał	rozmyślałaby by rozmyślała	rozmyślałoby by rozmyślało	rozmyślaliby by rozmyślali	rozmyślałyby by rozmyślały

bezosobnik: rozmyślano by

bezokolicznik: rozmyślać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozmyślając

gerundium: rozmyślanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozmyślający

ogsł. *orz-mysl'ati

Zob. myśleć