pojmować - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

książk. poznawać sens, istotę lub przebieg czegoś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

synonimy:

czaić
jarzyć
kapować
kumać
obczajać
rozumieć
trybić

pojmować aluzję, koncepcję, kontekst, naturę czegoś, przesłanie, czyjeś rozumowanie, sedno problemu, specyfikę, symbole, sztukę, tok wywodu, treść, wiadomość, zasady, znaczenie, znak; bezowocność wysiłków, doniosłość chwili, grozę położenia, konieczność czegoś, ogrom klęski, potrzebę czegoś, powagę sytuacji, skalę problemu, wagę czegoś, zagrożenie
pojmować rozumem, umysłem
pojmować w lot, w mig, w pełni
próbować, zaczynać pojmować

	Tak naprawdę nikt z gromadki młodych ludzi […] nie nadążał za jego błyskotliwym umysłem. Słuchaliśmy go, ale nic nie rozumieliśmy; czytaliśmy jego książki i artykuły, ale nic nie pojmowaliśmy. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008
	- Łucznicy, hej, łucznicy! - krzyczy ochryple. W lot pojmują rozkaz. Na Spartakusa sypią się dziesiątki pierzastych strzał. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
	Wyjazd Anieli do Monachium, gdzie została profesorem na Akademii Sztuk Pięknych, miał dla Wilka wymiar katastrofy. Nie protestował, pojmował, że to jej życiowa szansa. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	Nie pojmuję, jak można decydować się na takie ryzyko! źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989
	- Nie pojmuję, o czym panowie tu gadacie - powiedziała skromnie pani Linsrumowa. - Wszyscy o tym mówią, a pani nie pojmuje? - zdziwił się dobrotliwie baptysta. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pojmowałem +(e)m pojmował	pojmowałam +(e)m pojmowała	pojmowałom +(e)m pojmowało	pojmowaliśmy +(e)śmy pojmowali	pojmowałyśmy +(e)śmy pojmowały
2 os.	pojmowałeś +(e)ś pojmował	pojmowałaś +(e)ś pojmowała	pojmowałoś +(e)ś pojmowało	pojmowaliście +(e)ście pojmowali	pojmowałyście +(e)ście pojmowały
3 os.	pojmował	pojmowała	pojmowało	pojmowali	pojmowały

bezosobnik: pojmowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pojmował będę pojmować	będę pojmowała będę pojmować	będę pojmowało będę pojmować	będziemy pojmowali będziemy pojmować	będziemy pojmowały będziemy pojmować
2 os.	będziesz pojmował będziesz pojmować	będziesz pojmowała będziesz pojmować	będziesz pojmowało będziesz pojmować	będziecie pojmowali będziecie pojmować	będziecie pojmowały będziecie pojmować
3 os.	będzie pojmował będzie pojmować	będzie pojmowała będzie pojmować	będzie pojmowało będzie pojmować	będą pojmowali będą pojmować	będą pojmowały będą pojmować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pojmujmy
2 os.	pojmuj	pojmujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pojmowałbym bym pojmował	pojmowałabym bym pojmowała	pojmowałobym bym pojmowało	pojmowalibyśmy byśmy pojmowali	pojmowałybyśmy byśmy pojmowały
2 os.	pojmowałbyś byś pojmował	pojmowałabyś byś pojmowała	pojmowałobyś byś pojmowało	pojmowalibyście byście pojmowali	pojmowałybyście byście pojmowały
3 os.	pojmowałby by pojmował	pojmowałaby by pojmowała	pojmowałoby by pojmowało	pojmowaliby by pojmowali	pojmowałyby by pojmowały

bezosobnik: pojmowano by

bezokolicznik: pojmować

imiesłów przysłówkowy współczesny: pojmując

gerundium: pojmowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: pojmujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: pojmowany

odpowiednik aspektowy: pojąć

Rz_osobowy	+	pojmować	+	CO
Rz_osobowy	+	pojmować	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Zob. jąć