potrzebny - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

taki, bez którego nie można sobie poradzić

Wymowa

[potszebny] lub pot. [poczszebny]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

antonimy:

niepotrzebny
potrzebny jak dziura w moście

Połączenia

potrzebny sprzęt; kompromis; czas; potrzebna kwota; inicjatywa, inwestycja, kontrola, pomoc; nowelizacja, reforma, regulacja, ustawa; debata; decyzja, zgoda; potrzebne rozwiązanie; doświadczenie; potrzebne pieniądze, środki; leki; dokumenty, informacje, materiały; objaśnienia, wyjaśnienia; zmiany
potrzebny organizmowi; dzieciom, mieszkańcom, pacjentom, powodzianom, rolnikom, studentom, uczniom, żołnierzom; drużynie, klubowi, zespołowi; narodowi, obywatelom, Polakom, społeczeństwu; krajowi, miastu, państwu, Polsce, światu; rządowi, samorządom; przedsiębiorstwu, szpitalowi; gospodarce, przemysłowi, rolnictwu, siłom zbrojnym
potrzebny dla funkcjonowania czegoś; dla produkcji; dla rozwoju, dla stabilizacji; dla bezpieczeństwa, dla czyjegoś dobra, dla zdrowia
potrzebny do funkcjonowania czegoś, do życia; do działalności, do produkcji, do pracy, do realizacji czegoś, do wykonania czegoś; do osiągnięcia czegoś, do uzyskania czegoś; do modernizacji, do odbudowy, do remontu; do szczęścia
potrzebny na działalność, na realizację czegoś; na budowę, na modernizację, na przebudowę, na remont; na inwestycje, na pokrycie czegoś, na wypłaty, na zakup; na rynku
potrzebny pod budowę, pod inwestycję, pod rozbudowę
potrzebny przy przebudowie, przy realizacji czegoś
potrzebny w jakimś celu; w leczeniu, w terapii; w pracy; w przemyśle; w życiu; w społeczeństwie; w domu, w gospodarstwie; w gminie, w kraju, w mieście, w Polsce
potrzebny jak chleb, jak powietrze, jak woda
koniecznie, niewątpliwie; pilnie potrzebny; potrzebny społecznie
potrzebny i celowy, potrzebny i dobry, potrzebny i konieczny, potrzebny i korzystny, potrzebny i możliwy, potrzebny i niepotrzebny, potrzebny i niezbędny, potrzebny i pilny, potrzebny i pożądany, potrzebny i pożyteczny, potrzebny i przydatny, potrzebny i sensowny, potrzebny i słuszny, potrzebny i uzasadniony, potrzebny i użyteczny, potrzebny i ważny, potrzebny i właściwy, potrzebny i wskazany, potrzebny i zasadny
bardzo, bezwzględnie, niesłychanie, niezbędnie, niezmiernie, niezwykle, szczególnie potrzebny

Cytaty

[...] rośliny czerpią potrzebną do życia energię głównie ze słońca.

źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1996

Przy takim tempie produkcji, jakie proponujesz, sami nie damy rady ze sprzedażą. Potrzebna nam będzie pomoc.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Zakład uruchomiono w czasie, kiedy w zniszczonym mieście brakowało niemal wszystkiego, a na pewno rzeczy znacznie potrzebniejszych od bożonarodzeniowych świecidełek.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Panienka w PRL-u, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	potrzebny	potrzebny	potrzebny	potrzebne	potrzebna
D.	potrzebnego	potrzebnego	potrzebnego	potrzebnego	potrzebnej
C.	potrzebnemu	potrzebnemu	potrzebnemu	potrzebnemu	potrzebnej
B.	potrzebnego	potrzebnego	potrzebny	potrzebne	potrzebną
N.	potrzebnym	potrzebnym	potrzebnym	potrzebnym	potrzebną
Ms.	potrzebnym	potrzebnym	potrzebnym	potrzebnym	potrzebnej
W.	potrzebny	potrzebny	potrzebny	potrzebne	potrzebna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	potrzebni	potrzebni	potrzebne	potrzebne
D.	potrzebnych	potrzebnych	potrzebnych	potrzebnych
C.	potrzebnym	potrzebnym	potrzebnym	potrzebnym
B.	potrzebnych	potrzebnych	potrzebnych	potrzebne
N.	potrzebnymi	potrzebnymi	potrzebnymi	potrzebnymi
Ms.	potrzebnych	potrzebnych	potrzebnych	potrzebnych
W.	potrzebni	potrzebni	potrzebne	potrzebne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	potrzebniejszy	potrzebniejszy	potrzebniejszy	potrzebniejsze	potrzebniejsza
D.	potrzebniejszego	potrzebniejszego	potrzebniejszego	potrzebniejszego	potrzebniejszej
C.	potrzebniejszemu	potrzebniejszemu	potrzebniejszemu	potrzebniejszemu	potrzebniejszej
B.	potrzebniejszego	potrzebniejszego	potrzebniejszy	potrzebniejsze	potrzebniejszą
N.	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszą
Ms.	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	potrzebniejsi	potrzebniejsi	potrzebniejsze	potrzebniejsze
D.	potrzebniejszych	potrzebniejszych	potrzebniejszych	potrzebniejszych
C.	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszym	potrzebniejszym
B.	potrzebniejszych	potrzebniejszych	potrzebniejszych	potrzebniejsze
N.	potrzebniejszymi	potrzebniejszymi	potrzebniejszymi	potrzebniejszymi
Ms.	potrzebniejszych	potrzebniejszych	potrzebniejszych	potrzebniejszych

Składnia

	+	potrzebny	+	KOMU/CZEMU
szyk: neutralny
	+	potrzebny	+	dla KOGO/CZEGO
szyk: neutralny
	+	potrzebny	+	do CZEGO
szyk: neutralny
	+	potrzebny	+	przy CZYM
szyk: neutralny
	+	potrzebny	+	w CZYM
szyk: neutralny
	+	potrzebny	+	na CO
szyk: neutralny

Pochodzenie

Zob. potrzeba I