jaźń

  • książk.  świadomość własnej osobowości
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    • boska, duchowa, ludzka; nieświadoma, niższa, wyższa, prawdziwa, rozdwojona jaźń
    • natura, rozszczepienie, stan jaźni
  • Na poziomie ego, naszego potocznego stanu jaźni refleksyjnej, człowiek identyfikuje się wyłącznie ze świadomością (jak Kartezjusz), podczas gdy ciało i naturalne środowisko życia postrzegane są jako obce i oddzielone od ja.

    źródło: NKJP: Maria Zowisło: Filozofia i sport. Horyzonty dialogu, 2001

    [...] centrum kosmosu i ośrodek ludzkiego wnętrza spotykają się w jednym punkcie. Wedle świadectw mistyków i poetów tym punktem, osią świata i centrum jaźni, jest Bóg.

    źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Mapy duchowe współczesności: co nam zostało z Nowej Ery?, 2009

    Według Dogena prawdziwa medytacja jest „odrzuceniem jaźni i ciała” [...].

    źródło: NKJP: Agnieszka Kozyra: Filozofia zen, 2004

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. jaźń
    jaźnie
    D. jaźni
    jaźni
    C. jaźni
    jaźniom
    B. jaźń
    jaźnie
    N. jaźnią
    jaźniami
    Ms. jaźni
    jaźniach
    W. jaźni
    jaźnie
  • Wyraz utworzony jako termin filozoficzny przez B. Trentowskiego od zaimka  ja  (zob.) za pomocą przyrostka  -źń  (jak w wyrazach  bojaźń ,  przyjaźń ).

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XIX w., Bor
1844, Bańk
FRAZEOLOGIZMY:
Data ostatniej modyfikacji: 20.05.2014