baczyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

książk. zwracać na coś uwagę

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

(nie) bacząc na cenę, na koszty; na chłód, na deszcz, na ulewę; na groźbę czegoś, na niebezpieczeństwo, na ryzyko, na zagrożenie; na konsekwencje, na okoliczności, na skutki; na przeciwności, na trudności, na trudy; na protesty, na zakaz; na późną porę; na etykietę; na fakt; na granicę
pilnie baczyć
musieć baczyć

	- Dzień dobry, czy podać kartę? - Nie, dziękuję - rzekł mężczyzna zza gazety i założył nogę na nogę, bacząc jednak, by stopa nie wyjrzała spod stołu. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959
	[...]park Jordana strzeżony był pilnie. Dozorcy przede wszystkim baczyli, aby publika w porę opuściła parkowe zacisze. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zapomniany Kraków, 2007
	Przytaknął głębokim, powolnym ruchem głowy, nawet na ułamek sekundy nie zrywając wzrokowego kontaktu z Zemem. Baczył na każde słowo, gest, na każde skinienie. źródło: NKJP: Więzień układu – część 3, Esensja, 02 - 2006
	Jechaliśmy szybko, lecz ostrożnie, bacząc na wąską jezdnię zatłoczoną autami, rowerami i pieszymi. źródło: NKJP: Jan Gać: W ojczyźnie Majów, 2007
	[...]przedstawicielka ambasady Izraela w Polsce wręczyła medale „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” dwóm Polakom, którzy w czasie wojny, nie bacząc na niebezpieczeństwo, ratowali życie Żydom [...] źródło: NKJP: (KOW): Medale z Izraela dla Sprawiedliwych, Express Ilustrowany, 2003-10-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	baczę	baczymy
2 os.	baczysz	baczycie
3 os.	baczy	baczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	baczyłem +(e)m baczył	baczyłam +(e)m baczyła	baczyłom +(e)m baczyło	baczyliśmy +(e)śmy baczyli	baczyłyśmy +(e)śmy baczyły
2 os.	baczyłeś +(e)ś baczył	baczyłaś +(e)ś baczyła	baczyłoś +(e)ś baczyło	baczyliście +(e)ście baczyli	baczyłyście +(e)ście baczyły
3 os.	baczył	baczyła	baczyło	baczyli	baczyły

bezosobnik: baczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę baczył będę baczyć	będę baczyła będę baczyć	będę baczyło będę baczyć	będziemy baczyli będziemy baczyć	będziemy baczyły będziemy baczyć
2 os.	będziesz baczył będziesz baczyć	będziesz baczyła będziesz baczyć	będziesz baczyło będziesz baczyć	będziecie baczyli będziecie baczyć	będziecie baczyły będziecie baczyć
3 os.	będzie baczył będzie baczyć	będzie baczyła będzie baczyć	będzie baczyło będzie baczyć	będą baczyli będą baczyć	będą baczyły będą baczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		baczmy
2 os.	bacz	baczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	baczyłbym bym baczył	baczyłabym bym baczyła	baczyłobym bym baczyło	baczylibyśmy byśmy baczyli	baczyłybyśmy byśmy baczyły
2 os.	baczyłbyś byś baczył	baczyłabyś byś baczyła	baczyłobyś byś baczyło	baczylibyście byście baczyli	baczyłybyście byście baczyły
3 os.	baczyłby by baczył	baczyłaby by baczyła	baczyłoby by baczyło	baczyliby by baczyli	baczyłyby by baczyły

bezosobnik: baczono by

bezokolicznik: baczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: bacząc

gerundium: baczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	baczenie	baczenia
D.	baczenia	baczeń
C.	baczeniu	baczeniom
B.	baczenie	baczenia
N.	baczeniem	baczeniami
Ms.	baczeniu	baczeniach
W.	baczenie	baczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: baczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	baczący	baczący	baczący	baczące	bacząca
D.	baczącego	baczącego	baczącego	baczącego	baczącej
C.	baczącemu	baczącemu	baczącemu	baczącemu	baczącej
B.	baczącego	baczącego	baczący	baczące	baczącą
N.	baczącym	baczącym	baczącym	baczącym	baczącą
Ms.	baczącym	baczącym	baczącym	baczącym	baczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	baczący	baczący	baczące	baczące
D.	baczących	baczących	baczących	baczących
C.	baczącym	baczącym	baczącym	baczącym
B.	baczących	baczących	baczących	baczące
N.	baczącymi	baczącymi	baczącymi	baczącymi
Ms.	baczących	baczących	baczących	baczących

Składnia

Rz_osobowy	+	baczyć	+	na CO
Rz_osobowy	+	baczyć	+	aby ZDANIE

Pochodzenie

Wtórna postać bez przedrostka od czas. obaczyć (zob. zobaczyć ), powstała w wyniku błędnej reinterpretacji podziału słowotwórczego: ob-aczyć > o-baczyć .