mrużyć
-
przymykać powieki
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych -
synonimy: przymrużać
zmrużać
-
- mrużyć oczy, powieki, ślepia
- mrużyć oczy od światła, od słońca, od blasku, od wiatru
- mrużyć oczy przed słońcem, przed światłem
- mrużyć oczy ze strachu, z zadowolenia, z rozkoszy; z rozmarzeniem
- mrużyć oczy marzycielsko, sennie, odruchowo, lękliwie, zalotnie
- mrużyć oczy jak kot
-
Studentki na skwerku wystawiają twarze do słońca, mrużą z lubością oczy.
źródło: KJ PWN: Krystyna Berwińska: Con amore, 1974
Doktor podświetlił zegarek i mrużąc oczy, odczytał godzinę.
źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
Ślęcząc nad rwącym się ściegiem, szwaczki mrużyły oczy, żeby zobaczyć nitkę, coraz słabiej widoczną i niknącą w półmroku, który przynosił szwalni oszczędność na oświetleniu.
źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1999
Stanął na progu i mrużył oczy przed bezlitosnym blaskiem kandelabrów, które ujawniały każdą zmarszczkę wokół rozjątrzonych bezsennością i nałogiem oczu hazardzistów.
źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
Pies chłeptał wodę, mrużąc ślepia z zadowolenia.
źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. mrużę
mrużymy
2 os. mrużysz
mrużycie
3 os. mruży
mrużą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. mrużyłem
+(e)m mrużył
mrużyłam
+(e)m mrużyła
mrużyłom
+(e)m mrużyło
mrużyliśmy
+(e)śmy mrużyli
mrużyłyśmy
+(e)śmy mrużyły
2 os. mrużyłeś
+(e)ś mrużył
mrużyłaś
+(e)ś mrużyła
mrużyłoś
+(e)ś mrużyło
mrużyliście
+(e)ście mrużyli
mrużyłyście
+(e)ście mrużyły
3 os. mrużył
mrużyła
mrużyło
mrużyli
mrużyły
bezosobnik: mrużono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę mrużył
będę mrużyć
będę mrużyła
będę mrużyć
będę mrużyło
będę mrużyć
będziemy mrużyli
będziemy mrużyć
będziemy mrużyły
będziemy mrużyć
2 os. będziesz mrużył
będziesz mrużyć
będziesz mrużyła
będziesz mrużyć
będziesz mrużyło
będziesz mrużyć
będziecie mrużyli
będziecie mrużyć
będziecie mrużyły
będziecie mrużyć
3 os. będzie mrużył
będzie mrużyć
będzie mrużyła
będzie mrużyć
będzie mrużyło
będzie mrużyć
będą mrużyli
będą mrużyć
będą mrużyły
będą mrużyć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. mrużmy
2 os. mruż
mrużcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. mrużyłbym
bym mrużył
mrużyłabym
bym mrużyła
mrużyłobym
bym mrużyło
mrużylibyśmy
byśmy mrużyli
mrużyłybyśmy
byśmy mrużyły
2 os. mrużyłbyś
byś mrużył
mrużyłabyś
byś mrużyła
mrużyłobyś
byś mrużyło
mrużylibyście
byście mrużyli
mrużyłybyście
byście mrużyły
3 os. mrużyłby
by mrużył
mrużyłaby
by mrużyła
mrużyłoby
by mrużyło
mrużyliby
by mrużyli
mrużyłyby
by mrużyły
bezosobnik: mrużono by
bezokolicznik: mrużyć
imiesłów przysłówkowy współczesny: mrużąc
gerundium: mrużenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. mrużenie
mrużenia
D. mrużenia
mrużeń
C. mrużeniu
mrużeniom
B. mrużenie
mrużenia
N. mrużeniem
mrużeniami
Ms. mrużeniu
mrużeniach
W. mrużenie
mrużenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: mrużący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. mrużący
mrużący
mrużący
mrużące
mrużąca
D. mrużącego
mrużącego
mrużącego
mrużącego
mrużącej
C. mrużącemu
mrużącemu
mrużącemu
mrużącemu
mrużącej
B. mrużącego
mrużącego
mrużący
mrużące
mrużącą
N. mrużącym
mrużącym
mrużącym
mrużącym
mrużącą
Ms. mrużącym
mrużącym
mrużącym
mrużącym
mrużącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. mrużący
mrużący
mrużące
mrużące
D. mrużących
mrużących
mrużących
mrużących
C. mrużącym
mrużącym
mrużącym
mrużącym
B. mrużących
mrużących
mrużących
mrużące
N. mrużącymi
mrużącymi
mrużącymi
mrużącymi
Ms. mrużących
mrużących
mrużących
mrużących
imiesłów przymiotnikowy bierny: mrużony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. mrużony
mrużony
mrużony
mrużone
mrużona
D. mrużonego
mrużonego
mrużonego
mrużonego
mrużonej
C. mrużonemu
mrużonemu
mrużonemu
mrużonemu
mrużonej
B. mrużonego
mrużonego
mrużony
mrużone
mrużoną
N. mrużonym
mrużonym
mrużonym
mrużonym
mrużoną
Ms. mrużonym
mrużonym
mrużonym
mrużonym
mrużonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. mrużeni
mrużeni
mrużone
mrużone
D. mrużonych
mrużonych
mrużonych
mrużonych
C. mrużonym
mrużonym
mrużonym
mrużonym
B. mrużonych
mrużonych
mrużonych
mrużone
N. mrużonymi
mrużonymi
mrużonymi
mrużonymi
Ms. mrużonych
mrużonych
mrużonych
mrużonych
-
Rz żywotny + mrużyć + CO -
psł. *mьžuriti
W języku polskim nastąpiła przestawka: *mьžuriti > *mżurzyć > mrużyć (prawdopodobnie przez skojarzenie z mrugać )