przyrzec

przyrzeknąć

  • solennie obiecać
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich

    • przyrzec pomoc
    • przyrzec solennie, uroczyście
    • przyrzec spełnić coś
  • Jednego wzięto żywcem. Przyrzeczono mu ułaskawienie, jeśli zostanie świadkiem koronnym.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

    Czy można wyegzekwować przyrzeczoną darowiznę? Mamy pewne uprawnienia, o ile przyrzeczono konkretną darowiznę oraz podano termin, w jakim umowa darowizny zostanie zawarta.

    źródło: NKJP: Joanna Kubicka: Minimum prawa, Gazeta Wyborcza, 1993-12-16

    Natomiast istotnie, zapomniałem dziś podjąć pieniądze z poczty. Ponieważ przyrzekłem ci, że to zrobię, pójdę tam po obiedzie.

    źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1992

    – No to niech cię zaprosi na następny koncert, a ty jej przyrzeczesz, że będzie tylko Schubert i może jakiś Schumann, a nawet, bój się Boga, Mendelssohn.

    źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003

    „Niech pani tylko nie odchodzi” - szepnąłem. „Nie odejdę” - przyrzekła.

    źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

    Gdyby narzeczona poznała całą prawdę, to odeszłaby, nie będzie czekać na trędowatego. Pisze więc do niej, że musi jechać na daleką wyspę, gdzie przyrzekł objąć pewną posadę.

    źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

    Ktoś mocno mnie do czegoś zobowiązał, a że przyrzekłam, więc wypełnię, choć przyznaję, z niemałymi oporami - tłumaczyła.

    źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. przyrzekę
    przyrzeknę
    przyrzeczemy
    przyrzekniemy
    2 os. przyrzeczesz
    przyrzekniesz
    przyrzeczecie
    przyrzekniecie
    3 os. przyrzecze
    przyrzeknie
    przyrzeką
    przyrzekną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. przyrzekłem
    +(e)m przyrzekł
    przyrzekłam
    +(e)m przyrzekła
    przyrzekłom
    +(e)m przyrzekło
    przyrzekliśmy
    +(e)śmy przyrzekli
    przyrzekłyśmy
    +(e)śmy przyrzekły
    2 os. przyrzekłeś
    +(e)ś przyrzekł
    przyrzekłaś
    +(e)ś przyrzekła
    przyrzekłoś
    +(e)ś przyrzekło
    przyrzekliście
    +(e)ście przyrzekli
    przyrzekłyście
    +(e)ście przyrzekły
    3 os. przyrzekł
    przyrzekła
    przyrzekło
    przyrzekli
    przyrzekły

    bezosobnik: przyrzeczono
    przyrzeknięto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. przyrzeczmy
    przyrzeknijmy
    2 os. przyrzecz
    przyrzeknij
    przyrzeczcie
    przyrzeknijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. przyrzekłbym
    bym przyrzekł
    przyrzekłabym
    bym przyrzekła
    przyrzekłobym
    bym przyrzekło
    przyrzeklibyśmy
    byśmy przyrzekli
    przyrzekłybyśmy
    byśmy przyrzekły
    2 os. przyrzekłbyś
    byś przyrzekł
    przyrzekłabyś
    byś przyrzekła
    przyrzekłobyś
    byś przyrzekło
    przyrzeklibyście
    byście przyrzekli
    przyrzekłybyście
    byście przyrzekły
    3 os. przyrzekłby
    by przyrzekł
    przyrzekłaby
    by przyrzekła
    przyrzekłoby
    by przyrzekło
    przyrzekliby
    by przyrzekli
    przyrzekłyby
    by przyrzekły

    bezosobnik: przyrzeczono by
    przyrzeknięto by

    bezokolicznik: przyrzec

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyrzekłszy

    gerundium: przyrzeczenie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: przyrzeczony

    odpowiednik aspektowy: przyrzekać

  • bez ograniczeń + przyrzec +
    (KOMU) + (CO)
    bez ograniczeń + przyrzec +
    (KOMU) + (że ZDANIE)
    bez ograniczeń + przyrzec +
    MOWA WPROST
    bez ograniczeń + przyrzec +
    BEZOKOLICZNIK
  • Zob. rzec

CHRONOLOGIZACJA:
2 połowa XV w., SStp
FRAZEOLOGIZMY:
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2016