osłupieć - Wielki słownik języka polskiego PAN

znieruchomieć pod wpływem dużego zdziwienia lub przerażenia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

zachowania emocjonalne

synonimy:

ktoś zamienił się w słup soli

osłupieć na widok kogoś/czegoś, osłupieć z wrażenia; osłupieć ze zdumienia, ze zdziwienia, ze zgrozy; osłupieć na myśl, na wiadomość

	[...] Witenes osłupiał na widok potężnych murów i wyniosłych bram małopolskiej stolicy, tak wielkiego i bogatego grodu nigdy bowiem dotychczas nie widział, nawet na Rusi. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Ktoś głośno, wyraźnie zawołał mnie po imieniu. Odwróciłem się gwałtownie i osłupiałem. Z obcego, różnobarwnego tłumu przechodniów kairskich wychyliła się twarz mojego przyjaciela i kolegi z lat szkolnych, Pawła. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974
	Na wiadomość, że Francuzi zatrzymali się i przeszli do obrony, stacjonujący wówczas we Frankfurcie nad Menem dowódca Grupy Armii D gen. Erwin von Witzleben podobno osłupiał ze zdumienia... źródło: NKJP: Krzysztof Ćwikliński: Tajemnica zamku Vincennes, Polityka, 2004-09-11
	Wypróbowuję [...] inny deszcz, pod wpływem którego rodzić się będą wyłącznie ludzie o takich cechach, jakie my zaprogramujemy! Bartek osłupiał ze zgrozy. - [...] Zasługujesz na śmierć! I to taką, o jakiej mówisz! źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989
	[...] dzieła, schowane w podróżnej torbie, zostały skradzione przed miesiącem podczas włamania do domu krakowskiego kolekcjonera. - Nasi ludzie wyjęli obrazy z torby, rozłożyli i... osłupieli z wrażenia. W rogach obrazów były podpisy Kossaków. źródło: NKJP:Grazyna Zawadka: Wpadli z obrazami, Super Express, 1998

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłupiałem +(e)m osłupiał	osłupiałam +(e)m osłupiała	osłupiałom +(e)m osłupiało	osłupieliśmy +(e)śmy osłupieli	osłupiałyśmy +(e)śmy osłupiały
2 os.	osłupiałeś +(e)ś osłupiał	osłupiałaś +(e)ś osłupiała	osłupiałoś +(e)ś osłupiało	osłupieliście +(e)ście osłupieli	osłupiałyście +(e)ście osłupiały
3 os.	osłupiał	osłupiała	osłupiało	osłupieli	osłupiały

bezosobnik: osłupiano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		osłupiejmy
2 os.	osłupiej	osłupiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	osłupiałbym bym osłupiał	osłupiałabym bym osłupiała	osłupiałobym bym osłupiało	osłupielibyśmy byśmy osłupieli	osłupiałybyśmy byśmy osłupiały
2 os.	osłupiałbyś byś osłupiał	osłupiałabyś byś osłupiała	osłupiałobyś byś osłupiało	osłupielibyście byście osłupieli	osłupiałybyście byście osłupiały
3 os.	osłupiałby by osłupiał	osłupiałaby by osłupiała	osłupiałoby by osłupiało	osłupieliby by osłupieli	osłupiałyby by osłupiały

bezosobnik: osłupiano by

bezokolicznik: osłupieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: osłupiawszy

gerundium: osłupienie

rodzaj gramatyczny: dk

+

osłupieć

+

(z CZEGO) | (na CO)